Cuốn “Tập tục đời người” là kết quả của hơn 20 năm nghiên cứu, khảo cứu, điền dã của nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng về văn hóa tập tục của người nông dân Việt Nam trong hai thế kỷ 19 và 20. Sách trình bày những tập tục căn bản, những gì có liên quan đến sự phát triển của văn hóa dân tộc.

Tác giả bàn về cách mà người Việt, cụ thể là người Kinh, người nông dân Việt Nam trong thế kỷ bản lề 19-20 quan hệ với nhau để thành cộng đồng, thành xã hội. Đây là thời kỳ có những thay đổi sâu sắc về xã hội, con người, thời kỳ mà chủ nghĩa phong kiến theo Nho giáo của nhà Nguyễn phải đối mặt với phương Tây hùng mạnh cùng chủ nghĩa tư bản thực dân, người nông dân làng xã phải dịch chuyển về đô thị, những thói quen tập tục cũ va đập vào những cách thức, lối đi mới. Tập tục đến từ bên trong, từ quá khứ, do lâu dài mà thành, thấm vào con người, thành nhu cầu tự thân, tự nguyện.

Tập tục là cái nói về đời sống tinh thần thực của con người trong cộng đồng lịch sử. Tập tục Việt Nam kể cho ta nghe con người Việt Nam thực sự sống đời sống tinh thần của mình như thế nào. Phan Cẩm Thượng không cố gắng liệt kê các tập tục, ông lý giải nó ở nguồn gốc của nó, vì sao nó sinh ra, vì sao nó sinh ra thế này mà không phải thế khác, nó diễn biến thế nào, nó thay đổi mất đi ra sao, rồi cách nào tập tục mới hình thành thay đổi cái cũ…

Đây là cuốn sách thứ hai trong bộ sách 4 cuốn về lịch sử văn hóa thường ngày của người Việt do nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng biên soạn. Trước đó, ông đã ra mắt độc giả cuốn “Văn minh vật chất của người Việt” (năm 2011). Dự kiến, khoảng 4-5 năm nữa, bộ sách sẽ hoàn thành.

Theo Hoàng Minh - ĐĐK