Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Lam (tên thường gọi là Bảy Lam) sinh năm 1941 trong một gia đình cách mạng quê ở Hậu Giang; hiện ông sống và làm việc tại Kiên Giang. Tham gia kháng chiến từ năm 15 tuổi, ông đã trải qua nhiều cương vị công tác, với những đóng góp xuất sắc. Năm 1998, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Theo đuổi nhiếp ảnh nhiều chục năm, tên tuổi của NSNA Trần Lam được khẳng định qua những tác phẩm về chủ đề thiên nhiên, cuộc sống con người trên khắp mọi miền Tổ quốc. Đoạt nhiều giải thưởng nhiếp ảnh trong nước và quốc tế; là hội viên Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Liên đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế; được phong tặng tước hiệu EVAPA (Nghệ sĩ Nhiếp ảnh xuất sắc Việt Nam), EFIAP (Nghệ sĩ Nhiếp ảnh xuất sắc quốc tế)... nhưng phải đến lúc nghỉ hưu, Trần Lam mới có thể dành trọn thời gian cho niềm đam mê lớn này. Dịp này, cùng với triển lãm, ông ra mắt sách ảnh “Khoảnh khắc thiên nhiên” gồm 120 tác phẩm hình ảnh hai loài chim sếu đầu đỏ và hải âu, chụp tại Kiên Giang.

Chia sẻ câu chuyện về những bức ảnh luôn gắn bó với đề tài thiên nhiên, NSNA Trần Lam cho biết, tuổi thơ ông sống trong những năm tháng chiến tranh hết sức gian khổ và cũng bởi thế, ông luôn cảm thấy mến thương, khao khát được chiêm ngưỡng, ghi lại khung cảnh bình yên, thơ mộng của quê hương, đất nước trong hòa bình. Ông có nhiều năm tháng mải miết bấm máy lưu lại từng khoảnh khắc diệu kỳ, chuyển biến của cuộc sống với sự trải nghiệm, rung động đầy thiết tha. Các công nghệ, kỹ thuật, bí quyết nhiếp ảnh ông đều tự tìm tòi, học hỏi không ngừng. Ảnh của NSNA Trần Lam thiên về những vũ khúc bất chợt, thăng hoa, khoáng đạt của sự sống. Xem ảnh của ông, công chúng được thưởng thức câu chuyện thiên nhiên hoang dã qua hình ảnh di trú, sinh tồn của đàn sếu đầu đỏ về phương nam. Sếu thành đàn, kết đôi trên bầu trời, mặt nước, cánh đồng... mọi thứ đẹp đến xuất thần, kiêu hãnh. Rồi những đàn hải âu bay lượn, săn mồi, sải cánh giữa bầu trời trong xanh như biểu tượng của tình yêu hòa bình bất diệt. Các chuyên gia nhiếp ảnh nhận xét, để chụp được những khoảnh khắc đặc biệt ấy thật không dễ dàng. Nhiếp ảnh gia cần vững tay nghề, tỉ mỉ công phu, dấn thân và nhất thiết phải có tâm hồn nhạy cảm.

Bên cạnh các vũ khúc thiên nhiên, NSNA Trần Lam còn ghi lại số phận, cuộc sống đa sắc mầu của con người qua hình ảnh từng đứa trẻ bán vé số, những gánh cơm từ thiện, mùa cá linh theo con nước miệt vườn... Bằng những đề tài, góc nhìn phong phú, người nghệ sĩ Nam Bộ như gửi trọn cái tình sâu nặng vào từng tác phẩm.

Không chỉ là một nghệ sĩ, Trần Lam còn có nhiều hoạt động từ thiện, giúp đỡ cho cộng đồng. Phần lớn ảnh và sách ảnh của ông đều được trao tặng cho các quỹ hỗ trợ bệnh nhân bị ung thư, người có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống... Nhiều năm qua, ông là người đồng hành lặng lẽ, đem lại niềm vui và hy vọng sống cho bao số phận không may mắn. Họ thường gọi ông với cái tên gần gũi: Bảy Lam. Nói về ông và tác phẩm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận định: “Tập sách “Khoảnh khắc thiên nhiên” là tiếng lòng sâu nặng về tình yêu quê hương đất nước của một người con vùng đất Kiên Giang, nơi mà nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Lam đã trải tâm hồn mình ra để hòa quyện vào sự khoáng đạt của đất trời, vào sự phóng khoáng của thiên nhiên Việt Nam qua thế giới các loài chim. Mỗi trang sách như từng con sóng nhỏ đậm phù sa tiếp nối nhau không bao giờ dừng lại…”.

Những năm gần đây, sức khỏe của NSNA Trần Lam không còn như trước, song ông vẫn chưa cho phép mình được nghỉ ngơi. Ông tiếp tục sáng tác, cống hiến cho nghệ thuật nhiếp ảnh, đồng thời lan tỏa nghị lực sống đến mọi người. Đó chính là phẩm chất đáng quý khiến con người và tác phẩm của Trần Lam nhận được nhiều sự cảm mến, trân trọng của đồng nghiệp và công chúng.