Cầm trên tay cuốn “Thời xuân sắc” của nhà văn Huệ Ninh (NXB Thế giới, 2020) - hồi ký của một người phụ nữ bình thường, tôi thật sự xúc động và còn thấy tiếc, tự hỏi sao sách không dày hơn nữa.
Hồi ký hơn 300 trang kể về cuộc đời của bà Trần Thị Thủy - mẹ của tác giả Huệ Ninh - một cá nhân bình thường trong xã hội từ những năm 1950 đến những năm cuối thế kỷ 20. Nhưng sức hấp dẫn chủ yếu của tác phẩm lại đến từ những thứ tưởng rất bình thường đó. Không tô vẽ cho bản thân, không nhằm mục đích xây dựng hình ảnh hay truyền cảm hứng gì đó, cũng chẳng có dụng ý gây tò mò như hồi ký của những người nổi tiếng, “Thời xuân sắc” đơn giản là hồi ký của một người muốn nhìn lại cuộc đời mình, thủ thỉ kể cho chính mình và con cháu nghe. Có lẽ, bà cũng chẳng có ý định xuất bản sách nếu không có một cô con gái là nhà văn!
Huệ Ninh - người chấp bút đã cố gắng để giữ nguyên cách kể, giọng kể và ngôn ngữ của mẹ mình, một người lao động chân chất, mộc mạc. Tài năng trong trường hợp này không phải ở sự sáng tạo mà ở khả năng giữ được linh hồn của hiện thực, khắc họa một hiện thực “nguyên chất”, như nó vốn có. Mọi thứ được kể rất hồn nhiên, không dụng ý chọn lựa chi tiết mà chỉ đơn thuần ghi lại những biến cố đời mình. Trong dòng kể ấy, những thứ ngẫu nhiên được nhắc đến lại vô tình trở thành những “hạt bụi vàng của tác phẩm”. Cuốn sách đưa bạn đọc đến với những năm tháng biến động và đi qua những biến cố dữ dội, bởi mỗi số phận cá nhân cũng chứa một phần lịch sử. Cùng với đó là rất nhiều câu chuyện về chồng, về con, về những thứ lặt vặt đời thường. Ngẫu nhiên mà trở thành tất yếu, đời thường mà trở thành nghệ thuật, vô tình mà chạm đến tầng sâu hiện thực.
Với tác phẩm này, nhà văn Huệ Ninh đã góp phần khẳng định một lối viết sức hấp dẫn trong đời sống văn học - những thể loại “non - fiction”. Khi trí tưởng tượng của nhân loại đã mở rộng đến vô cùng thì những yếu tố hư cấu, kỳ ảo cũng dần trở nên bão hòa. Khi cuộc sống đã đầy rẫy những thứ xa hoa phù phiếm, những kiểu đỏm dáng mệt nhoài, con người ngày càng có xu hướng muốn tìm đến sự thật theo một cách giản đơn. Và những tác phẩm như “Thời xuân sắc”, mong rằng sẽ ngày càng nhận được sự chào đón của độc giả.
Theo Thanh Tâm - Thời Nay