Nhà thơ thuở ấy
              Tưởng nhớ Cao Bá Quát

Tôi đọc lại thơ Ông
Ngỡ thấy Người đang đi ra từ cổng làng Phú Thị
bóng Người soi sông Hồng sóng đỏ
mái chéo khua ư­ớt áo ng­ời xa
 
hai thế kỷ trôi lấp lánh dòng thơ
cho tôi gặp nỗi khát khao thuở trư­ớc
mơ đồng ruộng núi non giữa kinh thành đài các
nhìn sông Hư­ơng như kiếm dựng trời xanh
 
tiễn bạn đi, uống rượu với trăng vàng
lòng thương nưc ngỏ cùng muôn năm cũ
nuôi chí lớn nào lo đêm lạnh giá
thấy sao trời run rẩy, sợ sao rơi...
 
2.
tôi đọc lại thơ Ông
ngỡ gặp "chiếc gông dài" không phân người phải trái
"chiếc roi song" của một thời máu vấy
thời trắng đen thật giả chốn chợ giời
 
thời quyền uy vùi dập những con người
vua sính làm thơ quan ăn hối lộ
h­ương lý nào thư­ơng ngư­ời nghèo khó
ngoại bang rập rình tàu sắt ống khói đen
 
thời hạn nẻ ruộng đồng thời lụt lội liên miên
đất chịu bỏ hoang vì quá cao thuế má
chiều cầm áo lấy cám rang đầu chợ
vợ qua cầu vội vã, biết chồng mong...
 
ngỡ trái tim rỏ máu dọc thơ Ông
khi sông n­ước nhìn lầu quan dinh tư­ớng
"hơn bốn chục năm đời suy thịnh
riêng hoa sen đỏ vẫn như xưa"… (*)
 
3.
tôi đọc lại Ông - tôi đọc lại nhà thơ
nghe rậm rịch tiếng chân ng­ười khởi nghĩa
nghe trống trận Quốc Oai, nghe Tam Dương bốc lửa
nghe kinh thành lũ phản trắc về tâu
 
nghe tiếng vua phái lính đến Sơn Tây
đầu nhà thơ treo ba trăm lạng bạc
nghe tiếng rít mũi tên thuốc độc
và mắt người chừng mở nuối trời xanh
 
vẫn tiếng gươm tội ác triều đình
chém vào lẽ phải
khởi nghĩa Mỹ Lư­ơng bị dìm trong máu chảy
những câu thơ khát vọng bị truy lùng...
 
4.
những ngày này tôi đọc lại thơ Ông
sau cửa sổ con tàu xuyên đất nư­ớc
thơ bị đốt giờ đã in thành sách
tôi gặp Ngư­ời: sen đỏ vẫn tươi nguyên!...
                                                  Vinh,2.1983

--------------
(*) Ý thơ Cao Bá Quát


Mưa giông

Trong mưa giông không còn gì thật nữa
tiếng máy nhòe mưa, tiếng hát nhòe mưa
em ướt át em như ngọn lửa
ngọn lửa trong mưa không có thật bao giờ
Cả người điên trong cơn giông xối xả
mặt ngửa lên, tay với nước mưa nhòa
Cũng không thật
                        trong mưa như ảo ảnh
như là nghe thần thoại tưởng tượng xa
Không thật chiếc cặp da
Mờ ảo con đường nhựa
những hàng cây chẳng còn thật nữa
mưa dọc ngang, ai đó chạy qua đường
Cả người chạy qua đường cũng bị mưa vùi lấp
núi cao mà ẩn hiện thất thường sao
nhưng người ạ,
                        mưa giông rồi chóng tạnh
sẽ thật lại con đường, ngọn núi, trời cao…
                                                1983


Những nhà thơ lính

               Tặng T.B. và các bạn thơ quân đội

Không phải khách của những người cầm súng
anh làm thơ trong công sự trong hầm
bom đạn ầm ào, câu thơ lặng lẽ
giữa tro tàn tí tách bật chồi xanh
Tôi nằm bên nhà thơ qua mấy cuộc chiến tranh
nghe anh thở đều đều trên sân thượng
nhà thơ ngủ ngon lành, những câu thơ thức trắng
Ta chỉ là đất thôi, xin đừng dựng ta thành những tượng thần… (1)
Người lính nào đang nhẩm đọc thơ anh
tim xao động dọc bãi bờ đất nước
con bìm bịp kêu Nam, con đa đa kêu Bắc
Câu thơ đi tiền trạm những hồn người.
Ta chỉ là đất thôi, những gì gửi vào ta một sẽ lãi gấp mười (2)
Sân thượng bỗng nhân lên, vòm trời sà thấp xuống
thành phố hóa núi đồi, ngàn sao thành hạt giống
trong giấc ngủ anh cười thoang thoảng gió mùa thu
Ngủ đi ngủ đi… mai cùng xa thành phố
đi về phía những chân trời rạn vỡ
Không phải khách ăn theo không phải thợ gạt giùm
Những nhà thơ trong máu lửa chiến trường!...

------------
(1, 2): Thơ Thu Bồn

(SH25/6-87)