Điều thôi thúc tôi về Sài Gòn lần này không phải để nhìn thấy sự lộng lẫy của thành phố từng mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông” mà tôi muốn đến thăm anh - nhà thơ, liệt sĩ Trần Quang Long. Anh đã được gia đình, bạn bè, Ủy ban Mặt trận thành phố Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS thành phố Hồ Chí Minh tìm hài cốt anh bấy lâu lưu lạc trong rừng (Sa-Mat, Tây Ninh, gần biên giới Campuchia), cất bốc cải táng và đưa anh về yên nghỉ ở Nghĩa trang Liệt sĩ Thành phố.

Tôi đến Sài Gòn trời cũng đã xế chiều (khoảng 4giờ chiều). Trần Xuân Thắng, con trai anh Trần Quang Long chuẩn bị đón tôi về nhà.

Căn nhà nhỏ ở tầng 2 khu chung cư, cư xá Thanh Đa được chị Quỳnh Như - mẹ của Thắng mua trong dự án xây dựng khu chung cư mà lúc đó chị là một kiến trúc sư (1973). Điều đó giúp tôi hiểu hơn vì sao Thắng không chuyển đến một chỗ ở mới hơn, rộng rãi, tiện nghi hơn mà vẫn gắn bó với khu chung cư lâu đời này.

Bàn thờ anh Trần Quang Long được đặt ở một vị trí thật khiêm tốn mà trang trọng trong phòng khách.

Anh ra đi khi Thắng chưa kịp chào đời. Chị Tôn Nữ Quỳnh Như - vợ anh cũng theo anh về khi Thắng còn rất nhỏ - chưa đầy 9 tuổi (1977). Cả hai anh chị hàng ngày chứng kiến sự lớn lên của cháu nội (các con của Thắng) trong căn nhà đầy kỷ niệm của anh chị.
 

Trần Xuân Thắng (con trai Trần Quang Long) và Trần Thị Kiên Trinh

Tôi thắp lên bàn thờ anh nén nhang thương nhớ. Điều kỳ lạ cây nhang tôi thắp cháy không bình thường như những cây nhang khác, đã để lại một đường cong vút cho đến tận chân nhang mà không đứt gãy!

Thắng bảo, ba cháu thiêng lắm. Ba cháu biết cô đến thăm đó.

Thắng cho tôi xem những đoạn phim ghi lại hành trình tìm kiếm hài cốt và cải táng anh như thế nào.

Tàn nén nhang, trời cũng vừa chập tối. Hạnh, vợ Thắng đã chuẩn bị cơm tối nhưng tôi không ở lại dùng cơm cùng các cháu được. Tôi muốn đến thăm mộ anh trước lúc nghĩa trang đóng cửa.

Thắng cho biết nghĩa trang đóng cửa lúc 5 giờ. Đi giờ này chưa chắc đã vào được nhưng tôi vẫn thử vận may. Biết đâu anh sẽ phù hộ cho tôi, sẽ giúp tôi được toại nguyện.

Len qua dòng người, xe chật cứng như nêm, thành phố đã lên đèn. Chúng tôi về Nghĩa trang Liệt sĩ Thành phố ở quận 9.

Khoảng nửa giờ đi đường, Thắng bảo: “Cô ơi đến nơi rồi”.

Tôi quá đỗi vui mừng, cổng nghĩa trang vẫn còn một cánh cửa đang mở như chờ đợi cô cháu tôi vào!

“Anh mở cửa chờ em đến thăm anh phải không anh” tôi thầm nghĩ như vậy.

Ngoài đường ồn ã, hối hả là vậy nhưng ở đây một không gian yên lặng đến trái ngược!

Bóng tối bao trùm khu nghĩa trang. Tôi chỉ nhìn thấy một phần “ngôi nhà chung” nơi anh yên nghỉ, nhờ ánh đèn chiếc xe máy mà Thắng chở tôi đến.

Những hàng cây cao tỏa hơi mát đến lạnh người sau cơn mưa chiều mùa hạ. Ban ngày là những chiếc ô che nắng cho các anh chị yên nghỉ nơi đây.

Mộ anh nằm ở một nơi rất đẹp, rất dễ nhìn thấy. Ở ngoài nhìn vào mộ anh nằm ở vị trí thứ ba, dãy thứ hai, cạnh mộ anh Trần Triệu Luật. (Lúc mất hai anh ở chung một hầm, nay hai anh lại được ở bên nhau).

Tôi đốt nhang thắp lên mộ anh và không quên cắm vào các bia mộ khác quanh mộ phần anh như một lời chào hỏi.

Chúng tôi nhìn anh. Anh nhìn chúng tôi.

“Anh ơi, em đến thăm anh, anh biết không?”

Anh nhìn tôi với đôi mắt trìu mến yêu thương! Tôi cảm nhận được điều đó.

Tôi trò chuyện với anh mặc dù không nghe được tiếng anh trả lời!

Tàn nén nhang, chúng tôi tạm biệt anh ra về.

Tiếng xe nổ, ánh đèn pha và mùi khói hương như phá đi sự tĩnh mịch ngắn ngủi của khu nghĩa trang về đêm.

Chúng tôi ra về, lòng tràn ngập hạnh phúc.

Tôi đã đến thăm anh, đã được gặp anh và thắp lên mộ phần anh nén nhang thương nhớ như một minh chứng: Anh đã có một nấm mồ!

Sự trở về của anh từ rừng sâu biên giới, về với sự yêu thương của mọi người trong lòng thành phố, là một hành trình kỳ lạ và có hậu.

Huế, 10/7/2013
T.T.KT
(SDB10/09-13)