Kinh đô Huế thế kỷ XIX là nơi quy tụ đỉnh cao quyền lực của nền quân chủ Việt Nam. Triều Nguyễn đã kế thừa Đô thành Phú Xuân vào thời điểm các chúa Nguyễn đã xác lập chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và mở rộng toàn cõi đất Đàng Trong vào năm 1757. Vua Gia Long xây dựng Kinh đô Huế cũng dựa trên thành quả Nguyễn Huệ và nghĩa quân Tây Sơn xóa bỏ Đàng Trong – Đàng Ngoài vào mùa hè năm 1786 và tiếp đó, đánh bại quân Thanh vào đầu năm 1789. Kinh đô Phú Xuân thời Tây Sơn đánh dấu thời phục hưng văn hóa dân tộc và sức mạnh quyền lực quốc gia sau khi đánh bại quân Xiêm và Thanh.

Kế thừa thành tựu xây dựng kinh đô Phú Xuân thời Tây Sơn, vua Gia Long vẫn chọn Huế làm Kinh đô trên nền tảng lãnh thổ và chính quyền đã được thống nhất, chủ quyền biên giới và biển đảo từ đó được củng cố giữ vững; bộ máy quản lý nhà nước và dân sinh không ngừng hoàn thiện và nâng cao, văn hóa dân tộc và giáo dục được chăm lo, phát triển.

Tại hội thảo

Với 21 tham luận tại Hội thảo, các tác giả, các nhà nghiên cứu đã làm rõ diện mạo đô thị Huế nửa đầu thế kỷ XIX, khái quát quá trình biến đổi cấu trúc kinh thành Huế từ lúc xây dựng cho đến nay, nêu lên những biến cố quan trọng tại kinh đô Huế trong các năm 1883 – 1885, tìm hiểu về tình hình quản lý địa bàn ngoài kinh thành Huế dưới thời Nguyễn 1802 – 1934, làm rõ quyền lực của hoàng đế triều Nguyễn, việc tuyển chọn quản lý và sử dụng quan lại của vua Minh Mạng. Tìm hiểu về nội dung sách thi Đình dưới triều Nguyễn, về Thái Y Viện, tinh hoa Đông Y, về Tuồng Huế, nghệ thuật trang trí kiến trúc Bát Bửu thời Nguyễn...

Phát biểu tại Hội thảo, Phó chủ tịch Ủy Ban nhân dân tỉnh Phan Thiên Định nhấn mạnh: “ Kinh đô Huế thế kỷ XIX là nơi quy tụ tinh hoa của đất nước sau khi bờ cõi và chính quyền được thống nhất. Nơi đây đã thể hiện mạnh mẽ quyền lực quốc gia trên các phương diện quản lý bộ máy nhà nước, lãnh thổ, biển đảo, dân cư…Là nơi xây dựng nhiều công trình kiến trúc mới mang tầm quốc gia và tiếp thu nhiều thành tựu về kiến trúc thành lý và cung điện của thế giới, bao gồm kinh thành, cung điện, lăng tẩm, chùa chiền…với cảnh quan kỳ thú, tạo cho Huế có một phong cách kiến trúc đặc sắc, một nền văn hóa độc đáo bao gồm ẩm thực, trang phục, nhà cửa, âm nhạc, sân khấu, lễ hội, nếp sống, tín ngưỡng…Di sản kinh đô Huế thế kỷ XIX đã trở thành di sản văn hóa Thế giới với đa dạng các thể loại di sản kiến trúc, nhã nhạc cung đình, châu bản, Mộc bản, thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế. Đó là niềm tự hào không những đối với nhân dân Thừa Thiên Huế mà là của cả nước và nhân loại.

Phó chủ tịch UBND tỉnh cũng đã ghi nhận và đánh giá cao về tinh thần làm việc trách nhiệm, đưa ra những sáng kiến và nổ lực nghiên cứu để làm sáng tỏ diện mạo, đặc điểm, vị thế của kinh đô Huế trong thế kỷ XIX, đó là nhiệm vụ cấp thiết đang đặt ra đối với Đảng bộ tỉnh Thừa Thiên Huế trong nhiệm vụ thực hiện nghị quyết 54 NQ – TW của Bộ chính trị: “ Xây dựng Thừa Thiên Huế phát triển Huế trở thành thành phố trực thuộc trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trung văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh…”.

Phương Anh