Tự hào dân tộc, đó không phải là một câu chuyện giáo điều. Đó cũng không phải là một điều gì khó hình dung. Đó đơn giản là niềm hạnh phúc khi được sống trên quê hương mình; Là giây phút xúc động khi thấy lá cờ đỏ sao vàng tung bay và giai điệu Quốc ca cất lên đâu đó; Là phút hồi hộp cổ vũ cho đội tuyển quốc gia của mình trong các cuộc thi đấu, hay đơn giản là tự tin trả lời câu hỏi đặt ra ở trên và kiêu hãnh cất lên 5 tiếng “Tôi là người Việt Nam”!

Hôm nay, khi đất nước đứng trước nhiều thách thức; khi xu thế toàn cầu hóa mang lại không ít mặt trái bên cạnh những điều tích cực; khi lòng tự hào dân tộc đang có biểu hiện mai một, giảm sút trong một bộ phận người trẻ thì việc giáo dục để khơi dậy lòng tự hào ấy là hết sức cần thiết. Bởi, lòng tự hào, tự tôn dân tộc đã đưa đất nước Việt Nam nhỏ bé bước ra khỏi những tăm tối, cần lao, khổ đau để có được độc lập, tự do. Lòng tự hào dân tộc đã giúp chúng ta bước qua mọi khó khăn, thử thách và chiến thắng những kẻ thù hùng mạnh nhất để có được ngày hôm nay. Đó là sức mạnh, một thứ sức mạnh kỳ lạ mà bất cứ quốc gia nào muốn phát triển bền vững, muốn vươn lên phải biết gìn giữ, khai khác, phát huy.

Lòng tự hào dân tộc, dĩ nhiên, là điều cần được nuôi dưỡng một cách tự nhiên chứ không thể bằng hô hào, ép buộc. Nó càng không thể là những tô vẽ, ảo tưởng, huyễn hoặc. Nó là những điều gì thực chất, đẹp đẽ nhất trong mỗi công dân. Không ai có thể bắt bạn phải tự hào về quê hương mình và sự tự hào bắt buộc ấy cũng chẳng có ý nghĩa gì. Sự tự hào phải xuất phát từ trong tim, phải là một sự tự giác. Chỉ như thế nó mới là sức mạnh thôi thúc mỗi cá nhân phấn đấu, cống hiến cho đất nước. Muốn có được điều đó, tất nhiên, phải để họ thấy được những điều đáng tự hào. Đó không chỉ là những giá trị tốt đẹp trong lịch sử mà còn phải ở hiện tại. Đó là việc chính quyền phải luôn đặt lợi ích của quốc gia và nhân dân lên hàng đầu, kiên quyết đấu tranh, loại bỏ tham nhũng, tiêu cực để xây dựng môi trường thực sự văn minh, dân chủ, tốt đẹp. Đặc biệt, để tự hào dân tộc ngấm sâu vào mỗi người thì không gì khác, chúng ta phải coi trọng việc giáo dục lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.

Đáng tiếc thay, hiện nay, chương trình giáo dục lại không chú trọng, thậm chí là để  trống phần này. Các nội dung liên quan đến giáo dục đạo đức, văn hóa, truyền thống được đưa vào rất ít và mang tính hình thức. Học sinh và giáo viên bước vào năm học là đặt mình vào một đường đua của thành tích và điểm số. Các em được dạy chỉ để vượt qua các kỳ thi, để vào được ngôi trường mình mong muốn, để sau này kiếm được một công việc có thu nhập cao. Chính bởi vậy nên khi học lịch sử, các em chỉ chăm chăm đọc thuộc các sự kiện đủ để vượt qua những bài kiểm tra chứ không phải từ đó thấy được niềm tự hào với truyền thống đấu tranh của ông cha. Tương tự, các em có thể đọc thuộc rất nhanh những bài ca dao, tục ngữ; những bài thơ, văn về đất nước nhưng lại không thấy được vẻ đẹp của đất nước, con người, văn hóa Việt; không từ đó thấy tự hào và yêu hơn đất nước mình…  Bạn tức giận khi giới trẻ khóc lóc chỉ mong gặp thần tượng là những ngôi sao Hàn Quốc mà không nhớ các anh hùng trong lịch sử của dân tộc, không hay biết tình hình biển Đông? Bạn khó chịu khi giới trẻ chuộng đặt những cái tên sao cho Tây, chạy theo văn hóa nước ngoài mà coi thường những giá trị cổ truyền? Bạn lên án tuổi trẻ thiếu nhiệt huyết, thiếu trách nhiệm với đất nước? Vậy, trước hết, xin hãy nhìn lại xem chúng đã được giáo dục những gì và giáo dục như thế nào? Với chương trình và cách thức giáo dục như hiện nay thì những biểu hiện lệch lạc trong đạo đức, chuẩn mực của giới trẻ là điều dễ hiểu.

Chính bởi thế, trước thềm năm học mới, rất cần phải nhắc lại việc giáo dục lòng tự hào dân tộc cho tuổi trẻ. Chúng ta phải xem đây là mục tiêu quan trọng và có chương trình bài bản; làm nghiêm túc, thực chất chứ không phải hình thức như lâu nay. Tuổi trẻ, họ không chỉ là chủ nhân tương lai mà còn là những người quyết định đến  hiện tại phát triển của đất nước nên nếu để cho tinh thần, niềm tự tôn dân tộc dần nguội lạnh trong tim họ thì hậu quả sẽ khôn lường.

Nguồn: VHNA