Có tuổi thơ nào không gắn bó với một dòng sông?

Quê hương tôi gắn liền với một tặng vật tuyệt đẹp của tạo hóa, dòng sông Hương. Những năm tháng học sinh của tôi đã trôi qua êm đềm ở đó. Thời thơ bé là những buổi trốn học lang thang dọc bờ sông lúc đó còn mọc đầy lau sậy. Lớn hơn một chút khi đã biết mơ mộng, là những buổi chiều quây quần cùng bạn bè trên bãi cỏ xanh, đắm mình trong cái hoàng hôn tím ngát của sông Hương mùa hè. Tôi yêu biết bao con sông tuổi thơ ấy.

Lúc lên cấp ba, chúng tôi được lựa chọn cho mình một ngoại ngữ thứ hai bên cạnh tiếng Anh, và nước Pháp đến với tôi như một mối duyên tình. Cùng với việc làm quen với ngôn ngữ, tôi lẫm chẫm khám phá những vùng đất tuyệt đẹp của nước Pháp qua những bức ảnh, đoạn phim và lời kể của thầy cô giáo người Pháp. Đó là thành phố Paris hoa lệ với những lâu đài cổ kính trầm mặc, là những ngôi nhà đẹp như cổ tích vùng Normandie, là bãi biển Côte d’Azur xanh ngắt, là những vườn nho bất tận của Champagne Ardenne, là thị trấn Strasbourg đẹp như tranh vẽ, là thung lũng Provence đắm chìm trong màu tím và hương thơm của hoa oải hương... Những tuyệt tác ấy đi vào giấc mơ của tôi hàng đêm. Nhưng không hiểu sao, trong tiềm thức tôi lại thấy thân thương lạ với dòng sông Seine, cảm giác như thể đó là một dòng sông Hương của riêng tôi.

Sẽ có ai đó bảo tôi rằng, có khập khiễng không khi đặt dòng sông Seine diễm lệ quý phái bên cạnh con sông Hương đằm thắm dịu dàng và đơn sơ của xứ Huế? Nhưng bạn có biết không, thật sự có sự giao thoa bất ngờ giữa hai tuyệt tác của thiên nhiên cách xa nhau vạn dặm.

Một đoạn sông Seine. (Ảnh: happydaystravel.com.vn)

Như một dải lụa vắt ngang qua kinh thành Paris hoa lệ, và cố đô Huế rêu phong, cả sông Seine và sông Hương đều là chứng nhân của sự thăng trầm của lịch sử. Những năm tháng rực rỡ cũng như ngày tàn của nhiều triều đại phong kiến đã trôi qua trên dòng chảy của chúng. Mặt nước trầm mặc kia soi bóng biết bao đền đài lăng tẩm mà sự tồn tại của chúng gắn liền với bao biến cố lịch sử. Với sông Seine là nhà thờ Đức bà Paris với tuyệt phẩm Thằng gù của Victor Hugo, là Viện Bảo tàng Louvre danh tiếng, là tháp Eiffel sừng sững, là quảng trường Concorde hằn in dấu tích đẫm máu của cuộc Cách mạng Pháp… Bên dòng sông Hương là nơi yên giấc ngàn thu của nhiều vị vua trong 13 triều đại nhà Nguyễn như lăng Minh Mạng, lăng Tự Đức, lăng Khải Định ; là Đại Nội uy nghi còn vương dấu vàng son ; cây cầu Tràng Tiền duyên dáng nối đôi bờ sông ; cũng như những địa danh văn hóa nổi tiếng khác như chùa Thiên Mụ, điện Hòn Chén…

Thật ngạc nhiên, cả cây cầu Tràng Tiền và tháp Eiffel đều do kiến trúc sư nổi tiếng nước Pháp Gustave Eiffel (1832-1923) thiết kế. Là biểu tượng của Paris, du khách đặt chân đến đây không thể nào bỏ qua tháp Eiffel, công trình kiến trúc bằng sắt độc đáo nằm bên dòng sông Seine với chiều cao nguyên thủy là 300m . Cầu Tràng Tiền cũng là một nét đặc trưng của Huế và được xây dựng bằng những dầm thép hình vành lược theo kiểu gothique. “Cầu Tràng Tiền sáu vài, mười hai nhịp ; em theo không kịp, tội lắm em anh ơi! ”. Cây cầu đi vào kí ức tôi qua những câu ca dao mượt mà chan chứa ấy.

Và nữa đây, như hai người mẹ có duyên từ trong tâm tưởng, cả hai con sông đều mang trên mình những cây cầu cùng tên. Trên dòng sông Seine, cây cầu Le Pont-neuf (theo nghĩa tiếng Việt là Cầu Mới) mang cái tên trái ngược với vẻ cổ xưa của nó. Còn người dân Huế nào không biết đến Cầu Mới? Vốn tên chính thức là cầu Phú Xuân, cây cầu thân quen với người dân Huế với cái tên cầu Mới, bắt nguồn từ việc nó được xây dựng tạm bằng những tấm cầu phao năm 1968 để thay thế cầu Tràng Tiền lúc bị đặt mìn đánh sập xuống dòng sông Hương.

Paris có gì lạ không em?
Mai anh về giữa bến sông Seine
Anh về giữa một dòng sông trắng
Là áo sương mù hay áo em?
(Thơ Nguyên Sa - Nhạc Ngô Thụy Miên)

Bài hát này lần nào cất lên, tôi cũng nghe lòng bồi hồi không dứt. Mới đó mà mười mấy năm tôi đi xa Huế, nhưng vẫn luôn tìm về mỗi khi cơ hội đến. Riêng sông Seine vẫn còn đấy trong giấc mơ của tôi. Sông Seine ơi, ta khao khát một ngày được thấy sông, chầm chậm đi bên người mà hoài niệm về một dòng sông Hương, để một lần, lại được chạm vào những cảm xúc từ ngày thơ bé.

Bài và ảnh: Trương Hồng Thuận (VnExpress)