Tham dự có Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị - nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương, nguyên Tổng Biên tập đầu tiên của Tạp chí Sông Hương; Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân -Phó Chủ tịch Uỷ bạn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam; ông Nguyễn Chí Tài - TUV - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Huế, ông Phan Thiên Định - TUV - Trưởng ban Ngân sách HĐND thành phố cùng đại diện lãnh đạo các Sở ban ngành, các nguyên lãnh đạo Liên hiệp Hội qua các thời kỳ và đông đảo hội viên các hội chuyên ngành, văn nghệ sĩ tham dự.

Phát biểu diễn văn tại lễ kỷ niệm, Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc – Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Thành phố Huế ôn lại chặng đường ra đời và phát triển Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế. 

Cách đây 80 năm, tối 18.9.1945, hơn 50 văn nghệ sĩ Huế đã cùng nhau thành lập Liên đoàn Văn hóa Cứu quốc Thừa Thiên, mở ra một dòng chảy VHNT gắn với tiến trình lịch sử cách mạng trên vùng đất Huế. Liên đoàn Văn hóa Cứu quốc Thừa Thiên ra đời 50 năm trước, chính là tổ chức tiền thân của Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế ngày nay.

Từ những bước đi đầu tiên, văn nghệ sĩ Huế đã chọn cho mình con đường gắn bó với vận mệnh dân tộc. Ngay sau khi Liên đoàn Văn hóa Cứu quốc vừa ra đời, hoạt động VHNT ở Huế đã diễn ra sôi động. Chiều ngày 23.9.1945, cuộc triển lãm “tranh tuyên truyền” của giới họa sĩ Huế đã khai mạc tại trụ sở Viện Dân biểu Trung kỳ; tháng 11.1945 tờ báo văn hóa nghệ thuật Đại Chúng ra số đầu tiên; các hoạt động trình diễn văn nghệ, chiếu phim liên tục được tổ chức, đoàn nghệ thuật Xây Dựng được thành lập... Tất cả mở ra một dòng chảy VHNT bừng bừng sức sống, chưa từng có trước đó.

Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc - Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế - phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm

Nhưng rồi lịch sử khốc liệt buộc nhiều văn nghệ sĩ rời thành phố, lên chiến khu kháng chiến chống Pháp. Trong những năm tháng lửa đạn, văn nghệ Huế vẫn ngân lên tiếng gọi của tự do, vẫn nhóm lửa trong đêm dài dân tộc. Năm 1950, đoàn văn nghệ sĩ của Chi hội Văn nghệ Kháng chiến Liên khu 4 đã về tận thôn Mỹ Lợi (xã Vinh Lộc), tổ chức Hội nghị Họp Bạn, thành lập Phân hội Văn nghệ Thừa Thiên, thúc đẩy các hoạt động văn nghệ kháng chiến không ngừng phát triển.  Ở nội thành Huế, dưới sự kiểm soát khắc nghiệt của Pháp và chính quyền sở tại, các nhà trí thức và văn nghệ sĩ ủng hộ kháng chiến vẫn tìm cách công bố các sáng tác đề cao tình tự dân tộc, khéo léo hướng dẫn người đọc hướng về ngọn cờ kháng chiến chống Pháp. Dù bị đàn áp, khống chế, nhưng tiếng nói của văn nghệ sĩ nặng lòng với độc lập dân tộc, với khát vọng tự do, dân chủ vẫn không bị dập tắt. Các hội viên Liên đoàn Văn hóa Cứu quốc Thừa Thiên còn ở lại nội thành vẫn tiếp tục hoạt động cách mạng. Một số văn nghệ sĩ trưởng thành từ các phong trào đấu tranh đô thị ở Huế đã rời thành phố, tham gia kháng chiến, bổ sung vào đội ngũ hoạt động VHNT ở vùng giải phóng. Khi cuộc kháng chiến chống sự can thiệp của Mỹ và chính quyền Sài Gòn khởi phát, từ chiến khu đã xuất hiện tổ chức hội VHNT. Năm 1970, Hội Văn Nghệ Thành phố Huế được thành lập ở chiến khu.

Tại thành phố Huế, phong trào đấu tranh đô thị đã hình thành đội ngũ văn nghệ sĩ quả cảm, giàu lòng yêu nước. Các ca khúc phản chiến của Trịnh Công Sơn, tranh bút sắt của Bửu Chỉ, thơ của Ngô Kha, Trần Quang Long, Võ Quê, Thái Ngọc San… đã thức tỉnh dân chúng. Trong bối cảnh đất nước chia cắt, văn nghệ là phương tiện để thể hiện khát vọng thống nhất đất nước, hướng tới một tương lai hòa bình và độc lập. Huế trở thành một trong những trung tâm của văn hóa phản chiến, cất tiếng nói tranh đấu trực diện trước họng súng quân thù. Ngày Huế giải phóng 26.3.1975, một thời kỳ mới được mở ra. Văn nghệ sĩ từ chiến khu trở về, từ miền Bắc vào, từ nội thành tại chỗ… đã hòa quyện thành một đội ngũ đông đảo, làm nên những mùa văn nghệ đầy sức sống. Sau 13 năm hoạt động (1976 – 1989), Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên đã để lại những dấu ấn khó phai, đã vun đắp cho quá trình hình thành một đội ngũ văn nghệ sĩ trẻ ở Huế.

Ông Nguyễn Chí Tài - TUV - Phó Chủ tịch UBND thành phố Huế phát biểu tại lễ kỷ niệm

Từ 15.7.1989, Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế được thành lập trở lại. Tổ chức Hội đã chuyển đổi từ Hội VHNT (1990 - 2005) thành Hội Liên hiệp VHNT (2005 - 2010), Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế (2010 - 2015), và từ tháng 1.2025 là Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế. Từ tháng 6 .1983, tạp chí Sông Hương ra số đầu tiên, mở ra một sắc thái báo chí văn nghệ có “những dấu hiệu riêng” và “không ngừng vươn lên gắn bó với bước đi chung của đời sống văn nghệ đất nước”.

Liên hiệp Hội bây giờ có đội ngũ hùng hậu đến 750 người, với chất lượng sáng tạo ngày càng phát triển. Tất cả tạo thành một dòng chảy liên tục, vừa kế thừa, vừa làm mới, vừa gắn bó với vận mệnh dân tộc, vừa làm giàu thêm văn hóa Huế và đóng góp cho Tổ quốc thân yêu.

Hành trình của tổ chức Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế từ sau khi thành lập đến nay, là hành trình phụng sự dân tộc và đất nước rất đáng tự hào. So với dòng chảy hơn bảy thế kỷ với “văn mạch dằng dặc không dứt” (Lê Quý Đôn) của vùng đất Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế, hành trình 80 năm của Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế chỉ là một khoảnh khắc khiêm nhường trong lịch sử. Tuy nhiên, chính trong khoảng thời gian ấy, văn nghệ sĩ Huế đã khẳng định trách nhiệm của mình trước những yêu cầu lớn lao của Tổ quốc; miệt mài sáng tạo, dấn thân phụng sự, phát huy bản lĩnh nghệ sĩ cho công cuộc bảo vệ và dựng xây nước nhà.

Dấu mốc 80 năm của Liên hiệp VHNT Huế trùng với kỷ niệm 80 năm Quốc Khánh, 50 năm thống nhất non sông, cũng là 50 năm VHNT Huế bước sang một giai đoạn mới: hòa bình, tự do, sáng tạo, cống hiến. Liên hiệp các Hội VHNT thành phố Huế đã, đang và sẽ tiếp tục là nơi hội tụ của văn nghệ sĩ trong và ngoài xứ Huế, là tổ chức giữ gìn “vùng sinh quyển của mỹ cảm, của cái Đẹp, cái dành cho nghệ thuật”. Nơi đây, tình yêu Huế, tình yêu dân tộc và trách nhiệm công dân của người nghệ sĩ luôn kết nối thành một khối nghĩa tình.

Đồng hành cùng kỷ nguyên vươn mình của Tổ quốc hôm nay; vì mục tiêu phồn vinh của đất nước, sự trường tồn của dân tộc, chính là khát vọng thôi thúc văn nghệ sĩ Huế tiếp tục dấn bước, tiếp tục kiến tạo những tác phẩm mang giá trị bền vững và cao đẹp cho mai sau. Văn nghệ sĩ Huế hôm nay sẽ tiếp tục mở rộng biên độ sáng tạo, để làm nên những tác phẩm mang giá trị tinh thần cao quý, đồng hành cùng quê hương, đất nước và dân tộc.

GS, Tiến sĩ, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam phát biểu chúc mừng

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Phó Chủ tịch UBND TP Huế Nguyễn Chí Tài đã gửi lời chúc mừng, biểu dương và trân trọng cảm ơn những đóng góp hết sức to lớn của đội ngũ văn nghệ sĩ và Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật thành phố trong 80 năm qua. Trong giai đoạn xây dựng và phát triển quê hương, đất nước Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật thành phố đã không ngừng tạo dựng và nâng tầm các hoạt động văn học nghệ thuật theo hướng ngày càng chuyên nghiệp hơn,  qua đó khẳng định thành phố Huế không chỉ là nơi giữ gìn bản sắc văn hoá của dân tộc; truyền thống văn hoá của quê hương, con người xứ Huế mà còn là địa chỉ quảng bá, kết nối đưa giá trị văn học nghệ thuật của xứ Huế đến với đông đảo công chúng trong và ngoài nước.

Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị đã khẳng định quyết tâm mạnh mẽ xây dựng thành phố Huế trở thành “Một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á về văn hóa, du lịch Festival, trung tâm văn hóa, giáo dục, du lịch và y tế chuyên sâu và tầm nhìn đến 2045 là thành phố đặc sắc của châu Á”. Với quan điểm: Bảo tồn là nền tảng, phát triển là mục tiêu, sáng tạo là động lực; lãnh đạo thành phố Huế tin tưởng và kỳ vọng Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật thành phố Huế với bề dày truyền thống, đặc biệt đội ngũ văn nghệ sĩ là hôi viên có trình độ chuyên môn và tài năng, tâm huyêt và trách nhiệm; dấn thân và sáng tạo sẽ cùng với hệ thống chính tri trên địa bàn thành phố quyết tâm xây dựng Huế xứng tầm là một trong những trung tâm văn hoá, du lịch đặc sắc của khu vực và châu Á.

Phó Chủ tịch UBND TP Huế mong muốn và đề nghị Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật thành phố tiếp tục giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp 80 năm qua. Tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hội viên và nhân dân trên địa bàn thành phố về chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, phát triển văn hóa, xây dụng con người Việt Nam và văn hoá, con người Huế; về vai trò, vị trí quan trọng của văn hoá, văn học nghệ thuật trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cổ vũ và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho viện trong hoạt động sáng tạo văn hoá, văn học nghệ thuật; tạo điều kiện các văn nghệ sĩ bám sát thực tiễn cuộc sống, tham gia tích cực và có trách nhiệm vào các nhiệm vụ của xã hội; phản ánh chân thực, sâu sắc và toàn diện thực tiễn của quê hương, đất nước trong thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển.

Tăng cường củng cố tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật; chú trọng công tác phát triển hội viên; quan tâm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức thành viên. Làm tốt công tác chính trị tư tưởng để các văn nghệ sĩ nhận thức sâu sắc hơn nữa vinh dự và trách nhiệm vẻ vang của mình đối với quê hương, đất nước. Chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực văn hoá nghệ thuật, đẩy mạnh kết nối liên ngành trong văn học nghệ thuật, tham mưu các cấp có thẩm quyền xây dựng chính sách phát hiện, bồi dưỡng tài năng trẻ trong lĩnh vực văn hoá, văn học nghệ thuật. Có hình thức tôn vinh xứng tầm các văn nghệ sĩ có thành tích xuất sắc trong hoạt động sáng tạo văn học nghệ thuật,  các tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật; đồng thời nâng cao chất lượng các trại viết, trại sáng tác, đẩy mạnh công tác phê bình, nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng tạp chí Sông Hương, chú trọng phát triển lực lượng cộng tác viên trong và ngoài nước, nghiên cứu mở các chuyên trang, chuyên mục mới phản ánh sự chuyển mình của quê hương, đất nước trong kỷ nguyên mới, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, tăng cường sự hiện diện của các tác phẩm văn học nghệ thuật và của Tạp chí Sông Hương trên các nền tảng số; tăng cường dịch thuật để quảng bá, đưa tác phẩm văn học nghệ thuật của Huế đến với bạn bè quốc tế; tận dụng nền tảng số để tiếp cận công chúng, nhất là thế hệ trẻ.

NSND Bạch Hạc đại diện cho các văn nghệ sĩ Huế phát biểu tại lễ kỷ niệm

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, NSND Bạch Hạc chia sẻ, từ những ngày đầu gian khó, trong khói lửa chiến tranh, Liên hiệp các Hội VHNT chúng ta đã có những nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, nghệ nhân không ngại hy sinh cả tuổi xuân, cả sự nghiệp riêng để dấn thân cho lý tưởng. Văn chương, nghệ thuật khi ấy không chỉ là cái đẹp, mà còn là vũ khí tinh thần, là ngọn lửa tiếp sức cho lòng dân cho mục tiêu độc lập, thống nhất non sông. Tám mươi năm qua, lớp lớp thế hệ kế tiếp đã giữ gìn và làm giàu thêm di sản ấy. Tôi tự hào vì Huế của chúng ta có một Liên hiệp Hội luôn đồng hành cùng dân tộc, gắn bó với nhân dân, và bền bỉ giữ lấy tâm hồn của vùng đất này.

Liên hiệp Hội hôm nay không chỉ là tổ chức nghề nghiệp, mà còn là một mái nhà chung, nơi ta có thể vừa tranh luận, vừa dìu dắt nhau, vừa giữ gìn cái đẹp của Huế, vừa mở ra những chân trời mới. Tôi mong chúng ta đừng bao giờ quên rằng: văn học nghệ thuật không chỉ để thưởng thức, mà còn để nâng đỡ, để hóa giải, để soi sáng, để chữa lành. Chúng ta hãy đoàn kết, nắm tay nhau, tiếp sức cho lớp trẻ, để Liên hiệp Hội luôn là mái nhà lớn ấm áp, chở che và truyền cảm hứng sáng tạo. Hãy giữ lấy nó, đừng để tắt, và hãy thắp sáng cho Huế, cho đất nước, bằng ánh sáng của cái đẹp, của sự nhân văn. Tôi tin rằng, nếu chúng ta giữ được ngọn lửa chung – lửa của tình yêu Huế, yêu dân tộc, yêu con người – thì mọi chặng đường phía trước, dù dài rộng bao nhiêu, vẫn sẽ rực sáng niềm tin.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố  Nguyển Chí Tài tặng bằng khen của Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Thành phố Huế cho Liên hiệp các Hội VHNT Thành phố Huế

Đại diện cho thế hệ văn nghệ sĩ trẻ phát biểu tại lễ kỷ niệm, Nhà văn Lê Vũ Trường Giang chia sẻ: Chúng tôi, những người trẻ, lớn lên trong hòa bình, hội nhập, không còn biết đến khói lửa chiến tranh, nhưng luôn nghe vang vọng tiếng gọi của lịch sử. Mỗi trang viết, mỗi bài thơ, mỗi giai điệu, mỗi bức tranh… của chúng tôi đều được khởi đi từ nỗi ám ảnh về trách nhiệm: phải viết, phải sáng tác cho xứng đáng với vùng đất đã sinh ra những tài năng lớn và đã bao lần thấm máu, nước mắt vì tự do, độc lập. Chúng tôi biết mình còn non trẻ, thiếu trải nghiệm, vốn sống, ít thành tựu nhưng chúng tôi có niềm tin, khát vọng, có thời gian và nỗ lực cống hiến. Chúng tôi dấn thân vào đời sống, vào những vấn đề đương đại từ đất và người xứ Huế, lịch sử, văn hóa, di sản, công bằng xã hội, môi trường, đến nỗi cô đơn của con người, những biến đổi thời công nghệ, kỷ nguyên số… Chúng tôi tìm cách lắng nghe, học hỏi, và thử nghiệm để văn học nghệ thuật tiếp tục mở ra những biên độ mới của sáng tạo, của khai phóng, của nhân văn. Những thế hệ đi trước đã để lại cho chúng tôi một di sản quý giá là tác phẩm vang bóng, đỉnh cao và cả tinh thần nhập cuộc, dấn thân, là ý thức về vai trò của văn nghệ trong đời sống cộng đồng. Đó là ngọn lửa chúng tôi xin được tiếp tục giữ gìn.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam - Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam trao bằng khen cho Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc

Dịp này, Uỷ ban Nhân dân Thành phố Huế đã tặng bằng khen cho Liên hiệp các Hội VHNT Thành phố Huế vì đã có thành tích xuất sắc trong 80 năm xây dựng và phát triển giai đoạn 1945 – 2025.

Liên hiệp các Hội văn học Nghệ thuật Việt Nam tặng Bằng khen cho Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc – Uỷ viên Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học Nghệ thuật Việt Nam – Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học Nghệ thuật TP Huế đã có thành tích xuất sắc đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật Thành phố Huế giai đoạn 2020 – 2025.
 

Một số hình ảnh tại lễ kỷ niệm: 

Phút mặc niệm tưởng nhớ các văn nghệ sĩ đã qua đời

Đông đảo văn nghệ sĩ tham dự lễ kỷ niệm

NSND Trần Quốc Chiêm – Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam – Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT TP Hà Nội thay mặt Liên hiệp các Hội VHNT thuộc 5 vùng kinh đô xưa tặng quà chúc mừng lễ kỷ niệm

Phương Anh