Nguyên đán là một nghi lễ triều hội của triều Nguyễn, tổ chức vào ngày mồng Một Tết với nghi thức thiết Đại triều ở điện Thái Hòa và thiết Thường triều ở điện Cần Chánh.

Đầu tiên là những nghi thức Đại triều ở sân Đại triều và điện Thái Hòa. Nhà vua xa giá từ điện Cần Chánh, ra Đại Cung Môn và lên điện Thái Hòa để thân hành chứng lễ… Trong buổi lễ, các quan sẽ dâng biểu chúc mừng nhà vua. Các quan truyền chỉ ban ân của vua trong dịp Nguyên đán với các nghi thức trang nghiêm gắn với các tiết mục Đại nhạc, Tiểu nhạc.

Sau đó, vua rời khỏi điện Thái Hòa về lại điện Cần Chánh để tiếp tục các nghi thức Nguyên đán. Tại đây, các hoàng đệ và hoàng tử nhỏ tuổi, các thân công, hoàng tử sẽ lạy mừng vua. Tiếp đó là phần tuyên chỉ ban yến tiệc và thưởng xuân của nhà vua… Cuối cùng là các cuộc yến tiệc do vua ban diễn ra ở điện Cần Chánh và Tả Vu, Hữu Vu, Tả Đãi Lậu Viện, Hữu Đãi Lậu Viện.

Lễ Nguyên đán thời Nguyễn được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tái hiện dưới hình thức sân khấu hóa thực cảnh bằng thủ pháp đồng hiện. Có nghĩa là toàn bộ hai nội dung của cả hai lễ đều được dàn dựng tại điện Thái Hòa, vừa phù hợp với thực tế (vì không còn điện Cần Chánh); vừa phù hợp với việc phục vụ du lịch (tái hiện này không phục dựng, phục hồi lễ Nguyên đán một cách nguyên bản vì nhiều điều kiện không cho phép cũng như không phù hợp yêu cầu thực tế). Vì vậy, yếu tố dẫn chuyện có ý nghĩa vừa nối kết, vừa thuyết minh, diễn giải và dẫn dắt nội dung để định hướng cho người thưởng lãm.

Lễ Nguyên đán thời Nguyễn được tái hiện dưới hình thức sân khấu hóa nhằm phát huy di sản, đồng thời giới thiệu nét đẹp truyền thống của Tết cung đình xưa, trên hết là tinh thần nhân văn của tiền nhân.

Một số hình ảnh tái hiện:

Phương Anh