Tác phẩm thể hiện sở trường của nhà văn Hữu Mai trong thể loại ký sự nhân vật lịch sử. Cốt truyện được xây dựng dựa trên các nhân vật và sự kiện lịch sử, trung tâm là ông Lê Quang Đạo, một vị tướng của Quân đội nhân dân Việt Nam, trong mối liên hệ với nhiều nhân vật chính trị, quân sự, văn hóa lớn của Việt Nam đương thời.

Người lữ hành lặng lẽ Lê Quang Đạo đã đi qua những năm tháng cuộc đời giản dị mà hào hùng, từ bước chân thơ ấu trên quê hương Đình Bảng (Bắc Ninh) ra không gian đất nước rộng lớn vận động cùng lịch sử dân tộc, trải dài từ thời Pháp thuộc, qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, xuyên qua thời đoạn khó khăn, gian khổ của “đêm trước Đổi Mới” đến năm cuối cùng của thế kỷ ông sống.

Không gian, thời gian và hệ thống nhân vật lịch sử đồ sộ kết nối trong các sự kiện có thật đã tạo nên tầm vóc lớn của Người lữ hành lặng lẽ - thiên ký sự về cuộc đời nhà cách mạng Lê Quang Đạo gắn với những biến chuyển to lớn và sâu sắc của Việt Nam thế kỷ XX.

Ông hiện lên là vị tướng tài đức, dung dị, nồng hậu với cái Tâm, cái Tầm đi trước thời đại, trọn đời cống hiến cho đất nước, cho nhân dân. Ông là vị thủ trưởng - đồng đội - đồng chí rất mực gần gũi, thân thương và đáng kính; là người chồng, người cha hết lòng yêu thương gia đình. Trong hơn 60 năm cống hiến, ông luôn có mặt nơi “đầu sóng ngọn gió”, hoàn thành xuất sắc mọi cương vị được giao.