Trong sự dung hòa phong vị cảm thụ của nhiều thế hệ độc giả khác nhau, nhất là sự xung đối giữa cách tân và truyền thống, mảng Văn trên Sông Hương số tháng 4 này đăng tải hai truyện ngắn. Tiếng thở dài từ bạn viết trẻ ở Hà Nội thiên về cảm thức phi lý, ở đó căn cước cá nhân thường bị đóng vào trong dấu chỉ của một thứ cảm trạng nhiễu loạn, đầy hồ nghi và khủng hoảng. Truyện Hồ Xuân của một tác giả có tuổi ở Huế nhẹ nhàng, gợn chút sóng lao xao bởi ngọn gió xuân muộn màng thoảng qua tâm hồn của những con người quen nếp sống quê mùa thân thuộc.
Phần Thơ sẽ mang đến cho độc giả những cảm xúc mạnh mẽ, những suy niệm đau đáu từ những thứ bình thường nhất để thình lình rọi ra vệt sáng bất ngờ; những dư chấn ám ảnh về áng văn chương bất hủ như là sự khát khao trở về quá vãng trong veo đã bị thời gian tước mất. Bên cạnh đó, đầu tháng 5 tới đây, nhà thơ Jan Wagner sẽ đến Huế giao lưu với các nhà thơ Huế, nhân dịp này Sông Hương giới thiệu chùm thơ của ông nằm trong tập “Biến tấu thùng nước mưa” (Regentonnenvariationen) đã đoạt giải Hội chợ sách Leipzig (Leipziger Buchmesse) năm 2015 trên lãnh vực mỹ văn (Belletristik), như là một kỷ niệm.
Bài viết mở đầu cho mục Nghiên cứu & Bình luận, ở bài viết này, tác giả đã có những cảm nhận khá tinh tế về thơ của Hàn Mặc Tử, tập trung ở hình tượng trăng cũng như việc đối sánh giữa thơ Hàn Mặc Tử và Hàn Lệ Thu; qua đó thể hiện sự trân quý đối với cõi thơ của hai người lẫn sự cảm thông đối với số phận của họ. “Hàn sinh trong mùa trăng, uống trăng, tắm trăng, mặc áo trăng, mửa ra trăng, bán cả trăng, Chơi giữa mùa trăng… và chết như trăng. Lệ Thu cũng sống giữa vầng trăng huyền ảo, Trăng bệnh… Trăng xanh mét như người đau mới khỏi”. Như một vệt thiên di, từ Trăng của Hàn Mặc Tử đến Trăng của Hàn Lệ Thu là đóa hồng vàng miên man nở rồi tan loãng chảy tràn đến thế hệ say trăng mai sau.
Nghệ thuật ý niệm từ lúc xuất hiện vẫn thường được xem như là một loại hình nghệ thuật khó có được sự tiếp nhận rộng rãi. Bằng khả năng soi chiếu từ những khía cạnh triết học, loại hình nghệ thuật đương đại này đã được thể hiện ra không chỉ nằm ở tính tự quy chiếu mà còn hội tụ ở sự giải vật chất hóa cũng như sự giải thẩm mỹ hóa của tác phẩm nghệ thuật. Tác giả đã có sự tiếp cận thoáng rộng, tránh rơi vào lối mòn lý thuyết hòng khai triển biên độ cho cuộc chơi ý niệm miên viễn “bất khả đắc”.
Qua đây, trong những số báo tới, Sông Hương tiếp tục cập nhật giúp bạn đọc nắm bắt lý thuyết văn hóa - nghệ thuật thịnh hành ở phương Tây trong những năm gần đây, lần đầu tiên được giới thiệu tại Việt Nam; với hy vọng có thể giúp độc giả, nhất là những người sáng tạo, thông qua tư duy ngôn ngữ của tác phẩm có cơ hội tương giao để khai mở những triết ý sẵn trong tàng thức mỗi chúng ta.
Dưới đây là mục lục
VĂN:
- TIẾNG THỞ DÀI - Tru Sa
- VỀ NGHE NÚI GỌI TÊN MÌNH - Nguyễn Văn Toan
- HỒ XUÂN - Phạm Ngọc Túy
THƠ:
PHẠM THỊ ANH NGA - ĐÀO DUY ANH - NGUYỄN HOÀNG DƯƠNG - VĂN LỢI
XUÂN ĐÀI - TRẦN TỊNH YÊN - TRẦN VẠN GIÃ - LÊ THÀNH NGHỊ
NGUYỄN HOÀNG ANH THƯ - ĐẶNG VĂN SỬ - HÀ VĂN SĨ - LÊ HÀO
LÊ VIẾT XUÂN - PHẠM BÁ THỊNH
NHẠC:
- LỤC BÁT TRẦU CAU - Thơ: Đoàn Đức Hiền & Nhạc: Trịnh Thùy Mỹ
- THÁNG TƯ PHỐ TRỊNH - Nhạc & Lời: Nguyễn Văn Vũ - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- VẦNG TRĂNG DI TỪ HÀN MẶC TỬ ĐẾN HÀN LỆ THU - Lê Từ Hiển
- NHỮNG KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC CỦA NGHỆ THUẬT Ý NIỆM - Phạm Tấn Xuân Cao
- NGHIÊN CỨU, LÝ LUẬN, PHÊ BÌNH VĂN HỌC THỪA THIÊN HUẾ NHỮNG NĂM ĐẦU THẾ KỶ XX (1900 - 1945) - Phạm Phú Phong
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- VĂN THẦN HỒ QUANG ĐẠI MỞ ĐẦU CÔNG CUỘC ĐO ĐẠC RUỘNG ĐẤT XỨ ĐÀNG TRONG VÀO THẾ KỶ 17 - Huỳnh Đình Kết
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- DÒNG ĐỜI DỮ DỘI VÀ CỐT CÁCH NHÀ VĂN NGUYỄN KHẮC PHÊ - Nguyễn Thế Quang
- THIỀN SƯ VẠN HẠNH VÀ BÀI THƠ VỀ ĐỜI NGƯỜI - Nguyễn Hữu Sơn - 77
- NGUYỄN HỮU THẬN, NHÀ THIÊN VĂN HỌC THỜI CẬN ĐẠI - Lê Quang Thái
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- Thơ JAN WAGNER (Schriftsteller) - Thái Kim Lan dịch
- TUYÊN NGÔN BIẾN CẢI THƠ - G.M. PALMER - Điểm Thọ dịch
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: Tác phẩm “NHỮNG NGÔI NHÀ KHÔNG MÀU” (Nhiếp ảnh tạo hình) của nghệ sỹ Phan Đình Khánh
- Phụ bản: BÓNG ÂM CỦA MỘNG MỊ - Khả Hân
- Những khoảnh khắc đẹp: “ĐẦM CẦU HAI” - Ảnh: Nguyễn Hữu Hài
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
TG (tổng hợp)