1. Phung phí sức khỏe là một tội lỗi: Sức khỏe là một ngân hàng tiết kiệm để duy trì sự sống. Covid-19 cho chúng ta cơ hội nhắc trẻ em về việc sức khỏe là khởi đầu của mọi thứ, của sự sống, của niềm vui, của thành công, của sự nghiệp… Do vậy, phung phí sức khỏe cá nhân là một tội lỗi với bản thân mình. Một đứa trẻ sẽ không tự nhiên học được giá trị của sức khỏe cho đến khi chúng có trải nghiệm thực tế về việc đau ốm, bệnh tật, mất mát của người thân và của chính mình. Sống trong Covid-19, thế hệ trẻ em thuộc “niên khóa” 2000, 2010, 2020 tận mắt chứng kiến cả thế giới đã vùng vẫy như thế nào để bảo vệ mạng sống, bảo vệ sức khỏe cho con người. Bài học đó lớn hơn bất kỳ lời răn đe, dạy dỗ nào của cha mẹ, ông bà, thầy cô về sức khỏe. Nhân dịp Covid-19 còn đang ở đây, bạn hãy “bồi” thêm cho trẻ sự trân trọng bản thân thông qua quý trọng sức khỏe. Đó là món quà giáo dục chúng ta có thể làm cho trẻ em, ngay lúc này.

2. "Mẹ Thiên nhiên" dữ dằn hơn chúng ta tưởng: Trong nhiều thế kỷ, trẻ em được học về cách con người khai phá và chế ngự thiên nhiên với một thái độ ngạo mạn hơn là khiêm nhường. Những người hiểu biết nhất trong khám phá tự nhiên - các nhà khoa học, lại là những người khiêm nhường nhất trước tự nhiên. Tuy nhiên, tiếng nói cảnh báo của họ hiếm khi được lắng nghe so với thái độ tự tin thái quá về khả năng “dời non lấp biển” của con người. Thiên tai và dịch bệnh được ví như “sự báo thù”, “sự trừng phạt” của "Mẹ Thiên Nhiên" trước một đàn con “ăn hỗn”, “bày bừa” và “xới tung” trên một mâm buffet đẹp đẽ mà bà đã kỳ công nấu nướng, trình bày và phục vụ. Hãy nhân cơ hội Covid-19 để chỉ cho trẻ em thấy thế hệ trước có phần bất cẩn như thế nào khi đối diện với thiên nhiên. Có thể chúng sẽ là thế hệ “xanh” hơn ông bà, cha mẹ chúng, yêu thiên nhiên bằng những hành động cụ thể để gìn giữ, hơn là chỉ là yêu thiên nhiên qua việc ngắm cảnh đẹp, check in, selfie và bỏ đi.

3. Học online là cách học của tương lai: Trước khi có Covid-19, việc học online không bị rào cản về công nghệ (vì công nghệ đã sẵn sàng), mà vì rào cản tâm lý. Do chưa thử, chưa biết, nên người ta tự kéo lùi mình lại với niềm tin rằng chỉ có gặp mặt trực tiếp mới học hành được. Đó là lý do trẻ em phải lội suối, chịu rét, dầm mưa để mà đến trường gặp được thầy cô lấy chữ mang về, sinh viên phải “nếm mật nằm gai” du học cho bằng được, bất chấp tốn kém..., thì ngày nay trải nghiệm học online cho thấy việc đó không cần thiết nữa. Đó chỉ là một lựa chọn, và học online là một lựa chọn khác, đôi khi hiệu quả hơn, kinh tế hơn, thông thái hơn. Chắc chắn thế hệ trẻ em lớn lên từ Covid-19 không còn lấn cấn với việc học online nữa. Dịch Covid-19 đã giúp chúng giỏi công nghệ hơn, rèn kỹ năng tự học tốt hơn, và kết nối xa hơn trước rất nhiều. Vừa qua, ngành giáo dục Việt Nam đưa ra khẩu hiệu “Tạm dừng đến trường, không dừng việc học”, tôi thấy rất hay. Chúng ta đã quá quen với việc phải nhìn thấy trường học mới thấy tri thức, mới thấy người thầy, mới thấy việc học, nhưng thực ra rất cả những thứ đó đã tồn tại trên không gian online cả rồi. Khả năng học online giúp thế hệ trẻ có thể thu cả thế giới vào trong lòng mình, và khả năng này là sự khác biệt giữa các em và thế hệ cha mẹ, ông bà các em.

4. Covid-19 giúp chỉnh lại “cái thái độ”: Sự tiện nghi trước khi có Covid-19 khiến người ta coi mọi thứ là hiển nhiên. Sau khi có Covid-19 với bất tiện đủ đường, người lớn học được nhiều hơn về sự phụ thuộc nhau, sự giúp đỡ nhau, và lòng biết ơn. Nước giàu nước nghèo cũng học được cách hợp tác. Mọi người trong cộng đồng tích cực giúp nhau hơn. Có những chuyện hiếm khi xảy ra thì giờ cũng xảy ra: Nhiều người lao động cảm ơn công ty đã cho họ chỗ làm, không sa thải họ trong dịch Covid-19 và lần đầu tiên họ biết cảm ơn công ty vì điều đó (phong trào thank you letter to employer). Những bệnh nhân xưa nay chưa hài lòng với bệnh viện thì sẵn lòng đuổi đánh bác sĩ cũng có thể lần đầu tiên hiểu được đạo lý không được “cắn vào bàn tay đã đưa cơm cho mình”… Tất cả những thay đổi này trong quan hệ con người với con người tạo ra nhận thức đúng đắn cho trẻ em. Bài học đó trước Covid-19 có thể cha mẹ phải chật vật để dạy con.

5. Vẻ đẹp của “làm từ thiện”: Trong dịch Covid-19, những tấm gương về sự hào phóng trong làm từ thiện để hỗ trợ cộng đồng càng được biết đến nhiều hơn trước. Trẻ em nhìn thấy mọi thứ tích cực hơn và trả lời được câu hỏi “tiền nhiều để làm gì?”. Chúng có thể tư duy khác đi để không phải là một thế hệ trẻ làm giàu từ đầu cơ và hưởng thụ một mình. Cha mẹ có thể chia sẻ với chúng vô số những câu chuyện về những tấm lòng thật sự, không động cơ, không "làm màu" để chúng nhìn thế giới này ấm áp hơn.

Covid-19 là một cú sốc, nhưng cũng là một món quà với trẻ em. Chúng ta đều tin rằng sớm hay muộn, Covid-19 cũng sẽ rời xa, nhưng ngay lúc này, cha mẹ có thể biến không gian Covid-19 thành một bài học lớn cho trẻ ngay tại nhà. Hãy hành động trước khi Covid-19 biến mất!