Ngày Huế còn xưa, ngày như anh thường hát khi được yêu cầu hát „Chưa gặp em tôi đã nghĩ rằng, có nàng thiếu nữ đẹp như trăng…“ có những mối tình thật đẹp, và những đôi bạn đời thật đẹp, mà chúng tôi, những cô gái còn cắp sách đến trường thường kể cho nhau nghe, chuyện thi nhân gặp được giai nhân kết duyên cầm sắt, ngày đó tôi nghe có người dạy đàn yêu cô tiểu thư đài cát tôn nữ, lại nghe thiên hạ Huế kể rằng, người cầm đàn ca hát lại khôi ngô tuấn tú nhất thành phố Huế và hơn thế nữa là quí tử của ngài Thượng thư họ Lê ở Truồi. Nghệ sĩ, Đẹp, Quí tộc, cả ba cọng lại có thể gây náo động ồn ào, gây choáng, gây kiêu, gây oai, đủ để thiên hạ phủ phục và chiêm ngưỡng, đứng xa không dám lại gần.

Kịp khi đối diện với anh, mới thấy ba đặc điểm của con người anh lại chỉ hòa thành một chữ rất đơn giản, chữ HIỀN, chữ LÀNH, mới lạ! Dấn thân vào chốn cầm ca, mấy mươi năm từng chung tiếng đàn với nhiều thế hệ nghệ sĩ danh tiếng, nổi trôi với trầm kha thời thế,Trịnh Công Sơn, Hà Thanh,Văn Giảng, Nguyễn Văn Thương, Nguyễn Văn Đông, Tôn Nữ Hỷ Khương và luôn có mặt nơi ban đồng ca gia đình Phật tử, từng tham gia với ban nhạc Đài Phát thanh Huế, đem nhạc vào trường học, ra ngoài đời, người nghệ sĩ quí phái nhan như ngọc ấy vẫn không đổi chất ngọc trong suốt của bản chất tâm hồn, đến nỗi bao nhiêu đổi thay vô thường, bão tố dù hung dữ đến đâu cũng chỉ để mặt hồ sau đó lặng yên hơn. Là bạn của bao nhiêu nghệ sĩ, thành danh hay vô danh, là nhạc sư của nhiều thế hệ, có bao nhiêu bạn là bấy nhiêu thân ái, có biết bao nhiêu học trò là bấy nhiêu sự tri ân, tri ngộ.

Anh Lê Gia Phàm và tác giả.

Những người tôi gặp ở Huế trẻ hay già thường ngưỡng mộ anh là Thầy, một vị Thầy của môn âm nhạc, của tiếng, của lời, thân hay sơ mỗi người đều như chịu ít nhiều ân huệ của anh.  Nhưng thoạt mơ hồ tôi hiểu danh hiệu ấy khác hơn khi được ngồi với anh, bên bàn cơm, khi vui ca, khi đi dạo, khi nghe anh hát, khi thấy anh ngồi yên giữa bạn bè, anh hiện ra là vị Thầy bên trên âm nhạc, một nhạc trưởng điều khiển được âm thanh, bằng an lành, bằng không lời, bằng lặng yên, hòa nhã, một thứ nhạc tâm hồn âm hưởng vô ngôn, tại thế.

Điều ấy tôi nhận rõ hơn bao giờ khi vội vã đến cho kịp thấy anh giờ cuối, nước hồ sen trước nhà, nơi anh thường ngồi với Như Ngân, phản chiếu ánh sáng im lặng sâu thẳm lạ, thứ ánh sáng âm nhạc hiền hòa của anh và tôi hiểu được, nhận ra tính nhân ái từ anh lan tỏa ra đến vô bờ. Những ngày cuối cùng này, mỗi khi đến viếng, nhìn mặt nước hồ, tiền sen ngày thứ sáu vẫn còn thưa lá, nước hồ lặng yên như thế, im lặng vô cùng, tưởng đến gương mặt an hòa, bình dị của anh với lời ca nhỏ „giã từ giã từ, chiều mưa giông tới“, tôi tự hỏi có phải mặt nước đã học theo gương anh mà lẳng lặng càng hơn, như chôn nỗi đau xuống tận đáy hồ trong giờ ly biệt? Hàng giờ vòng hoa viếng anh mỗi ngày một nhiều, không kể xiết, gia đình, bạn bè thân yêu quấn quýt bên anh đến xót. Nhìn hàng nghìn đóa hoa, nghe như những nốt nhạc ngân lên, giao hưởng trùng điệp không lời, bao nhiêu búp hoa là bấy nhiêu nốt nhạc đang được viết từ trái tim của anh, như lời nhắn nhân ái của người nghệ sĩ rằng ngày mai sen hồ sẽ nở và anh, nhẹ bước hồng trần, đang vừa bước thong dong vừa hát trong giấc „Mộng dưới hoa“(1), xin bước chân ngà chớ mỏi…

                                                                                       Huế, mùa sầu đông
                                                                                                     8/4/2016
                                                                                            Thái Kim Lan

------------------------
(1)Mộng dưới hoa, thơ Đinh Hùng, nhạc Phạm Đình Chương, bài hát anh Lê Gia Phàm thường hát cho bạn bè nghe