Từng là kinh đô Phú Xuân của đất nước ta trong suốt 143 năm thời nhà Nguyễn từ 1802 đến 1945, cố đô Huế để lại nhiều di sản vô cùng quan trọng từ những công trình kiến trúc đến các sản phẩm văn hóa phi vật thể. Trong đó, văn hóa ẩm thực Huế - bao gồm hai phần: ẩm thực cung đình và ẩm thực dân gian, cũng là một trong những nét văn hóa quan trọng cần được bảo tồn và gìn giữ, phát huy.

Người Huế vốn là người xứ kinh kỳ, nên lời ăn tiếng nói, cung cách ứng xử, đi lại cũng nhẹ nhàng, tri thức. Ẩm thực cung đình Huế cũng mang nhiều nét ảnh hưởng của cung cách hoàng gia: ăn uống nhẹ nhàng, khoan thai, các món ăn ngoài khẩu vị ngon phải nhẹ và thanh, cách trình bày cũng phải đẹp, bắt mắt.

Nhiều nghiên cứu, sách vở.. cũng đã nói đến sự cầu kỳ trong bữa ăn vua quan triều Nguyễn. Từ nguyên liệu nấu ăn, cách nấu, đến cách dùng gia vị, trang trí cho món ăn, cũng như cách ăn, cách thưởng thức đều nặng tính nghi lễ, vương giả, sang trọng.

Vào năm 1990, ông Nguyễn Hữu Đông, chủ một nhà hàng ở Huế, cho ra đời một sáng kiến là tổ chức bữa ăn cung đình Huế để phục vụ những người địa phương và du khách muốn tìm hiểu, trải nghiệm cảm giác một bữa cơm cung đình, vừa phục vụ kinh doanh, vừa góp phần giữ gìn nét văn hóa Huế. Sáng kiến này của ông được sự trợ giúp của các sử gia, cùng với sự góp sức của một người cháu gái của vua Thành Thái.

Bữa cơm cung đình Huế được tổ chức thành công và nhanh chóng được biết đến, trở thành sản phẩm du lịch văn hóa được yêu thích tại Huế. Các nhà hàng, quán ăn ở Huế cũng nhanh chóng theo trào lưu này, tổ chức phục vụ cho du khách.

Các thực đơn cũng dần dần phong phú hơn. Ngoài "nem công chả phượng", còn rất nhiều món ăn khác nghe tên đã thể hiện sự cầu kỳ: Bạch Ngọc giao bôi, Cua lướt thuyền rồng, cơm sen hồ Tịnh.. Các món ăn quen thuộc hơn thì có Súp cua nấm, Bánh khoái nước lèo, Cơm chưng hạt sen, bánh lá chả tôm, cá hấp nấm.. Thống kê sơ bộ cho thấy hiện nay có khoảng 8 kiểu thực đơn phổ biến ở Huế thường được đưa ra để phục vụ du khách ở các nhà hàng.

Theo Một thế giới