“Bay qua những khoảng trời ước mơ” (NXB Lao động) của Quyên Gavoye, tập sách gần 30 tản văn, đầy đặn cảm xúc, dày dặn trải nghiệm và nhiều lắm những tiếng lòng của một người con bôn ba xa xứ.
Quyên sinh ra ở Việt Nam, nhưng lớn lên, lập thân và định danh ở nước Pháp. Khoảng đời dài thiên di miền đất lạ, như Quyên nói, đã ngót chừng 15 năm chẳng dùng đến tiếng Việt, bỗng một ngày trong Quyên khát khao được nhìn lại những con chữ đã dắt mình đi qua ấu thơ, Quyên lao vào đọc, vào viết…
Tập tản văn gồm hai phần, như hai mảnh ghép của cuộc đời tác giả. Ở phần một là những ký ức về một miền ấu thơ để lại trong trái tim tác giả. Ký ức cứ thế mà hiện hữu, thể như một ngọn lửa âm ỉ cháy, chờ một ngày hóa thân thành câu chữ, chỉ cần một mạch cảm xúc là tuôn tràn dào dạt. Ở đó có một cái tên được khai sinh trong phút giây nhầm lẫn nhưng như là một định mệnh đặt để báo hiệu cho những chuyến miên di sau này của Quyên Gavoye. “Tên tôi là Quyên. Quyên trong Đỗ Quyên, một loài hoa rực rỡ của mùa hè, một cánh chim trời khao khát tự do”, trích “Bay đi cánh chim trời”.
Bỡ ngỡ đặt chân đến một miền đất lạ khi chỉ vừa tròn 22 tuổi, trong mớ hành trang mang theo, chẳng thể hiểu nổi sao bố mẹ lại cố gắng nhét vào đó bộ chày cối quê nghèo. Mãi sau này, khi nước Pháp vào mùa giãn cách vì dịch Covid, trong một lần giã gừng và sả, mùi thơm nồng ấm lan tỏa cả không gian khiến người hàng xóm phải thích thú mà thưởng thức cái hương vị diệu kỳ từ bộ chày cối ngày xưa ấy, Quyên mới hiểu vì sao hành trang ngày đó bố mẹ cứ nằng nặc bắt cô mang theo. Mùi quê vị xưa, luôn khiến người ta ấm áp dù bất cứ nơi đâu, dù bất cứ khi nào. Hành trang đời người, dù ruổi rong trăm muôn vạn nẻo, thì cái gốc quê vẫn cứ níu chặt trong lòng mình.
Quyên Gavoye, là một công chức của Pháp, với chuyên môn về di sản văn hóa, cô đi nhiều, thấy nhiều và lưu lại trong tâm khảm mình nhiều sự tươi đẹp, hay lạ của một miền đất vốn định danh như Kinh đô ánh sáng thế giới. Đọc tập sách này của Quyên, chúng ta dễ thấy được kiến văn sâu rộng của cô về nhiều vùng miền của Pháp. Bằng giọng kể nhẹ nhàng, mượt mà với câu chữ gần gũi, dễ đọc, dễ hiểu, Quyên dẫn dụ người đọc du lịch qua từng trang sách. Bạn đọc như khám phá rất nhiều điều của đất nước Pháp.
Còn nhiều lắm những câu chuyện suốt dọc chiều dài của nỗi nhớ cố hương, niềm thương đất lạ được Quyên gởi gắm vào cuốn sách nhỏ này, ngõ hầu bạn đọc những tâm tình của một người phụ nữ đã quá nửa đời mình sống, đi rồi viết. Trải nghiệm luôn là chất liệu tốt nhất dành cho người sáng tác, Quyên may mắn có được và chọn cách chia sẻ cùng mọi người qua những trang giấy nhỏ.
Suy cho cùng cuộc đời mỗi chúng ta là một chuyến đi, khác nhau chăng chỉ là quãng đường xa hay gần, khoảng đời ngắn hay dài mà thôi. Vậy nên, cứ đi, cứ như những chú chim di, miên trường dặm dài mà xoải cánh. Đâu đó trong khoảng trời rộng ngoài kia, bao điều mới lạ, vẫn chờ chúng ta tìm thấy.
Theo Tống Phước Bảo - Thời Nay