Tô Ngọc Vân sinh năm 1906 tại Hưng Yên. Từ năm 1926 đến 1931, ông theo học tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Trong thời gian 1935 - 1939, Tô Ngọc Vân dạy vẽ tại một số trường ở Phnôm Pênh (Campuchia). Ông là hiệu trưởng đầu tiên của Trường Mỹ thuật VN từ năm 1946.
Sau khi ra trường, bằng khen danh dự cho tác phẩm sơn dầu “Bức thư” của Tô Ngọc Vân ở triển lãm hội hoạ Pháp cùng với huy chương vàng ở triển lãm thuộc địa Paris 1931 cho tác phẩm này là sự khẳng định đầu tiên  về tài năng của ông trong sáng tác bằng sơn dầu - chất liệu hội hoạ chưa được phát triển ở trước đó tại VN. Ông được coi là người có công đầu trong việc sử dụng chất liệu sơn dầu ở VN. Nhiều tác phẩm của ông thành công đều được thể hiện bằng chất liệu sơn dầu như: “Thiếu nữ bên hoa sen”, “Thiếu nữ bên hoa huệ”, “Hai thiếu nữ và em bé”, “Thuyền sông hương”, “Thiếu phụ ngồi bên tranh tam đa”, “Bên hoa”, “Buổi trưa”...

Tại triển lãm, điều lý thú là, qua những bức ký hoạ, phác thảo kỳ khu, người xem có thêm dịp tìm hiểu tài năng và lao động sáng tạo miệt mài của hoạ sĩ tài danh Tô Ngọc Vân để tạo nên nhiều tác phẩm để đời, tạo dấu ấn trong lịch sử mỹ thuật VN. Dễ thấy qua những ký hoạ bằng bút chì, màu nước mang đậm hiện thực xã hội được ông ghi lại trong thời gian tham gia kháng chiến chống Pháp (ông hy sinh ngày 17.6.1954 ở vùng sát chiến trường Điện Biên Phủ), được sống nhiều năm ở vùng nông thôn, miền núi như: “Đốt đuốc đi học”, “Bủ Đường bế con đi học”, “Hành quân qua suối”... Ảnh kèm đây chụp phác thảo cho tác phẩm sơn dầu “Bác Hồ làm việc ở Bắc Bộ Phủ” của Tô Ngọc Vân.
Chỉ tiếc một điều, ở triển lãm này, BTC đã dành một phần diện tích để giới thiệu một số tranh của hoạ sĩ Tô Ngọc Thành - con trai danh hoạ. Sự lồng ghép đó dường như hơi khiên cưỡng.

Theo Lê Quang Vinh - LĐ