Điểm lại một số cuộc thi đã từng diễn ra trong vài năm trở lại đây, người ta thấy có những cái tên đã trở nên quen thuộc, có vị trí tốt và được công nhận bởi tài năng ,cống hiến sáng tạo. Nhưng không phải ai cũng thoát ra được hình ảnh của thí sinh sau cuộc thi để tự mình tìm ra một con đường, hướng đi mới phát triển nghề nghiệp, hình ảnh của bản thân.

Thành công bởi có tư duy nhanh nhạy

Hà Anh Tuấn là cái tên thành công cần nhắc đến sau 3 mùa Sao Mai Điểm Hẹn và là điểm thu hút lớn của SMĐH 2006 khi Tuấn xuất hiện đối lập hẳn với hình ảnh ca sĩ chuyên nghiệp thông thường. Hà Anh Tuấn gần gũi trong cách hát, tự tin, thông minh trong giao tiếp đã xây dựng được một hình tượng đẹp trong và cả sau cuộc thi. Sau SMĐH, Hà Anh Tuấn khẳng định trọng tâm là các khán giả trẻ qua album CD Ngày hát đôi song ca cùng Phương Linh và tìm ra cho mình đối tượng khán giả có gu hơn khi thử nghiệm các sáng tạo trong các album đạt được sự thống nhất về logic ý tưởng rất cao là Cà phê sáng và Saigon Radio.

Các đề cử và giải thưởng liên tiếp đến với chàng trai sinh năm 1984 không chỉ tại giải thưởng âm nhạc truyền hình (Bài hát Việt, HTV Awards, Album Vàng) mà còn giữ một đề cử cho những giải thưởng rất uy tín trong nghề - Giải Cống hiến của báo Thể thao văn hóa, Mai Vàng của báo Người lao động. Về bản thân, Hà Anh Tuấn cũng là người bứt phá xa nhất trong tất cả các lứa Sao Mai khi chỉ trong 3 năm đã phủ sóng rộng rãi tại nhiều chương trình truyền hình, thậm chí không liên quan đến âm nhạc với tư cách là một ca sĩ, khách mời của các talkshow nổi tiếng, MC, người đại diện cho hoạt động giáo dục và các megabrand tập trung vào đối tượng tiêu dùng trẻ như Diana, Pepsi, thậm chí là giải giành cho nghệ sĩ ăn mặc …. Mốt nhất.  Hà Anh Tuấn hứa hẹn sẽ còn có những ý tưởng nghệ thuật hay và lạ vì chàng trai này tỉnh táo biết hoạch định chiến lược cá nhân và đặt sự phù phiếm của các giải thưởng ở một nơi đúng chỗ.

Phương Vy là điển hình thứ hai thành công nổi bật về định vị hình tượng . Nếu như Hà Anh Tuấn tự mình vạch ra ý tưởng và tự hoạch định chiến lược thì Phương Vy có cả một bộ sậu chuyên nghiệp của Music Faces đứng sau support cho cô nhờ phần thưởng ngôi vị quán quân Thần tượng Âm nhạc mùa thứ nhất. Sự chuyên nghiệp của Music Faces đã giúp cô gái 21 tuổi này không phải trải qua nhiều khó khăn, thậm chí rắc rối nếu như tự mình đi lên như một ca sĩ thông thường. Tất cả những quan hệ truyền thông, hình ảnh, trang phục, xuất hiện trước báo giới đều được tính toán và bảo vệ chặt chẽ để tạo dựng một hình ảnh thống nhất và không đi sai chiến lược mà cả đôi bên đều đã lên kế hoạch từ trước.

Đôi khi người ta cũng không khỏi thắc mắc hình ảnh của cô đang liệu có quá khác biệt với tính cách và suy nghĩ thật của một cô gái 21 tuổi mà cô hồn nhiên thể hiện trong các talkshow hay phỏng vấn cá nhân? Nhưng dẫu sao, những tính toán kia đã định vị cho cô một hình ảnh cap cấp và chắc chắn với kiểu định vị cao cấp này, catse của cô sẽ không hề thấp và Top 3 HTV Awards 2009, đại sứ cho nhãn hàng Ponds của Unilever và hát độc quyền ca khúc chính, giải thưởng Album Vàng là không quá khó với các phù thủy chuyên môn của Music Faces, nhưng sẽ là không tưởng cho một ca sĩ mới chân ướt chân ráo vào làng nhạc chỉ một năm.
 
Một vài cái tên khác cũng có thể tạm coi là thành công khi có người đã chọn được ra hướng đi phù hợp và có những hợp tác ăn ý nhưng chưa đầy đủ để có một chỗ đứng cứng. Đó là Tùng Dương và Ngọc Khuê, Kasim Hoàng Vũ của Sao Mai Điểm Hẹn 2004. Hai cái tên đầu thành công trên phương diện nghệ thuật khi khi định vị chuẩn hình ảnh của họ trong thể loại nhạc từ lúc còn thi thố và sau đó là những album mang đậm đặc tính nghệ thuật. Nhưng cũng vì lựa chọn một đối tượng khán giả có gu thẩm mỹ cao nên “thị trường” này không rộng nên sẽ khó có công ty âm nhạc hay truyền thông hay nào dám đầu tư vì đó sẽ là một chiến lược rất lâu dài vì hiệu quả không thể thay ngay tức thì. Kasim Hoàng Vũ may mắn hơn khi đã cover lại hit Chuyện nhỏ của MTV trong đêm nhạc Hip hop của SMĐH 2004 đúng lúc nhạc thể loại này đang là trào lưu của khán giả trẻ, hiệu ứng “Chuyện nhỏ” đã giúp Kasim giành luôn giải của khán giả.

Lưu Hương Giang sau cuộc thi SMĐH 2004 hoàn toàn không để lại chút ấn tượng gì cho đến khi kết hợp với Hồ Hoài Anh và gây được tiếng vang nhờ một số hits của chàng nhạc sĩ kiêm người yêu này. Tuy nhiên, nếu tách khỏi Hồ Hoài Anh, chưa chắc Lưu Hương Giang sẽ thành công như hiện nay. Phương Anh, Ngọc Anh hay Hoàng Hải đã có được thành công nhưng lối đi của họ không mang nhiều tính khác biệt và chưa có chiến lược nào bài bản để đem ra cân nhắc, so sánh và phân tích. Những album của các ca sĩ này đều có chất lượng nghệ thuật tốt nhưng chưa phù hợp với số đông và bản thân họ cũng chưa chú trọng phát triển hình ảnh cá nhân của mình.

Phương Linh và Duy Khoa là hai cái tên đã biết chú ý quan tâm hình ảnh và cả xu hướng nghe của khán giả để sản phẩm âm nhạc đạt được sự phù hợp nhưng Duy Khoa còn quá tham lam về chủ đề trong CD riêng, ngay cả việc tham gia bộ phim của một đạo diễn chuyên nghiệp cùng dàn diễn viên quá nổi tiếng cũng có thể là một nguy hiểm cho hình tượng còn quá non trẻ này.

Hạ Trâm và Quốc Thiên hứa hẹn sẽ là những nhân tố sẽ đạt được những thành công trong thời gian sắp tới vì họ được rèn rũa và huấn luyện rất bàn bản cũng như bước rất chậm (nhưng chắc) trên nấc thang nghề nghiệp. Khi họ chính thức đưa ra thị trường những sản phẩm cá nhân và phát triển các hoạt động chuyên môn, lúc đó hy vọng nhận định này là đúng (?)

Và những cái tên “mãi mà chưa sáng” - vì sao?

Vương Dung là cái tên chưa thành công đáng để nói đến, khi không dám vượt qua hào quang của Giải nhất Sao Mai 2005 để dối diện với thực tế đời sống âm nhạc. Cô không hiểu và tách bạch đối tượng khán giả của Sao Mai và Sao Mai Điểm Hẹn, cuộc thi mà cô được đặc cách tham gia thể hiện cá tính tài năng của bản thân trước đông đảo hơn đối tượng người hâm mộ.

Thái Thùy Linh là một tài năng … chưa hẹn ngày bùng nổ vì ở cô gái này, ngoài những tố chất nghệ sĩ, cá tính mạnh mẽ bẩm sinh còn là một người có nền tảng đạo đức đáng ca ngợi cũng như những cống hiến cho cộng đồng. Những sáng tạo “phá phách” mà cô đã từng thể nghiệm với Rock đã từng rất thành công nhưng vì không kiên trì mà chuyển dịch sang một dòng nhạc khác không phù hợp, cô đã làm rung rinh hình ảnh vốn có. Điều đáng tiếc ở cô gái này còn là chưa phát triển chuyên nghiệp khả năng MC khi người xem thấy rất rõ một giọng nói truyền cảm, một cá tính ấn tượng cùng những cảm xúc rất thật chuyển tải tới khán giả gãy gọn khi cô tạm thay thế dẫn chương trình Sao online của VTC, hoàn toàn khác với những câu nói và nhận xét đãi môi thường thấy của nhiều MC âm nhạc vẫn nhan nhản trên sóng truyền hình.
 
Hải Yến Idol, Thảo Trang, Thu Hường và Ngọc Minh là 4 cái tên đều có những cá tính âm nhạc riêng nhưng đều chưa tận dụng được tốt lợi thế đó của mình. Hải Yến đã tạo ra được “sóng” cho mình với Vẫn hát lời tình yêu trong Idol mùa thứ nhất cũng như Thảo Trang đã làm với Phôi pha của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khi mới 18 tuổi, nhưng bước sang SMĐH thì Hải Yến lại không giữ và phát triển được sự tinh tế vốn có trong giọng hát đầy lửa và sự nhiệt tình đến quên mình cũng không làm rõ nét lên tài năng đã được minh chứng, còn Thảo Trang thì khác với những lời giới thiệu, cô chưa gây ấn tượng mạnh với CD đầu tay, thứ mà những khán giả yêu mến giọng ca này đã vô cùng kì vọng.

Thu Hường là cái tên quen thuộc của những cuộc thi âm nhạc lớn (Tuổi đời mênh mông, Ngôi sao tiếng hát truyền hình TP HCM) trước khi tới với SMĐH nhưng rồi cũng chạm phải một lỗi vô thức - sự trùng lặp trong phong cách với Hà Trần, giống như Phương Anh năm 2004 và hình tượng Thanh Lam. Mỗi nghệ sĩ muốn tồn tại phải là một bản thể hoàn toàn khác biệt và có sự độc đáo riêng. Thu Hường vẫn còn loay hoay cho tới tận bây giờ khi chưa thấy có có động tĩnh gì sau SMĐH 2008.

Riêng với Ngọc Minh, chàng trai này có giọng hát đầy nam tính, kĩ thuật và cảm xúc nhưng sau thành tích vị trí thứ 3 của VietNam Idol mùa thứ nhất thì hoàn toàn chìm nghỉm ở SMĐH 2008 khi dính liên tiếp phải lỗi chọn bài không phù hợp, chưa kể bị giám khảo và khán giả đánh giá khá thấp cho trang phục có phần quái đản của nhà thiết kế vì cho rằng Ngọc Minh “thừa nam tính” trong đêm thi quan trọng, lúc thí sinh cần phải nỗ lực giành tình cảm của khán giả để bình chọn.

Nhưng thất bại mà người viết bài này thấy đáng tiếc nhất là Đặng Trần Vi Thảo - thí sinh của SMĐH 2004. Vi Thảo thoát ra từ 2 cuộc thi lớn và là bệ đỡ cực lớn đối với một ca sĩ trẻ - Sao Mai 2003 và SMĐH 2004 nhưng sau cuộc thi cô không những không có kế hoạch phát triển cho riêng mình mà còn đi ngược với những gì cô được đào tạo. Sự xuất hiện gương mặt cô trong clip nhạc thị trường là một điều khiến những khán giả hâm mộ cô như bị tạt một gáo nước lạnh vì ai cũng biết cô hoàn toàn không phù hợp với hình ảnh đó. Nhưng cũng may, khi bây giờ cô đã trở thành một nghệ sĩ phòng trà và người ta vẫn có thể bắt gặp cô trong một chương trình nhạc xưa trên kênh VTC9 Let’s Việt vào mỗi tối chủ nhật để thấy trọn vẹn một Vi Thảo thuần khiết không bon chen.

Vĩ thanh

Mỗi cuộc thi đều tạo cho thí sinh của mình một bệ phóng nhưng phóng đi đâu và như thế nào thì ca sĩ phải tự mình lèo lái. Sẽ là hơi thừa khi nói rằng thành công phải do chính tay mình xây dựng nên nhưng vẫn còn nhiều người chưa thể thoát ra được cái bóng cuộc thi mà họ đã tham dự, để rồi luẩn quẩn trong những kế hoạch cá nhân giống hệt nhau về cách phát triển.

Khi đã có sẵn tài năng, thì hãy tự mình tìm ra một đối tượng khán giả riêng, và lấy những điểm mạnh về giọng hát, cá tính của bản thân, biến mình thành một cá thể thú vị và đặc biệt để thu phục khán giả. Hãy tận dụng tốt bệ phóng mà ít ca sĩ khác có cơ hội chạm tới để tiến xa, hơn là chỉm nghỉm trong những chiến dịch PR , marketing của các ca sĩ trẻ thiếu tài năng cũng như làm nền vô ích cho các logo của các thương hiệu lớn vây chặt sân khấu của các cuộc thi.

                                                                                                           Theo VnMedia