Sáng 19/4, tại Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế tố chức khai mạc trưng bày với chủ đề Sách cổ hiến tặng và giới thiệu tác phẩm “Ngự chế minh văn cổ khí đồ”.
Triển lãm đã trưng bày và giới thiệu đến công chúng các hiện vật là sách cổ, công văn, sắc bằng thời Nguyễn do các cá nhân, tổ chức hiến tặng cho Bảo tàng cổ vật cung đình Huế trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến nay gồm: sách Thánh chế thì lục tập, tập hợp 39 bài thơ của hoàng đế Minh Mạng do ông bà Andue de Cuozet cựu thẩm phán sống tại Marseille (Pháp) hiến tặng năm 2008. Bốn cuốn địa bạ do ông Lê Gia (thành phố Huế) hiến tặng năm 2010. Sách Kỹ thuật của người An Nam do bà Bùi cấm Hà Lê Thái (Việt kiều Pháp) hiến tặng năm 2013. 12 cuốn sách gồm Ngự chế minh văn cổ khỉ đồ, Điền tô sai dư thuế lệ, Giao tự đại lễ, Tự Đức Thánh chế thi tam tập, Đại Nam thực lục chính biên đệ tứ kỷ (Quyển 69), sách thơ bằng chữ Nôm do ông Hoàng Việt Trung (thành phố Huế) hiến tặng năm 2021 và 2023. Sắc bằng, công văn do ông Vĩnh Hượt (thành phố Huế) hiến tặng năm 2023. Bộ sách Trung Hoa từ điển (6 tập) và sách Tường đính cổ vãn bình chú do ông Trần Đức Anh Sơn (thành phổ Huế) hiến tặng năm 2023.
Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế trao tặng 12 cuốn sách cổ cho Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, trong đó có cuốn " Ngự chế văn minh cổ khí đồ" |
Ngoài ra, Bảo tàng cổ vật Cung đình Huế còn giới thiệu đến công chúng các hiện vật thuộc sở hữu của Bảo tàng như đồng sách, thể sách, ngự lịch...
Ông Nguyễn Phước Hải Trung (bên phải) - Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế giới thiệu về các cuốn sách cổ được trung bày tại triển lãm |
Đặc biệt, lần trưng bày này giới thiệu tác phẩm Ngự chế minh văn cổ khí đồ của vua Minh Mạng. Năm 1838, hoàng đế Minh Mạng cho đúc 33 món đồ đồng phỏng theo hình dáng đồ vật của các triều đại Thương, Chu tới Hán gọi là “bác cố đồ”. Năm 1839, vua cho đổi tên gọi là "cổ khí đồ". 33 cổ khí này gồm chủ yếu là các vật đựng như Đỉnh, Lịch, Đôn, Quỹ, Tôn, Dữu, Cô, Hòa, Giả, Hồ, Di, Bôi và Xa.
Bìa sách (bản in) và Chu ấn cuốn sách Ngự chế minh văn cổ khí đồ |
33 đồ cố khí thế hiện hùng tâm của Minh Mạng muốn xây dựng Đại Nam thành một quốc gia cường thịnh, thái hòa như các triều đại thịnh trị trong lịch sử phong kiến.
Trưng bày nội dung cuốn sách Ngự chế minh văn cổ khí đô (bản in) |
Nhà vua đã cho vẽ hình các cố khí, đã tự viết các bài minh văn để khắc trên từng cô khí đó. Các bài minh văn cùng hình vẽ này được tập hợp, san định lại, khắc trên mộc bản và in thành sách Ngự chế minh văn cổ khí đồ. Hiện nay, mộc bản cuốn sách này vẫn còn được lưu ở Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV tại Đà Lạt.
Đỉnh đồng do Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế sưu tầm năm 2015 |
Theo Thông báo Hán Nôm học 2004 (tr.225 - 247), ở bài “Giới thiệu tác phẩm Ngự chế minh văn cổ khí đồ của Minh Mạng”, văn bản tác phẩm này hiện còn lưu trữ được hai bản: một bản in được lưu trữ tại Thư viện Paris, Pháp (có ký hiệu EFEC.VIET/A/ART/1) và một bản in đang được lưu trữ tại Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm (có ký hiệu A. 147). Điều đó cho thấy, bản sách cổ Ngự chế minh văn cổ khí đồ được hiến tặng và trưng bày tại Bảo tàng cổ vật Cung đình Huế dịp này chính là bản thứ 3 được biết đến.
Sách Thánh chế thi lục tập (quyển 10), tập hợp 39 bài thơ của Hoàng đế Minh Mạng và Sách Tiền đính Cổ văn bình chủ |
Tác phẩm Ngự chế minh văn cổ khí đồ ngoài phần trưng bày trực quan, các trang sách còn được trình chiếu trên thiết bị sách tương tác nhằm mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị khi đến tham quan.
Ngự lịch thời Nguyễn ( 1802 - 1945) ( trái) và Thể sách do Hoàng đế Tự Đức ban cho Triệu Phi Nguyễn Thị Cẩm, tước Thiện Phi năm 1880( Phải) |
Sách phong Hòa Tần Nguyễn Văn Thị đời Minh Mạng (1820 - 1841) sách cải cấp năm Tự Đức thứ 13 (1860) |
Phương Anh