Thật khó có thể hình dung: Chỉ nội một việc thi hài Tchaikovsky được để ngỏ tới hai ngày cho người ta vào viếng ấy thôi, đã vô tình bỏ ngỏ cho hậu thế bao điều thắc mắc. Dường như đến nay, cái chết của Tchaikovsky vẫn được xem là một nghi án...

Theo thông tin chính thức thời ấy, Tchaikovsky mất là do bệnh tả. Trong khi dịch bệnh đang hoành hành, ông đã sơ ý uống phải cốc nước lã để rồi bị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, điều mà các nhà nghiên cứu muốn đặt dấu hỏi là: Tại sao, trước căn bệnh lây lan nguy hiểm (vốn được xem là một trong những bệnh khủng khiếp nhất thời đại) vậy, người ta dám để ngỏ thi hài của nhạc sĩ tới hai ngày mới khâm liệm (thay vì phải đặt trong quan tài kẽm như qui định thông thường dành cho những người chết vì căn bệnh này)? Và tại sao, trong một số tài liệu liên quan đến giây phút cuối cùng của cuộc đời ông, người ta lại phát hiện thấy có vết tẩy xóa hoặc cắt bỏ có chủ đích?

Điều này hẳn không thể không liên quan đến tin đồn khá phổ biến khi Tchaikovsky còn sống, ấy là việc nhạc sĩ bị mắc bệnh… đồng tính luyến ái. Hơn thế, có nhà nghiên cứu còn quả quyết: Tchaikovsky đã từng "dan díu" với người cháu trai của một công tước và đó chính là lý do mà một phiên tòa thời đó (Tòa án Danh dự) đã buộc ông phải tự sát.

Sự thật thế nào, một đôi cuộc tình nhắc tới đây của Tchaikovsky hẳn sẽ giúp bạn đọc thêm một số cứ liệu giúp cho quá trình tự suy xét của mình.

Quả là, ở thời trai trẻ, Tchaikovsky đã từng yêu, từng ngỏ lời cầu hôn… nhưng trong những biểu hiện tình cảm với những người "khác giới" ấy, dư luận vẫn xem có gì đó bất thường. Đến khi Tchaikovsky lấy vợ cũng vậy. Không chỉ những ai quen biết ông, mà ngay cả những người ruột thịt gần gũi nhất cũng phải lấy làm ngạc nhiên, bởi trước đấy, nào đâu có dấu hiệu yêu đương giữa ông và cô vợ mới cưới tên gọi Antonina Milykova (vốn là một học trò của ông ở Nhạc viện)? Người ta cho rằng, hành động cưới xin vội vã ấy của Tchaikovsky chẳng qua là để trốn chạy mặc cảm tội lỗi về những quan hệ đồng tính mà trước đấy, nhạc sĩ đã gây nên.

Dẫu vậy, "giải quyết" như thế có khác gì thêm dầu vào lửa?

Chỉ chừng mươi ngày sau khi cưới, những căng thẳng trong gia đình Tchaikovsky đã lên đến cực điểm. Ông ở vào tình trạng "tinh thần đau đớn không thể tưởng tượng nổi" và đã "bắt đầu có những phút mất trí". Sự thất vọng khiến nhạc sĩ chỉ trông vào một lối thoát duy nhất là tìm đến cái chết.

Đến đây, hẳn có nhiều bạn đọc sẽ ngạc nhiên đặt câu hỏi: Chuyện gì đã xảy đến vậy với người nhạc sĩ tài ba? Tại sao tuần trăng mật chưa tàn mà vị hôn phu Tchaikovsky đã sa vào tuyệt vọng đến nhường kia? Ở tuổi 37 (Tchaikovsky sinh năm 1840, lấy vợ năm 1877), Tchaikovsky đã thể hiện là một nhạc sĩ đầy tài năng. Các bản tình ca thấm đẫm nỗi buồn của ông đã chiếm lĩnh tâm hồn nhiều bạn trẻ thời ấy. Tên tuổi Tchaikovsky vượt ra ngoài biên giới nước Nga, đến với các sân khấu và phòng trà ở nhiều nước… Trong khi vợ ông - một cô gái trẻ từng là nữ sinh Nhạc viện… Có lẽ nào cuộc hôn nhân giữa hai thành phần như vậy lại không thể nảy nở một chút gì gọi là hạnh phúc? Không những thế, nó lại chóng vánh trở nên ngột ngạt, khủng khiếp như dưới… địa ngục. Rõ ràng, có một điều gì đó bất thường, có thể gọi là "trục trặc" cũng được, ở một trong hai người.

Một trường hợp nữa mà người ta thường hay nhắc tới, khi nói về "chuyện tình" của Tchaikovsky. Ấy là mối quan hệ giữa ông với bà Nadezhda Von Meck: Họ đã có tới 13 năm trời thư từ cho nhau, với số lượng lên tới trên nghìn bức. Và ngay cả lần này cũng vậy, ở Tchaikovsky người ta vẫn thấy có gì đó rất bí ẩn, rất khó hiểu (trái với lôgíc thông thường).

Von Meck là một người đàn bà thuộc tầng lớp quý tộc, giàu có (phía nhà chồng bà là những người chủ sở hữu của những tuyến đường sắt lớn nhất nước Nga). Von Meck lớn hơn Tchaikovsky 9 tuổi. Bà góa chồng ở tuổi 40 và là một trong những thính giả rất mến mộ âm nhạc của Tchaikovsky.

Von Meck bắt đầu có những liên hệ với Tchaikovsky là khi bà được nghe một học trò của ông nói về những khó khăn của nhà nhạc sĩ. Vốn được xem là một Mạnh Thường Quân đối với giới nhạc sĩ ở Moskva, ngay lập tức Von Meck chuyển lời đề nghị của mình tới Tchaikovsky, nhờ ông giúp bà một đôi việc, như viết những khúc biến tấu cho piano chẳng hạn. Tất nhiên, đây chỉ là một cái cớ.

                                                                                                              Theo VNCA