Quảng bá rầm rộ rồi… “chết yểu”
Một năm chí ít cũng phải có vài ba gameshow mới, đó dường như là tiêu chí mặc định của nhà đài. Đơn giản bởi vì dù thời lượng phát sóng thực tế không chiếm quá nhiều (chỉ từ 1/5 tới 1/8) nhưng gameshow lại mang về khoản lợi nhuận khổng lồ so với các chương trình khác (đơn cử như chương trình VietnamIdol, chỉ một đêm chung kết đã nhận được 723.024 tin nhắn bình chọn cho các thí sinh dự thi tương đương với hơn 2,1 tỉ đồng thu về). Và để “rộng đường” cho gameshow đến với khán giả, từ trước khi ra mắt, nhà đài đã quảng bá rình rang. “Hấp dẫn và bổ ích”, “gay cấn”, “giải thưởng hấp dẫn”… là những chiêu thức PR không thể thiếu gắn với bất cứ gameshow sắp ra mắt nào. Nhưng rồi, phần đa trong số đó đều nhanh chóng rơi vào quên lãng, “giỏi” thì được một năm, có khi chỉ chưa đầy vài tháng.
Năm 2006, gameshow Ai là ai được VTV lăng xê liên tục trên sóng truyền hình về một chương trình hấp dẫn, với MC duyên dáng là nữ diễn viên Kim Khánh. Đường đã được dọn sạch, nhưng có lẽ vì “sạch quá” nên “trơn” mà gameshow không giành được nhiều thiện cảm của khán giả. Nội dung nhàn nhạt, MC cũng chưa thực chuẩn để vớt vát lại 50% thành công cho gameshow. Không ít người giờ nhắc tới còn không nhớ nổi đã từng có một gameshow như thế. Trầy trật lay lắt cũng được khoảng một năm, gameshow này đành phải chịu bị thay bằng một gameshow mới Đấu trí. Với một lời hứa hẹn không gì tuyệt hơn từ nhà đài “nếu tự tin, bản lĩnh, người chơi có thể chiến thắng dù không hiểu hoặc không biết câu trả lời” cùng với sự kết hợp lần đầu hai MC, “đại thụ” Lại Văn Sâm và Tùng Chi, gameshow được đặt nhiều kì vọng. Nhưng cũng không khá hơn Ai là ai, gameshow này phải lặng lẽ rút vào hậu trường với không lời giải thích. Để lấp chỗ trống, VTV thay vào đó gameshow Đấu trường 100 vốn đang phát trên sóng VTV3 vào khung giờ 22h thứ 6 hàng tuần.
Con số những gameshow chịu chung số phận “chết yểu”, không chỉ có của riêng VTV. Đài HTV đầu tư khá kĩ cho gameshow Những ẩn số vàng (ra mắt tháng 9/2006) từ việc mời MC hài hước Chí Trung tới những cô người mẫu chân dài và không thể không nhắc đến khoản giải thưởng hấp dẫn lên tới 50 triệu đồng. Nhưng tất cả không giúp chương trình có thể trụ được gần 1 năm như Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh đã cố gắng trước đó.
Mỗi một gameshow “chết yểu” thì lại có một gameshow mới được tung ra lấp chỗ trống. Cái vòng luẩn quẩn ấy vẫn cứ quay, trong số đó, thật ít có gameshow nào trụ được vài năm.
30, 40 không bằng 1
Nếu so với thời nay, có tới 30, 40 gameshow phát sóng trong một tuần trên các kênh truyền hình thì cái thời “một mình một mặt trận” của gameshow khởi thủy SV96 cũng chỉ là “muỗi”. Nếu tính về lợi nhuận thu được thì càng không thể so sánh nổi. Nhưng nếu đo về mức độ ảnh hưởng tới khán giả thì trong số 30, 40 gameshow kia, chưa gameshow nào địch nổi với SV96.
Chỉ riêng VTV hiện cũng đã có Hành khách cuối cùng, Đấu trường 100, Chìa khóa thành công, Ai là triệu phú, Trò chơi âm nhạc, Hãy chọn giá đúng, Rung chuông vàng, Ô cửa bí mật, Hộp đen… rải đều ra ở các khung giờ. Đài truyền hình TP HCM cũng không chịu thua kém với những trò chơi truyền hình như Chung sức, Nốt nhạc vui, Kim tự tháp, Siêu thị may mắn, Đi tìm ẩn số, Hát với ngôi sao, Hội ngộ bất ngờ, Vượt lên chính mình, v.v…. Truyền hình Hà Nội khiêm tốn hơn với những gameshow như Đuổi hình bắt chữ, Vượt qua thử thách, Nào hãy mời tôi vào nhà… Đó là chưa kể tới các gameshow ăn theo của các đài truyền hình địa phương. Những gameshow hiện vẫn còn phát sóng này, về cơ bản đều thuộc típ trụ được, nhưng tới bao giờ thì còn tùy thuộc vào phản ứng của khán giả.
Trò chơi âm nhạc là gameshow trụ được khá lâu của VTV, nay đã bước sang năm thứ 4. Nhưng sự nhàn nhạt đã hiện rõ khi cách thức chơi không thay đổi nhiều, có chăng chỉ là thay đổi người đội trưởng. Gameshow Đuổi hình bắt chữ của đài truyền hình Hà Nội cũng đi qua được vài năm, đến nay vẫn nhận được sự hưởng ứng của khán giả. Nhưng đổi lại, Nhà đài cũng đã phải khá chật vật để có thể “giữ” lại MC mà khán giả yêu thích sau vài lần thay đổi không thành công. Đầu năm 2009 này, gameshow cũng phải ra phiên bản mới với luật chơi “mới lạ, hấp dẫn hơn”. Dù sao thì đây cũng là hai gameshow hiếm hoi còn nhận được phản hồi tích cực từ phía khán giả. Nhưng để người xem háo hức mong chờ ngày phát sóng như SV96 hơn chục năm về trước thì quả thực không còn. Nguyên nhân được kể đến nhiều như: có quá nhiều lựa chọn nên khán giả khó tính hơn, các gameshow đều là format mua bản quyền nước ngoài nên không thể tránh khỏi những hạt sạn trong quá trình “Việt hóa”, người chơi không được chọn lọc và luyện tập kĩ càng… Nhưng có một nguyên nhân mà chưa có nhà đài nào chịu thừa nhận: chưa biết được điểm dừng! Nhà đài nào cũng ra sức khai thác triệt để gameshow, chỉ tới khi khán giả quay lưng hoàn toàn mới chịu dừng gameshow đó. Còn nếu vẫn còn vài ba khán giả thì sẽ quyết bám lấy, và để đỡ nhàm chán sẽ thay đổi đôi chút theo kiểu “bình mới rượu cũ”.
Bao giờ về lại thời “SV96”?
Nhớ lại SV96, khán giả cho tới giờ vẫn còn nhắc tới những cuộc đấu trí, đấu tài ngoạn mục giữa sinh viên các trường đại học. Không chỉ người tham gia gameshow được chơi, được học mà khán giả cũng được thư giãn, được biết thêm nhiều điều bổ ích, những kiến thức trong cuộc sống. Nhưng theo thời gian, số lượng các gameshow ngày càng nhiều lên thì yếu tố “vừa học vừa chơi” cũng giảm bớt. Không ít các gameshow hiện giờ mang nặng tính thương mại, đề cao giá trị giải thưởng, người chơi chẳng cần động não, chỉ cần “đoán bừa” hay theo sự chỉ dẫn của khán giả phía dưới là đã có thể mang về những giải thưởng có giá trị. Ban đầu, khán giả có thể hào hứng với những giải thưởng “không tốn sức” nhưng sự hào hứng đó cũng không thể kéo dài khi quanh đi quẩn lại trò chơi chỉ có ngần ấy những sản phẩm, kết quả phụ thuộc nhiều vào sự may rủi. Điểm lại những gameshow còn trụ lại được trên truyền hình, đa phần là những gameshow đảm bảo được hai tiêu chí “vừa học vừa chơi” như Ai là triệu phú, Đuổi hình bắt chữ… Nhưng những gameshow này cũng đã đi qua “thời vàng son”.
Sẽ thật hoài cổ nếu cứ mong mãi về một chương trình diễn ra cách đây hơn chục năm nhưng dù gì, SV96 vẫn là tấm gương sáng. Càng nhiều gameshow thì càng nhiều cơ hội giải trí cho khán giả, nhưng để không rơi vào cơn thoái trào thì các nhà đài cần có sự lựa chọn và đầu tư hơn nữa cho những gameshow hữu ích. Cách đi của TodayTV, một kênh truyền hình mới ra mắt thời gian qua có lẽ là cách mà các nhà đài nên hướng tới. Không quá xô bồ với các gameshow, TodayTV chỉ ra mắt hai trò chơi Tôi đồng ý và Cứ nói đi. Đây là hai chương trình có sự tương tác thực tế, mang tính giáo dục và giải trí cao. Cả hai đều được mua bản quyền từ format chương trình của nhưng đã được đội ngũ biên tập Việt hóa tốt. Với Cứ nói đi, người chơi là những người nước ngoài sẽ được thực tập thực tế theo yêu cầu của Ban giám khảo như đi chợ, mua sắm… với vốn tiếng Việt của mình. Thí sinh hoàn thành được đề thi và phát âm tiếng Việt chuẩn nhất sẽ là người thắng cuộc. Gameshow này không chỉ mang lại những tiếng cười cho khán giả mà thực sự bổ ích cho người chơi, tuy phần thưởng khá khiêm tốn…
Vẫn biết đầu tư để có một gameshow rất tốn kém, không chỉ tiền của mà cả công sức, nhưng khi chúng ta chưa thể có những gameshow thuần Việt thì hãy biết chọn lọc và biến những gameshow ngoại thành những phiên bản phù hợp với văn hóa Việt. Chạy theo số lượng mà không quan tâm tới chất lượng không phải là bước đi vững chắc cho gameshow truyền hình.
Theo Toquoc |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
