Lễ tế Xã Tắc gồm 3 phần: Đoàn ngự đạo xuất cung, lễ tế tại đàn và đoàn ngự đạo hồi cung. Lễ xuất cung, được bắt đầu từ Ngọ Môn với một đoạn ngự đạo khoảng 500 người đầy đủ long đình, ngự liễn, ngự kỷ, các đội nhạc lễ cung đình, các loại cờ truyền thống, voi, ngựa…Tham gia đoàn ngự đạo và dự lễ tế ở đàn có các bô lão, đại diện cho 8 huyện và thành phố Huế.

Tế phục được trang bị đầy đủ với áo quần, hài hia mũ mão theo như quy định dưới triều Nguyễn. Riêng vật phẩm dâng tế, chỉ dùng gạo, hoa quả, tam sinh của địa phương thay cho gạo từ ruộng tịch điền sản xuất để tế thần như trước đây. Dọc đường đoàn ngự đạo đi từ Ngọ Môn đến đàn Xã Tắc có 3 án thờ của người dân đặt ở các ngã ba đường Lê Huân, Trần Nguyên Hãn và Nguyễn Trãi. Khi đám rước đi qua các hương án thì các bô lão đại diện cho người dân túc trực quỳ lạy.

Lễ tế ở đàn Xã Tắc được thực hiện trong 60 phút với đầy đủ các nghi lễ:  Quán tẩy (vua giắt ngọc khuê và rửa tay); Thượng hương (vua dâng hương); Nghinh thần (nghinh đón các thần); Điện ngọc bạch, hành sơ hiến ( dâng tế ngọc và lụa lần 1); Truyền chúc (đọc văn tế); Á hiến (dâng lễ lần 2); Tứ phúc tộ (ban phúc); Triệt soạn (dọn đồ cúng); Tống thần (tiễn thần linh); Tư chúc bạch soạn (chôn ngọc lụa, đốt vàng mã...)

Kết thúc lễ tế, lãnh đạo tỉnh, thành phố và người dân, du khách ...đã lần lượt lên dâng hương tại đàn.

Sau lần tái hiện kiểu lễ hội đầu tiên trong festival Huế, đây lần đầu tiên đàn Xã Tắc tổ chức tế một cách nghiêm túc, bài bản, nhằm khai thác, tôn vinh những giá trị văn hoá truyền thống của Việt Nam, giới thiệu không gian diễn xướng của những loại hình Đại nhạc, Nhã nhạc, Múa cung đình, trình diễn vẻ đẹp của văn hoá nghi lễ và trang phục truyền thống cung đình Huế xưa.

“Vua” và các “cận thần” làm lễ xuất cung trong mưa gió

Đề cao những giá trị nhân văn với hình thức gắn kết giữa con người với thế giới tự nhiên; tôn vinh nền nông nghiệp nước nhà; biểu thị khát vọng cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, thiên hạ thái bình, đoàn kết, đổi mới, phát triển...

Đàn Xã tắc - công trình kiến trúc tâm linh quan trọng được xây dựng từ năm 1806 dưới triều Vua Gia Long, là nơi để các triều Vua Nguyễn tế lễ thần Đất và thần Lúa, cầu mong mưa thuận gió hoà an lành cho trăm họ.

Trước năm 2008, đàn đã bị hư hại hơn 95%, và trong khuôn viên đàn còn 45 dãy nhà với hơn 400 căn hộ đang cư trú. Riêng trong khu vực I của đàn có đến 95 hộ.  Để chuẩn bị cho lễ tế Xã Tắc, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã cho thám sát khảo cổ học và trùng tu tầng 1, xuất lộ một phần tầng 2 đàn. Từ sau festival Huế 2008 đến nay, đàn chưa giải toả và trùng tu gì thêm.

                                                                                           Theo NDĐT