Từ sách bestseller tây

Có rất nhiều danh mục sách bestseller, tùy vào uy tín của đơn vị thực hiện mà danh mục bestseller được đánh giá uy tín cao hay thấp. Một trong những danh sách bestseller uy tín nhất thế giới hiện nay là của tạp chí Mỹ -The New York Times (NYT).

Danh sách này nằm trong ấn bản đặc biệt ra vào chủ nhật hàng tuần của tạp chí này, với tên gọi Book Review (đánh giá sách). Đây cũng được xem là một trong những danh sách bestseller lâu đời nhất thế giới, lần đầu tiên xuất hiện vào ngày 9-4-1942.

Bestseller của NYT được lấy số liệu từ các cửa hàng bán lẻ sách và các nhà bán buôn trên toàn nước Mỹ trong từng tuần. Con số được thu thập chỉ tập trung vào sách bán lẻ, được đưa trực tiếp đến tay khách hàng mua sách, không tính các sách được bán buôn. Ngay cả trong trường hợp số liệu sách được lấy từ các nhà bán buôn thì chỉ tập trung vào số sách được các nhà bán lẻ đặt hàng trực tiếp.

Về nội dung, sách bestseller của NYT được chia theo các thể loại cụ thể như sách văn học, sách kinh tế, sách chính trị… Trong đó, chỉ riêng lĩnh vực văn học cũng được chia làm nhiều thể loại như văn học viễn tưởng, thiếu nhi, tâm lý, lịch sử…

Ban đầu, danh sách bestseller của NYT chỉ thuần túy mang ý nghĩa cung cấp cho bạn đọc thông tin về những cuốn sách được mua nhiều nhất trong tuần. Thế nhưng, về sau này ảnh hưởng của danh sách bestseller NYT đã mang ý nghĩa và giá trị khác.

Theo một cuộc nghiên cứu của Trường kinh doanh Stanford (Mỹ), đa số người dân Mỹ xem bảng danh sách bestseller của NYT là kim chỉ nam để lựa chọn cuốn sách nên đọc nhất. Thậm chí, một số hệ thống bán sách lớn đã quay ngược lại sử dụng danh sách bestseller này để thực hiện các chiến dịch quảng bá sách, như trường hợp nhà bán sách lớn nhất trên mạng Amazon.com từng làm.

Hiện nay, danh sách bestseller của NYT đã vượt ra khỏi lãnh thổ Mỹ và trở thành một giá trị riêng cho sách. Tại nhiều quốc gia, thương hiệu sách bestseller của NYT đã trở thành một yếu tố quan trọng nhằm khẳng định giá trị chung của sách.

Đến sách bestseller ta

Trong nước, thuật ngữ bestseller từ lâu vốn đã trở nên quen thuộc với bạn đọc, nhưng chưa được sử dụng đúng nghĩa. Đó là sách nước ngoài khi vào thị trường trong nước có sẵn danh tiếng bestseller, còn sách trong nước lại chưa có được bất kỳ một sự đánh giá nào, dù chỉ thuần túy mang tính thị trường như đánh giá thông qua danh mục sách bán chạy.

Hiện nay, cái gọi là danh sách sách bán chạy nhất tuần của thị trường sách trong nước chỉ mang tính nhỏ lẻ, chủ quan, thông tin đôi khi chỉ được thu nhận từ một đơn vị như trường hợp danh sách bestseller của báo điện tử evan (thuộc vnexpress.net). Thực chất, đây chỉ là danh sách những đầu sách bán chạy nhất trong tuần của đơn vị bán sách trên mạng vinabook.com.

Mặc dù được xếp loại là một trong những doanh nghiệp bán sách qua mạng lớn nhất trong nước, nhưng dù sao vinabook.com cũng chỉ là một nhà phát hành, số liệu của đơn vị này không thể phản ánh được thị trường sách nói chung.

Các nhà phát hành lớn khách như Fahasa, Phương Nam, Nguyễn Văn Cừ… đều có tổng kết về những đầu sách bán chạy nhất của riêng mình, nhưng đến nay vẫn chưa có sự tổng hợp chung để cho ra một danh sách bestseller tương đối khách quan, phản ánh đúng tình hình thị trường sách trong nước.

Nếu bestseller nước ngoài chia ra cụ thể từng loại sách thì bestseller trong nước hiện nay vẫn gom chung tất cả vào một danh sách. Kết quả là bạn đọc chứng kiến những tác phẩm triết học kiểu như Giận (Thích Nhất Hạnh) đứng chung hàng với Hải tặc ma cà rồng (Justin Somper) hay như Lạc lối - tự truyện của một nữ sinh viên kiêm gái gọi (Laura D.) sánh đôi cùng sách dạy kinh doanh Tôi tài giỏi-bạn cũng thế (Adam Koo)…

Chính từ sự thiếu phân chia về thể loại đã khiến các danh sách bestseller trong nước vốn đã ít còn bị xem nhẹ về giá trị tham khảo.

Bestseller, từ một danh sách thống kê thuần túy về mặt kinh doanh sách, đã và đang trở thành một công cụ có ảnh hưởng đến nhu cầu đọc sách của bạn đọc trên thế giới cũng như trong nước. Thế nhưng ở Việt , cho đến nay vẫn chưa có một danh sách bestseller đúng nghĩa. Bạn đọc trong nước vẫn đang tìm mua sách theo sự tham khảo từ các danh sách bestseller quốc tế.

                                                                                                       Theo SGGP