Cụ thể, đó là chân dung của Phạm Quỳnh - một “Ngọn gió Nam,” người đặt nền móng cho cuộc đối thoại Đông-Tây ở nước ta đầu thế kỷ XX; là chân dung của Nguyễn Trường Tộ - nhà văn hóa tiêu biểu cho những “nghịch lý canh tân”… Tác giả Đỗ Lai Thúy chỉ ra bi kịch của Nguyễn Trường Tộ là bi kịch của “người viễn kiến.”

Bên cạnh đó, nhà phê bình Đỗ Lai Thúy còn dựng lại chân dung của nhiều học giả, nhà văn hóa khác như: Nguyễn Văn Trung - một nhà trí thức có thái độ dấn thân đặc biệt, Đặng Tiến với “Những vũ trụ thơ” độc đáo…

Đối với từng nhân vật, tác giả còn cung cấp cho độc giả một tiểu sử vắn tắt, danh mục các tác phẩm, những đoạn trích dẫn các công trình nghiên cứu của họ; giúp người đọc hiểu hơn về tư tưởng học thuật, tầm vóc tư duy của những con người tài năng ấy.

Tác giả chia sẻ, ông dựng lại chân dung của 17 nhà tư tưởng, nhà văn hóa theo lối nhìn nghiêng, đi sâu vào khai thác chiều siêu thức, tâm linh; để từ đó làm nổi bật cái “tâm,” cái “tài” và cái “thần” của những nhân vật này. Mỗi người có một phong cách, cá tính riêng nhưng tất cả cùng hòa chung một điệu, thể hiện quá trình vận động của tư duy dân tộc.

Nhan đề “Vẫy vào vô tận” được lấy tứ từ câu thơ “Giơ tay ta vẫy ngoài vô tận/ Chẳng biết xa lòng có những ai” của Phạm Hầu trong tác phẩm “Vọng Hải Đài.” Chân dung mỗi nhà văn hóa, nhà tư tưởng được tác giả xem như một cái vẫy tay vào vô tận, “nhưng là cái vẫy tay của người bay ở chân trời.”

Tập sách do Nhà xuất bản Phụ nữ phát hành tháng 6/2014.

Theo An Ngọc - Vietnam+