Buổi lễ diễn ra với sự có mặt của lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND và UBMTTQVN tỉnh cùng đông đảo những người yêu mến thế giới nghệ thuật của người họa sỹ tài hoa này.

Được biết, họa sĩ Lê Bá Đảng từ trần lúc 1h 15 phút theo giờ địa phương, ngày 7-3, tại Thủ đô Paris, Pháp hưởng thọ 94 tuổi. Tang lễ được tổ chức tại nhà riêng ở Paris. Ông sinh ngày 26.7.1921 tại làng Bích La Đông (xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị).

Toàn cảnh buổi Lễ tưởng niệm

Thế giới của Lê Bá Đảng là sự kết hợp một cách tài tình của thủ pháp tạo hình giữa sự huyền bí của phương Đông và tính chất tạo hình hiện đại của phương Tây. Đóng góp của một nhà sáng tạo nói chung cho một nền nghệ thuật không chỉ nằm ở chỗ người nghệ sỹ đó sáng tạo ra những hình thể mới mẻ mà còn nằm ở sự tìm kiếm chất liệu thể hiện mới. Thế giới của Lê Bá Đảng đã đáp ứng hai yếu tố này. Riêng về hình thể ngựa trong tranh Lê Bá Đảng, nhà phê bình Thụy Khuê nhận định rằng: “ở Lê Bá Đảng, có sự nhập thần giữa người và ngựa, có sự phân thân giữa người và ngựa... Ông tạo thế giới ngựa bằng những dessin cực kỳ giàu có về nét, uyển chuyển, có ma lực, mã lực và hỏa lực biến những quang cảnh thông thường trở nên ngoạn mục và mộng tưởng”.

Một tác phẩm của Lê Bá Đảng

Có thể nói qua những tác phẩm của Lê Bá Đảng người xem nhận thấy đây là một người nghệ sỹ luôn có ý thức dấn thân, tìm kiếm. Không chỉ là sự tìm kiếm khai phá ra những hình thế mới cho hội họa mà  còn dấn thân trong những đề tài người họa sỹ này tìm tới. Đó là sự thể hiện một thái độ sống của ông trước thời cuộc, trước những biến động lịch sử mà chính ông đang lưu trú. Điều này thể hiện ở việc năm 1939, họa sĩ sang Pháp trong đoàn lính thợ của quân đội Pháp bị phát xít Đức bắt làm tù binh. Sau đó ông học tại Học viện nghệ thuật Toulouse và tham gia vào nhiều phong trào đấu tranh ủng hộ Việt Nam trên đất Pháp. 

Ông làm triển lãm đầu tiên tại Paris năm 1950 và sau đó là ở nhiều nước trên thế giới. Năm 1989, ông được Viện Quốc tế Saint Louis (Hoa Kỳ) tặng giải thưởng Nghệ sĩ có tài năng lớn và tư tưởng nhân đạo”; Năm 1992-1993, ông được Trung tâm tiểu sử Quốc tế Đại học Cambridge (Vương quốc Anh) bình chọn là một trong số những người nổi tiếng toàn cầu; Năm 1994, ông được Nhà nước Pháp tặng Huân chương Nghệ thuật - Văn học Pháp (Chevalier de L'ordre des Arts et desLettres); tại Pháp đã có một khu văn hóa nghệ thuật lớn do Lê Bá Đảng thực hiện mang tên Giáo đường ảnh tượng. Ông cũng đã được Nhà nước trao tặng Huy chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc VN tặng danh hiệu "Vinh danh nước Việt" năm 2005.

Năm 2006, tỉnh Thừa Thiên-Huế đã dành tòa nhà có kiến trúc đẹp ngay bên bờ sông Hương để làm Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng. Họa sĩ cũng đã dành tặng cho Thừa Thiên-Huế phần lớn tác phẩm nghệ thuật của mình qua nhiều đợt, đến nay đã có 449 tác phẩm và 45 tư liệu quý đã được họa sĩ hiến tặng cho tỉnh để trưng bày tại Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng.

Một tác phẩm của Lê Bá Đảng

Là người sáng tạo không hề biết mệt mỏi, trong những năm cuối đời, trên tuổi 90 ông vẫn miệt mài sáng tác và gửi nhiều tác phẩm về quê hương. Đó là những yếu tố để thấy rằng tâm thức của người nghệ sỹ dù cho có tung bay trên những bầu trời rộng lớn cũng luôn muốn quay về đất mẹ. Là người họa sỹ thành danh trên đất phương Tây nhưng thế giới của ông luôn chứa đựng hồn Việt nói riêng và tính chất thâm ú, huyền bí của phương Đông nói chung.

PV