Tờ The Birmingham News cho biết triển lãm "Rồng và hoa sen nở" hé lộ truyền thống có từ 6.000 năm trước của Việt Nam, cho dù đất nước này phải trải qua hàng thế kỷ bị chiếm đóng, đô hộ và bị chiến tranh tàn phá. Những bát, bình, đĩa và nhiều vật dụng khác với nước men vàng khỏe mạnh, xanh, đỏ, hay nâu, cùng nhiều họa tiết tỉ mỉ sẽ kể cho người xem những câu chuyện hấp dẫn không kém "Titanic".

Một chiếc bình trong bộ sưu tập từng lưu lạc tới tận Ðức những năm 1590 và vẻ đẹp tuyệt vời của nó đã khiến không ít người rắp tâm làm giả để kiếm lời. John Stevenson, giám tuyển triển lãm và là tác giả của cuốn sách (năm 1997)Gốm Việt Nam: truyền thống tách biệt, cho biết có 221 hiện vật trải dài suốt thế kỷ 19 và thể hiện rõ lịch sử chi tiết của nghệ thuật làm gốm đặc biệt ở Việt Nam thời kỳ đó.

Hội Nghệ thuật châu Á của bảo tàng đã bắt đầu sưu tầm cổ vật gốm Việt Nam từ năm 1974, ngay từ khi Việt Nam vẫn còn chiến tranh. Những nhà sưu tầm thời đó đã nhận biết tầm quan trọng và đáng giá của những đồ gốm Việt Nam. Một phần lớn bộ sưu tập có được nhờ sự hỗ trợ của nhà sưu tập William M. Spencer III, người vừa qua đời năm 2010. Ông được xem là người rất thích đồ gốm của Việt Nam.

Nhưng tâm điểm của triển lãm chính là một bình cổ 500 tuổi vẫn đang được gìn giữ rất đẹp mua từ một nhà buôn ở Bangkok (Thái Lan). Chiếc bình cao khoảng 70cm này được tạp chí nghệ thuật của London Apollo bình chọn ở vị trí thứ 9 trong danh sách 26 vụ mua bán đồ cổ có giá trị nhất của năm 2011. Chiếc bình được làm từ đất ở vùng sông Hồng với họa tiết hình bốn con sếu. Ðây là điểm khác biệt so với gốm Trung Quốc.

Là chuyên gia về gốm Việt, tiến sĩ Donald Wood - một trong hai giám tuyển của triển lãm - nhận định: "Trung Quốc đã đô hộ Việt Nam hơn 1.000 năm. Nhưng Việt Nam vẫn có thẩm mỹ và truyền thống riêng của mình. Âm nhạc, văn học và gốm mang màu sắc rất riêng của Việt Nam".

Bảo tàng Nghệ thuật Birmingham là nơi sở hữu bộ sưu tập lớn nhất về gốm Việt Nam tại Mỹ, cùng với các bộ sưu tập tương tự của Bảo tàng Nghệ thuật Boston và Bảo tàng Nghệ thuật thành phố New York.

Theo HẠNH NGUYÊN - TTO