Đầu năm nay, nhà xuất bản Sel, Thổ Nhĩ Kỳ vừa ấn hành 4 tác phẩm: The Adventures of Young Don Juan - Apollinaire; The Pussy - Manuel de Prada; The Fairy's Pendulum - Ben Mila và Letters from an Informed and Experienced Bourgeoise Woman - Nhiều tác giả. Nghi ngờ đây là những tác phẩm ướt át, tục tĩu, vi phạm luật cấm ấn hành các ấn phẩm khiêu dâm của Thổ Nhĩ Kỳ, một ủy viên công tố Thổ đã yêu cầu Tòa án thành lập Ban thẩm định để đánh giá giá trị văn học của các tác phẩm.

Kết quả, chỉ duy nhất cuốn The Pussy của nhà văn Tây Ban Nha Manuel de Prada đủ giá trị để lưu hành. 3 tác phẩm còn lại được coi là sách khiêu dâm, không có tính văn chương. Sự góp mặt của The Adventures of Young Don Juan là vấn đề gây tranh cãi nhất. Trước kết quả này, dư luận đã nghi ngờ khả năng chuyên môn của các thành viên ban thẩm định.

"Apollinaire là nhà văn nổi tiếng đến độ bất cứ người nào trên thế giới cũng đều biết đến tên ông. Điều đó cho thấy các thành viên ban thẩm định mù văn chương đến mức nào", Pınar Kür, tác giả của hai cuốn sách từng bị phán là "tục tĩu" trước đây, nhận định.

Còn Mario Levi, giảng viên tiếng Pháp tại Đại học Yeditepe, bày tỏ: "Tốt nhất, chúng ta nên thành lập một nhóm học giả khác kiểm tra trình độ của Ban thẩm định này. Phải xem xét xem họ có đủ kiến thức về văn chương không đã chứ".

Apollinaire được coi là một trong những tác giả quan trọng nhất của nền văn học Pháp đầu thế kỷ 20. Theo Levi, những người được coi là "chuyên gia thẩm định" cần chỉ rõ ra, ở khía cạnh nào, Apollinaire bị coi là khiêu dâm, tác phẩm của ông bị coi là không bằng sáng tác của người khác. Levi còn khẳng định, không một cuốn sách nào đáng bị lôi ra tòa án cả, bất chấp việc nó có giá trị văn học hay không.

Ragıp Zarakolu, giám đốc Ủy ban Tự do xuất bản thuộc Hội xuất bản Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, sáng tác văn học nghệ thuật hiện nay đang bị những trở lực vô hình như "phán quyết khiêu dâm" ngáng trở. "Chúng ta cần dỡ bỏ những đồn bốt cảnh sát đang ngự trị trong trí não. Giá như các công tố viên là những người am hiểu tường tận về quyền con người, các nhà văn sẽ đỡ khổ hơn", Zarakolu nói.

Irfan Sanci, giám đốc NXB Sel, phát biểu: "Thế có nghĩa là những tác phẩm được người ta đón đọc khắp nơi trên thế giới lại không được coi là có giá trị ở Thổ Nhĩ Kỳ chỉ vì một nhóm người nói như vậy. Cũng thật thú vị là nhà thơ Apollinaire bây giờ lại bị coi là cây bút khiêu dâm". Sanci cho rằng, phán quyết này của tòa là hành vi vi phạm tự do tư tưởng - một yếu tố rất bất lợi cho Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh nước này muốn gia nhập EU.

"Những cuốn sách bị nghi vấn không phải là sự sao chép hiện thực mà là tác phẩm văn học. Trừng phạt văn học cũng có nghĩa là trừng phạt tư tưởng, hạn chế quyền được tư duy của con người", Sanci nói. Sanci chưa biết rõ chi tiết của phán quyết. Nhưng theo bộ luật hình sự Thổ Nhĩ Kỳ, người ấn hành các tác phẩm khiêu dâm sẽ phải chịu mức án từ 6 tháng đến 10 năm.

Trước đây, 4 cuốn sách khác của NXB Sel cũng từng bị Ban thẩm định coi là "thiếu giá trị văn học". Giám đốc Sanci đặc biệt phản đối sự tồn tại của Ban thẩm định. "Chúng tôi không phục kết luận này. Biên tập viên, nhà xuất bản, độc giả và giới phê bình mới là những người quyết định xem một cuốn sách là có giá trị văn chương hay không", ông nói.

                                                                                                                       Theo eVan