Tạp chí Sông Hương - Số 419 (T.01-24)
Thơ haiku tự do Nhật Bản
14:09 | 22/02/2024


Ogiwara Seisensui - Murakami Kijo - Saito Sanki - Ozaki Hosai

Thơ haiku tự do Nhật Bản
Ảnh: tư liệu

Thơ haiku tự do Nhật Bản khởi đầu với Kawahigashi Hekigoto (河東碧梧桐) (1873 - 1937) và sau đó Ogiwara Seisensui (荻原 井泉水) (1884 - 1976), Ozaki Hosai (尾崎 放哉) (1885 - 1926), Taneda Santoka (種田 山頭火) (1882 - 1940) tiếp nối. Đặc trưng của phái thơ này là không cần đến quý ngữ và không phải câu nệ vào hình thức 5/7/5 như haiku truyền thống. Ozaki Hosai có thể được xem là nhà thơ thành công nhất của trường phái này với nhiều bài haiku được đánh giá là đặc sắc khó quên. Dưới đây là chùm haiku tự do của Ogiwara Seisensui, Murakami Kijo, Saito Sanki và Ozaki Hosai. Bàng bạc trong mỗi bài thơ là niềm cô đơn của thân phận con người mà chúng ta có thể cảm nhận được mặc dù bị giới hạn bởi ngôn ngữ. Nhiều bài thơ vô cùng đơn giản nhưng tinh tế sâu sắc mà nếu như biết tiếng Nhật, đọc qua một lần chúng ta có thể nhớ được ngay.

                     Hoàng Long giới thiệu và dịch từ nguyên tác Nhật ngữ


 

OGIWARA SEISENSUI

空をあゆむ朗朗と月ひとり

Đi qua trời thẳm
Vầng trăng kia
Lúc nào cũng sáng một mình

こだま
「おーい」と淋しい人
「おーい」と淋しい山

Tiếng vọng
“Này”, người cô đơn nói
“Này”, núi cô độc đáp lời

佛を信ず麦の穂の青きしんじつ

Tin vào Phật
Sự thật màu xanh
Nơi ngọn lúa mạch



MURAKAMI KIJO

冬蜂の死にどころなく歩きけり

Con ong mùa đông
Mải miết bước đi
 không còn nơi nào để chết

春雨や確かに見たる石の精

Tôi đã chắc thấy
Tinh thần của đá
Trong cơn mưa xuân

浅間山の  煙出て見よ  今朝の月

Định ngước mắt nhìn
Núi Asama mờ khói
Gặp vầng trăng sớm mai



SAITO SANKI

春園の ホースむくむく 水通す

Khu vườn nhà
Ống nước chảy
Róc rách mùa xuân

仰ぎ飲む ラムネが天露 さくら散る

Ngửa mặt uống nước chanh
Hoa anh đào rơi
Như sương xuống từ trời

秋の暮 大漁の骨を 海が引く

Trong buổi chiều thu
Bao nhiêu là xương cá
Sóng đánh dạt vào bờ

春を病み 松の根つ子も 見あきたり

Bạo bệnh mùa xuân,
nhìn mãi gốc thông,
đến chán chường mệt mỏi



OZAKI HOSAI

山に登れば淋しい村がみんな見える

Lên núi cao sẽ thấy
Tất cả mọi người
Trong ngôi làng cô đơn

壁の新聞の女はいつも泣いて居る

Người con gái
Trên tờ báo dán tường
Lúc nào cũng khóc

月夜の葦が折れとる

Đám lau sậy
Gãy
Trong đêm trăng

春の山のうしろから煙が出だした

Khói dâng cao
Phía sau ngọn núi mùa xuân

一人の道が暮れて来た

Con đường một mình
Ngả bóng
Hoàng hôn

長雨あまる小窓で杏落つるばかり

Mưa dằng dặc
Ngoài song cửa nhỏ
Chỉ có trái hạnh rơi

船は皆出てしまひ雪の山山なり

Tất cả con tàu ra khơi
Còn lại
Những ngọn núi phủ đầy tuyết

井戸の暗さにわが顔を見出す

Tôi tìm mặt mình
Nơi đáy tối
Giếng nước sâu

たばこが消えて居る淋しさをなげすてる

Điếu thuốc đã tàn
Tôi quăng ném đi
Sự hiu quạnh của mình

やせたからだを窓に置き船の汽笛

 tấm thân gầy
Đến bên cửa sổ
Nghe tiếng còi tàu ra khơi

(TCSH419/01-2024)
 

 

Các bài đã đăng
Cái đó (20/02/2024)
Hoài niệm (02/02/2024)