Từ “cơn sốt” của Câu chuyện nghệ thuật

Câu chuyện nghệ thuật (Story of Art) của tác giả E. H. Gombrich được xem là một trong những tác phẩm kinh điển về lịch sử nghệ thuật nhân loại. Từ lúc ra đời đến nay, cuốn sách có đến 16 phiên bản được cập nhật suốt hơn nửa thế kỷ qua, đã phát hành hơn 8 triệu bản bằng nhiều ngôn ngữ trên toàn thế giới.

Gần đây, Công ty sách Omega Plus liên kết với NXB Dân Trí phát hành ấn bản mới nhất với bản dịch tiếng Việt được dàn số trang tương đương với bản gốc tiếng Anh của NXB Phaidon, để đảm bảo tương ứng giữa nội dung và hình ảnh minh họa. Vì lẽ đó, khác với những ấn bản trước đây, lần này sách dày tới 688 trang.

Theo Giám đốc Công ty Omega Plus Vũ Trọng Đại, từ năm 2017, đơn vị đã cố gắng để có thể khai thác bản dịch tiếng Việt xuất bản trước đây vào 1998 nhưng không thành, buộc phải dịch mới vào đầu năm 2019.

“Tình cờ vào thời điểm đó, dịch giả Lưu Bích Ngọc vì yêu thích tác phẩm này đã dịch và tìm cách xuất bản mà không hề biết Omega Plus đã mua bản quyền. Sau đó, chúng tôi lại mất hơn một năm nữa để tổ chức dịch bổ sung và hiệu đính trên bản nền của Lưu Bích Ngọc (bản dịch dựa trên phiên bản 14 của bản tiếng Anh, còn Omega Plus mua bản quyền phiên bản 16 mới nhất), tham khảo, thảo luận với nhiều nghệ sĩ, nhà phê bình trong giới hội họa”, ông Đại cho biết.

Khi Câu chuyện nghệ thuật của Omega Plus được phát hành, làm gợi nhớ đến cuốn sách cùng tên của tác giả Susie Hodge, một nhà sử học nghệ thuật, sử gia, họa sĩ, được Công ty Sách Đông A liên kết với NXB Dân Trí xuất bản vào tháng 12-2018.

Sách được xem như cẩm nang về các trào lưu, các tác phẩm, chủ đề và kỹ thuật chính yếu trong nghệ thuật. Ngoài 2 tác phẩm nói trên, thời gian qua, thị trường trong nước chứng kiến sự ra mắt của nhiều cuốn sách thuộc dòng sách nghệ thuật.

Đặc biệt, Omega Plus có hẳn Tủ sách Nghệ thuật với 3 mảng chính: Khái quát về nghệ thuật, Tiểu sử danh họa và Sách tranh. Đơn vị này đã giới thiệu đến độc giả nhiều đầu sách có giá trị như Leonardo da Vinci, Michelangelo, bộ Danh họa thế giới về Vincent Van Gogh, Claude Monet, Paul Gauguin…

Đông A cũng là đơn vị dành sự quan tâm nhất định đến dòng sách nghệ thuật. Bên cạnh các cuốn sách được mua bản quyền từ nước ngoài như: 100 ý tưởng thay đổi nghệ thuật, Câu chuyện nghệ thuật, Bảy ngày trong thế giới nghệ thuật…, đơn vị này cũng tổ chức và in những cuốn sách do tác giả Việt Nam viết. Nhã Nam có Theo dòng lịch sử nghệ thuật, Dẫn nhập về nghệ thuật. Một số đầu sách đến từ các đơn vị khác như: Về cái tinh thần trong nghệ thuật (Domino Books và NXB Đà Nẵng), Dẫn luận về lịch sử nghệ thuật (Văn Lang và NXB Hồng Đức)…

Còn nhiều thách thức

Giám tuyển nghệ thuật Nguyễn Như Huy, đồng thời cũng là dịch giả của một số đầu sách về nghệ thuật cho rằng, việc những cuốn sách về nghệ thuật được xuất bản ngày càng nhiều và được đầu tư công phu về phần mỹ thuật là điều rất đáng mừng, cho thấy mối quan tâm nhất định từ người đọc.

Tuy nhiên, anh cũng lưu ý: “Ở Việt Nam, ai cũng nghĩ là mình yêu sách, nhưng có một vấn đề, nếu anh không đọc thì sách cũng chỉ là công cụ làm ra tiền cho các đơn vị xuất bản. Cho nên, đừng yêu sách mà hãy yêu sự đọc”.

Theo dịch giả Nguyễn Như Huy, điều đáng mừng ở đây không phải vì việc in sách mà mừng vì người quan tâm và tìm đọc nhiều hơn về dòng sách nghệ thuật. “Điều này rất quan trọng. Đây là kết quả của khoảng 10 năm trở lại đây, khi xã hội bắt đầu có giao dịch tranh, giao dịch nghệ thuật mang tính chuyên nghiệp. Ngoài ra, những người giàu đã bắt đầu có sự thay đổi, khi chuyển sang sưu tầm nghệ thuật”, dịch giả Nguyễn Như Huy nói thêm.
Chị Hoài An, đại diện Đông A cho rằng, bên cạnh những bạn đọc có trình độ chuyên môn cao, cũng có nhiều bạn đọc phổ thông tìm đến dòng sách nghệ thuật để bổ sung, tìm hiểu kiến thức cơ bản. Tuy nhiên, so với các dòng sách thiếu nhi hay văn học, đối tượng quan tâm mảng sách nghệ thuật không nhiều bằng.

Mặt khác, do yêu cầu in ấn chất lượng cao, các tác phẩm hội họa in trong sách phải có tông màu chân thực nhất trong tương quan so sánh với tác phẩm gốc nên giá thành các cuốn sách nghệ thuật cũng có phần nhỉnh hơn các loại sách khác.

“Nhưng đây cũng chính là cơ hội cho các đơn vị xuất bản, bởi không phải đơn vị nào cũng in sách nghệ thuật đạt chất lượng cả về nội dung lẫn hình thức. Bạn đọc ngày càng hiểu biết và tinh tế. Họ biết được sách của đơn vị nào hay và đẹp. Đơn vị nào khai thác tốt thế mạnh của mình, nâng cao chất lượng sách về mọi mặt, tăng cường quảng bá, truyền thông, đơn vị đó sẽ có cơ hội trong mảng sách này”, chị Hoài An cho biết.

Theo Hồ Sơn - SGGP