Tạp chí Sông Hương - Số 376 (T.06-20)
Thời gian không ở phía trước
09:37 | 09/07/2020

MẪU ĐƠN   

1.
Điệp vàng kìa anh. Tôi đã nói điều này mỗi khi đi qua con đường ấy. Đó là điệp sao. Tôi cứ tưởng chỉ với mùa hè thôi.

Thời gian không ở phía trước
Minh họa: Nguyễn Duy Linh

Những dư âm của mùa đính trên cành cây, có lần điệp cả vàng cả đỏ, tôi cứ nhầm là phượng. Đẹp làm sao ấy, đứng trên tầng nhà nhìn xuống. Một rạng rỡ vô cùng. Điệp vàng, điệp vàng ơi. Hay hoa Sao nhỉ, hoa Sao vàng đất trời thơm dưới những hàng cây, tôi đi qua nơi này cùng ai, cùng anh, cùng em, tâm hồn rộng mở. Những hồn cây hồn núi, xe lướt lướt qua núi đồi, qua đam mê, qua sỏi đá. Những mùa thu hay những giao mùa thu hè, thu đông, tất cả, nấp sau một nhành hoa, một cọng lau, hay mê man trên vườn đồi hái táo, hái sơ ri chín mận. Mắt nhìn mùa thu qua những loài cây, nằm xuống những vạt cỏ, ngước lên với đất trời; nhành khô cong, nhành yêu thương, một vùng trời trống vắng lướt qua thời yêu dấu, hôn lên cỏ mềm, hôn lên màu trời, đầy mân mê.

Những người gắn với đời tôi, những bông hoa. Họ làm sao và đi đâu cả rồi.

K đợi tôi ở biển. Đứng xa cách ở một góc trời, tôi không biết nói chuyện gì. Ai cũng chứa đựng trong lòng một chuyện gì đó. Người ngồi bên lề biển, đã có hẹn, đã có chuyện trò trong cùng chủ đề chuẩn bị, nhưng không hiểu sao chúng tôi lại có một cảm giác về sự gần gũi. Tôi thấy những hình ảnh chạy dài và in vào hàng cây sự im lặng. Nhưng ở biển thì làm gì có hàng cây nào. Ở biển chỉ có những giọt nước mặn.

Chúng tôi đến từ đời sống thực, từ một công việc thực, một tính cách thực, có vẻ khắc nghiệt, nhưng với quá khứ, ai cũng mềm yếu. Trong những lần đợi chờ, tôi đã đến trước hoặc sau, nhưng không sao, lúc nào K cũng đợi tôi ở biển, như rằng, sẽ có ai đó hay điều gì đó thay thế chờ đợi người kia. Không. Tôi không nhìn vào điện thoại, không nhìn vào sự tìm kiếm, tôi nhìn vào mênh mông, để xem hôm nay chúng tôi sẽ nói gì, quá khứ nào sẽ được khai mở.

Một người đàn bà nào trong tiềm thức đã khuấy động K. Đối diện với tôi là một biểu hiện cuộc sống cũng chả phẳng lặng gì. Nhiều khi tôi thấy K nhỏ lẻ, đơn côi như một đứa trẻ. Và nếu một hôm nào đó K khóc trước mặt tôi, có lẽ cũng là chuyện thường tình. Tôi nhớ mình hình như chỉ ngồi với những người có khuôn mặt sắp khóc, tức là trong đâu đó gương mặt của họ ẩn chứa một câu chuyện, một đề tài, một ẩn ức, và nếu khơi đúng nguồn hoặc nếu giả trời mưa, trời gió, trời chuyển mà thiếu một chiếc áo khoác thì có thể chúng tôi có cơ hội khóc cùng nhau. Đó là những gương mặt dồn nén, ẩn dưới làn da màu đất, màu cát, màu phù sa. Mà khi người ta nhìn vào đó chỉ thấy dấu ấn của những chân trời, đã từng đầy cánh chim bay rồi phẳng lặng và không chừng đã bị lãng quên. Thỉnh thoảng trong ký ức có một ai đó đang đợi mình quay về đúng thời điểm lòng còn trinh nguyên, mơ hồ còn yêu thương, và chưa buông xuôi gì cả, thì khóc là minh chứng cho một điều gì thật đẹp.

Có một lần K nhắc về một người đàn bà, một người nuôi nấng anh, ký ức thoáng qua với chiếc áo người đó đang mặc, với một vài lời nói ít ỏi hay một món quà nào đó anh được nhận kèm theo những lời hỏi han và dặn dò. Tự nhiên tôi lại nhớ đến việc, làm sao người ta có thể sống mà mang trong mình một thứ gì đó chẳng ai biết.

Lúc ấy K nhìn xa xăm, hoặc giả tôi tưởng tượng ra anh đang nhìn xa xăm. Sao người ta luôn có khả năng trốn tránh một cách bản năng dù là ánh mắt, dù là nó chẳng gây hại gì cả. Sao không để long lanh ánh mắt đó mà nhìn vào nhau. Dường như phía trước là ký ức, một ký ức nào đó ùa về ắp đầy. Anh không hỏi nhưng tôi tự nói, có lần cũng như vậy, làm thế nào mà người ta có thể nhớ hoài một điều gì đó rõ ràng đến từng milimét như vậy. Trong chọn lọc của bộ nhớ, hẳn có sự can thiệp của quá khứ, dù chẳng rõ quá khứ đó là khổ đau hay vui sướng.

Và tôi cũng quay mặt đi chỗ khác. Nói, về một cái gì đó bất chợt hiển hiện. Không khí, hướng gió, người phục vụ. Thì ra ở một tuổi tác nào đó, nhờ một tình cờ hay một trải nghiệm, một nỗi đau, chúng tôi thấy được nhau. Nhờ tất cả những thứ đó mà cuộc đời kéo dài ra theo mỗi giờ đồng hồ, và vì thế con người cũng hăm hở sống, hay khác hơn, hăm hở một cái gì mình chưa biết đến nhưng ắt hẳn sẽ tràn trề. Ký ức là niềm vui sống tuyệt vời. Ở một thời điểm tôi tình cờ phát hiện, có những người tôi đã gặp họ vài ba năm, trong thời điểm tràn ngập những đau buồn của đời họ mà tôi không hề hay biết. Và thường không biết gì về nhau cho đến khi bắt đầu tìm hiểu. Mà tìm hiểu làm gì. Khoảng khắc ban đầu khi chưa thấu hiểu, nó có cái gì đó hồn nhiên hơn là dấn thân vào đời nhau. Mãi cho đến sau này tôi mới nhận ra, thời khắc tôi đi qua sự bình yên thì K đã chạm sâu vào khốn khó.

Nếu có thể, người ta nên đi đâu đó một thời gian, biến mất một thời gian trong quá trình sống của mình. Vì nói cho cùng, người ta có di chuyển đến đâu đi chăng nữa cũng mang theo quá khứ. Vậy thì sống ở nơi nào có gì là quan trọng, chẳng qua người ta muốn sống một nơi nào đó mà quá khứ hóa bình yên, hoặc là bọc quá khứ lại bằng hơi thở của một cuộc sống khác, cách sinh hoạt khác, người dân khác. Như căn bệnh viêm xoang vậy, nếu thay đổi môi trường sống, có thể bệnh sẽ tiến triển tốt hơn. Nhưng mà đâu chỉ có mình ta với quá khứ, mà quá khứ ấy còn ràng buộc giữa ta và những người hiển hiện. Làm sao tất cả có thể biến mất cùng nhau.

Tôi có nói sơ qua với K rằng sẽ đi VT một thời gian. Những đêm cách xa thành phố cũ, VT cũng gợi nhiều nỗi nhớ. Một ai đó xa nhà, một ai đó xa một kỷ niệm. Có gặp vài người. Tôi không gọi điện cho K vì biết rằng cũng chẳng để làm gì. VT hồi đó cũng giống một vài nơi tôi đã từng đi qua, cứ mưa. Sao nó cứ phải mưa khi tôi đến. Cơn mưa đổ ập vào màn kính, dính lại những giọt nước to bự, lăn xuống những hạt bụi đọng bên bậc. Hành lang vòng vèo, những giọt mưa bay xiên xẹo.

Tôi quen một người lớn tuổi với một bài hát mải miết trong đêm. Có cái gì đó chạm thật sâu vào tim. Hình như tuổi trẻ đã từng thao thức với một điều gì đó, hay một người nào đó, “cháy hết mình cánh phượng nhẹ nhàng rơi”, nghe buồn và thẳm sâu. Cái gì rơi cơ chứ, rơi thì làm sao cơ chứ, nhưng nỗi nhớ về một nơi nào đó đã từng học tập, đã từng phiêu bạt để đam mê thì là thật, không biết có trái tim nào đó có ở lại với cánh phượng không. Cuối cùng trong những đêm trăng ngập trời, tôi nhận ra rằng dường như cuộc sống hiện tại với mỗi người như vượt quá sức tưởng tượng của họ. Chỉ có trái tim và nhịp đập, một đôi mắt phong trần lúc nào cũng nheo nheo như nhìn một cái gì đó không ở phía trước mà dường như đã từng ở phía trước.

Những cây cọ với nét màu gì đó không hiểu rõ, chỉ có đêm là biết những màu sắc nói lên điều gì, dù rằng người ta thưởng thức vào khi tràn trề ánh sáng, nhưng tôi tin đó là lúc thật nhất, những nét vẽ trong tâm trí. Và thật kì lạ, nếu một trong số những họa sĩ đã nói một cách trung thực rằng, chưa từng yêu thêm một ai từ năm nào cho tới năm nào; nó làm cho những người còn lại hồ nghi và nghĩ về những năm tháng yêu đương hoặc giống như đã từng yêu đương của mình.

Trong giấc mơ hay sự thật, tất cả những điều đó cơ hồ đều làm người ta quay về với ký ức. Tại sao thành phố này lại có biển, tại sao tôi lại đến một thành phố mà khả năng giống nơi mình đang sống hơn năm mươi phần trăm. Thật kỳ lạ. Nó chứa trong lòng quá nhiều vết thương. Như một cơn bão đi qua, những thuyền bè trôi dạt, và bên bờ biển hiền lành của tôi lúc đó, xác thuyền, những linh hồn người phiêu dạt đến tận cùng đâu. Thật kỳ lạ. Bởi cách đó vài tháng chân tôi còn mân mê từng hạt cát và vòng tay còn mơn man gió trời, giờ đây có cái gì đó ngường ngượng, xa lạ hay chính xác hơn đó là cảm giác muốn lìa xa.

Tôi không thấy K bên bờ biển, tại thành phố của chúng tôi. Có lẽ K cũng đã làm một chuyến du hành. Dù cho đó là nơi nào.

2.
Sáu năm về trước. Mình hẹn nhau ở VT. Anh không biết trái tim em nôn nao thế nào. Anh không biết màu sắc của đêm. Từ khi mình xa nhau. Một địa điểm mà chúng mình không bao giờ hẹn gặp. Nó giống như một điểm hẹn không bao giờ dừng. Một thành phố xa lạ với cả hai chúng ta. Và cuộc tình chúng ta đi qua. Em gọi điện cho anh khi đứng trước biển.

Không, sự lặng lẽ trong trái tim này có thể tỏ bày được. Những gì thâm trầm mà kín đáo. Nó cần nhiều hơn trong cái thành phố này. Người đông đúc. Bạc phếch. Cái lặng lẽ có thể khiến người ta chìm sâu vào nó. Anh gọi. Và nói mình đau vì mối tình sau em. Cô ấy lấy chồng, anh không gọi điện hỏi thăm. Anh nợ cô ấy. Thực ra cuộc đời cũng đầy cay đắng. Nhưng chúng mình đã già đâu, anh. Chuyện thật như đùa.

Lần đầu tiên anh nói yêu. Hay anh có nói yêu không nhỉ. Cũng không rõ. Chỉ biết ánh mắt ấy rất thật. Đời phải trải qua bao nhiêu cảm giác thật. Sao em thấy chông chênh quá đỗi. Anh là người đầu tiên em nói, em nghĩ trong đầu, rằng sẽ chẳng có lý tưởng nào, chẳng có hoàn cảnh nào, chẳng có lý do nào để dừng lại. Như thế là điên rồ. Như thế không phải là có trách nhiệm. Nhưng đó lại là tình yêu.

Em nghĩ đến anh trong những lần sáng tạo. Những con phố của chúng mình, đầy hơi biển. Em đứng trên biển. Cô đơn không nói được. Đứng lên rồi ngồi xuống. Đường biển dài gì đâu. Bấm số gọi cho anh. Âm thanh đó xao xuyến. Khi lòng mình lắng xuống, những bông hoa cũng tỏa hương nhẹ hơn. Niềm vui háo hức dễ khiến mọi điều trôi tuột, vô nghĩa. Buồn sâu đến tan ra. Thật đến độ, chẳng còn cách nào, bấm số gọi điện cho người yêu cũ. Chẳng ai hiểu mình bằng người làm mình đau. Chỉ cần một bàn tay bới cơm, mà người ta có thể sống với nhau cả đời đó sao. Chẳng phải người ta chỉ cần một người ngồi ngắm Quỳnh với mình trong đêm thôi sao. Liệu mình có thể lấy một người vì người đó thích Jazz.

- Anh.

- Anh đây.

-…

Em khựng lại. Rất nhiều thời gian vừa qua. Em không sống thực với con người mình. Nằm trên giường, nhìn xuống sàn nhà. Từng vật thể nhỏ tồn tại. Anh dắt xe. Bàn tay đầy mùi xà phòng. Xin lỗi. Tay anh vừa mới rửa chén. Tôi rùng mình. Ai đó đùa. Trong chợ đầy mùi. Chiếc lưng đàn ông. Là anh. Đúng không. Nhưng ở đây là biển mà.

Ngay giây phút mình rời thành phố ấy, mình biết cuộc đời dừng lại ở một điểm, thuộc về một điểm, vĩnh viễn. Ô cửa ở VT nó yêu thương quá. Rồi tháng năm này sẽ không lặp lại được nữa. Có cái gì thật đến đau lòng. Những tháng ngày như hơi thở sẽ ở lại.

Tôi nhìn số điện thoại K trong đêm nhưng không bấm máy.

3.
Trong chuyến đi nơi này nơi kia với nhóm họa sĩ. Tôi thường nghĩ về những im lặng của sắc màu.

Họ thường nhầm tôi với một người nào đó, trong quá khứ, có lẽ là một người bạn, hay cũng có thể là một người yêu. Sự nhầm lẫn luôn làm cuộc sống đáng nhớ, nhưng lui về một mốc thời gian xa hơn. Và tôi bị gọi nhầm tên. Dần dà họ đều nhớ tôi với cái tên của một ai đó. Ban đầu tôi cũng thấy là lạ, có lẽ họ sẽ nhớ nhiều hơn tiềm thức của mình. Và tôi với một cái tên khác, một giọng nói khác, có lẽ có ích hơn đối với họ; hơn là tôi bây giờ. Liệu sau này tôi có nhớ ai đến như vậy không, có gọi nhầm tên không, ký ức có dậy lên nhanh và mạnh đến nỗi mờ đi cả những hiện thực trước mắt. Có thể lắm chứ, nếu ký ức ấy thực sự sống động, và nếu người ta thấy trong một quãng đời, có ký ức trở nên vĩnh viễn. Mãi sau rất lâu, khi đã rời VT, trong những lần gọi điện thoại, họ vẫn gọi nhầm tên tôi, không biết người con gái hay đàn bà đó có khi nào cảm nhận được tên của mình đã vang lên bằng hình ảnh của một người nào khác.

Tôi sống cùng phòng với một nàng, nàng uống ngày càng nhiều, những giọt mềm và bay, họ nói vậy. Sau này càng ngày nàng uống càng nhiều, không phải số ly mà là số người uống cùng nàng ngày càng tăng. Nhưng rồi đó cũng chẳng phải là tất cả. Những mê đắm trong cuộc đời sẽ ngưng đọng, những yêu dấu như chim bay, như tiếng ca. Cuối cùng nàng cũng chỉ là một cô gái. Khi trời bắt đầu mưa, nàng ra ô cửa và suy nghĩ, có thể chúng ta sẽ có. Một cái gì đó không rõ, có thể là tương lai, với một điều gì rõ ràng, một công việc gắn với một ngôi nhà và một địa chỉ thuộc về mình. Cũng có thể là một người đàn ông gắn với, bằng một cách nào đấy, trong sự xê dịch của thời gian. Đó là điều nàng có thể nghĩ. Nàng có nói với tôi sơ lược rằng cuộc đời trông chờ vào ngày mai và những đứa con chưa ra đời. Có thể đó là một kiểu cách sống, chăm chờ sống. Cũng có thể đó là một cách an ủi.

Tôi và nàng có đi dạo với nhau, và cùng nhau lạc vài lần, đi hụt hơi. Những đoạn lầm lạc, lý do đơn giản hơn bao giờ hết, người ta cứ tưởng đó sẽ là nơi mình đến, nhưng không phải, và thế rồi cứ mải trông ngóng, dự đoán, phán xét. Kết cục, tôi và nàng phải đi lòng vòng trong thành phố. Tay không điện thoại và cũng không tiền. Vì những tưởng cuộc đi dạo nói chuyện này sẽ kết thúc nhanh, không ngờ nó dẫn chúng tôi đi từ hàng cây trong hẻm đến hàng cây ngoài phố, rớt những giọt đèn vàng xuống đường, đến đêm biển mênh mang lúc nào không hay biết.

Nàng yêu hoa. Chúng tôi cùng yêu. Không ai nói ra điều đó, tất thảy đó là một cảm giác. Những bông hoa đính trên sườn áo, vạt váy, trong sổ tay. Mỗi bông hoa là một màu trời kỷ niệm. Chúng tôi mân mê chúng và trong vài lúc ảo giác, lại quên. Mất trí nhớ là căn bệnh mà tôi và nàng hay đùa với nhau. Và mỗi lần tỉnh dậy như thế, cách hồi phục nhanh nhất là đi tắm. Nàng vào nhà tắm hơn cả tiếng đồng hồ. Những tế bào chết trôi đi. Nàng nói, có lúc nhìn mình già nua theo từng giọt nước. Có thể, những êm ái và những rời bỏ dễ khiến người ta u mê hơn về cuộc đời. Có thể một mai chúng ta sẽ già đi mà không kịp làm gì để biết mình đã làm những điều mình muốn.

Nàng và tôi dần thân nhau. Lý do cũng không hẳn rõ ràng. Chắc cũng gắn với một cây cỏ trong một mùa vàng nào đó. Chúng tôi đón mùa về bằng sự kết thúc của ánh đèn đường vàng hắt xuống tầm mười giờ hơn. Nàng sợ hãi hôn nhân. Xem nó như kết thúc một cái gì đấy, hay bắt đầu một cái gì đấy. Tôi cũng mặc kệ. Và từ một lúc nào đó, dự cảm về mùa cùng những bông hoa của chúng tôi ngày càng nhiều. Nàng có nói về những tin nhắn trong máy. Ký ức về những đêm tràn trề tin nhắn nay đã không còn nữa. Những tin nhắn bay qua đêm không mang theo được những giọt nước mắt. Nhưng rồi không ai có thể duy trì một sinh hoạt như thế được. Một lúc nào đó, nàng phát hiện tất cả những tin nhắn đã gửi đi đều không được hồi đáp, và vì thế, quay trở lại dồn ứ trong hộp tin. Mơ hồ lên đến vô cùng. Và rồi một ngày nàng nằm như một đóa hoa. Vĩnh viễn. Không nhúc nhích. Tôi mang nàng lên chùa.

Tôi đã định kể cho K nghe chuyện này. Về hiện thực vụt đến và vụt đi, không thể xác định được. Nhưng hình như lúc ấy K đã không trả lời.

Một căn phòng tối. Một chiếc giường, một bức màn buông xuống, âm thầm lặng lẽ để che khuất một người đang nằm trong mê man của đêm, của men. Những gì đã cũ.

Có thể người ta sẽ tìm thấy một cái gì đó dành cho mình nếu sống không đúng theo thời khóa biểu của một công chức. Hay cũng có thể người ta phải tự tạo cho mình một thời khóa biểu mới. Dù sao cũng bằng một cách nào đó, mà họ sống tiếp.

K nói với tôi rằng, đây là có thể là lần gặp cuối cùng. Và người cũng mong tôi tìm được một ai đó (như K) cho những tháng ngày sau của mình. Tôi im lặng. Như đã nói, tất cả nhưng cũng chỉ là một người.

M.Đ  
(TCSH376/06-2020)



 

 

Các bài mới
Chùm thơ Lê Hào (07/08/2020)
Kính vỡ (15/07/2020)
Các bài đã đăng
Rượu quê (03/07/2020)