Vở kịch mang tên Mandela Trilogy (Bộ ba kịch về Mandela), là tác phẩm của nhà biên kịch và đạo diễn Michael Williams. Sau khi ra mắt thử nghiệm ở thành phố ven biển phía Đông Durban, thị trấn trung tâm Bloemfontein, vở kịch của Nhà hát Opera Cape Town đã trở thành tâm điểm của giới chuyên môn và khán giả. Điểm diễn tiếp theo của Mandela Trilogy là thành phố Johannesburg.

Xoay quanh cuộc đời của Nelson Mandela từ thời thơ ấu trong ngôi làng ở phía đông Nam Nam Phi, cho tới khi ông chuyển tới sinh sống tại Johannesburg và trở thành nhà lãnh đạo chính trị, sau đó bị tù đày trong suốt 27 năm ròng, Mandela Trilogy kết thúc trong bầu không khí chiến thắng, với sự kiện Mandela được trả tự do năm 1990 và có bài diễn văn quan trọng trước công chúng ở Cape Town. Khung cảnh làng quê trong Mandela Trilogytạo điều kiện cho diễn viên phô diễn chất giọng trong các khúc nhạc thánh ca đặc trưng của âm nhạc châu Phi. Phần nói về cuộc sống của nhà lãnh tụ nơi thị thành Johannesburg, các nhà soạn nhạc đã khéo léo cài vào những khúc biến tấu từ jazz, và với ý nghĩa xóa nhòa sự phân biệt chủng tộc, nhạc jazz được pha trộn âm hưởng của châu Phi và châu Âu. Phần nói về người vợ thứ của Mandela - bà Winnie Madikizela-Mandela, âm nhạc mang đầy tính tự sự, dựa trên sức mạnh của opera truyền thống. Sibeko, người vào Madikizela-Mandela trong Mandela Trilogy nhận xét: “Vở kịch đẹp cả về mặt hình ảnh và âm thanh, gây cho chúng tôi những cảm xúc đặc biệt”. 

Thời gian gần đây, Nam Phi đã đầu tư xây dựng những vở opera riêng. Hồi tháng 4, các nghệ sỹ đã cho ra mắt vở Winnie the Opera, tại Nhà hát Quốc gia Nam Phi ở thủ đô Pretoria. Trước đó, vở Carmen phiên bản Nam Phi đã được trình diễn tại New York năm 2004, sau đó bộ phim dựa theo vở nhạc kịch này đã giành giải thưởng tại LHP Berlin 2005. Năm 2008, vở opera Magic Flute (Cây sáo thần) đậm chất Nam Phi đã được giới thiệu tới công chúng London.

Đạo diễn Michael Williams hào hứng: “Nam Phi có truyền thống đáng tự hào về ca hát. Chúng tôi có những đội hợp xướng tuyệt vời. Và đó là cơ sở rất tốt để làm nên một vở opera”. Mandela Trilogy là sự tổng hòa của nhạc cụ phương Tây, âm thanh từ những chiếc cốc bằng kim loại đập vào song sắt nhà tù, cùng tiếng gõ giày của vũ công khi biểu diễn jazz, tạo nên bản hợp xướng đầy ngẫu hứng. Vở kịch cũng nêu bật tư tưởng đấu tranh vì tự do của Mandela. Ông nói với bạn tù: “Chúng ta không phải là tội phạm, mà chỉ là tù chính trị. Chúng ta bị tống giam bởi niềm tin sắt đá về một đất nước Nam Phi tự do”.

Để có thể xây dựng hình tượng Mandela theo kiểu opera, đạo diễn Williams đã nghiên cứu tỷ mỉ tiểu sử và các thành tựu của ông thông qua Tổ chức Nelson Mandela. Sân khấu trang trí bằng những cuốn lịch và ảnh của nhà hoạt động chính trị, vốn được trưng bày tại nhà riêng của ông và tại Tổ chức. Đạo diễn Williams cũng nghiên cứu rất kỹ lịch sử của thành phố Johannesburg và phát hiện ra rằng, từng có một vụ bạo lực ở vùng ngoại ô đã được Hollywood dựng thành bộ phim gangster The Street with No Name (Con đường không tên), với phần nhạc nền là nhạc jazz.

Một vài đoạn lời hát được trích ra từ diễn văn và tác phẩm của Mandela, vẫn giữ nguyên tinh thần, nhưng từ ngữ được trau chuốt cho đậm chất thơ hơn. Gloria Bosman, người thủ vai nữ ca sỹ nhạc jazz Dolly Radebe trong vở kịch cho biết: “Thông tin trong vở nhạc kịch mang đầy tính tư liệu chứ không phải sáng tác. Mandela hoàn toàn không mang tính thần thánh, ông trước hết là một cậu bé làng, một nhà hoạt động cách mạng trẻ tuổi và và một người tù trở thành Tổng thống”. Còn theo Aubrey Lodewyk, người thủ vai Mandela lúc trưởng thành và trở thành nhà hoạt động chính trị, người bình thường có thể học được nhiều bài học từ cuộc đời của Mandela. “Ông cũng là một con người hoàn toàn bình thường, cũng có lúc mắc lỗi lầm. Ấy thế nhưng ông đã trở thành một người vĩ đại”.

Mandela Trilogy đang được trình diễn tại Johannesburg. Dự kiến năm tới các nghệ sỹ sẽ giới thiệu vở kịch tới công chúng Anh và Na Uy.

Theo Đông Quỳnh - ĐBND