So với LHP trước, LHP này có sự tham gia khá tích cực của các đơn vị xã hội hóa. Không chỉ tham gia ở khu vực thi phim (29 hãng phim), dấu ấn của các đơn vị xã hội hóa còn thể hiện ở nhiều hoạt động khác với mục đích đưa điện ảnh đến gần khán giả hơn nữa và từng bước chiếm lĩnh lại thị trường điện ảnh trong nước.

Phim truyện: Chỉ 15 phim nhưng không dễ đoán Vàng

Trong số 15 phim dự thi ở bảng “truyện nhựa” có 6 phim của tư nhân và 9 phim do các hãng phim nhà nước sản xuất. Cùng với Trăng nơi đáy giếng, bộ phim đoạt giải Cánh diều bạc 2008 và 2 giải cá nhân cho đạo diễn và diễn viên nữ chính tại LHP Dubai và LHP Madrid (Tây Ban Nha), Hãng Giải Phóng đưa bộ phim mới xuất xưởng Không cân sức (tên ban đầu là Tử hình) tham dự. “Anh Cả” – Hãng phim truyện VN có Rừng đen, Trái tim bé bỏng, Được sống; Hãng phim Truyện 1 dự thi bằng Chơi vơi và Hoài vũ trắng; Hãng phim Hội Điện ảnh mang đến LHP Đừng đốt và Em muốn làm người nổi tiếng; Phước Sang có Mười- bộ phim thể loại kinh dị hợp tác với Hàn Quốc và Huyền thoại bất tử; Thiên Ngân tham gia bằng Giải cứu thần chết; Sena Film “khoe” thương hiệu với Duyên trần thoát tục và Công ty giải trí Thần Đồng tiếp tục “trưng” Chuyện tình xa xứ.

Hai năm với 15 phim được sản xuất là một tỉ lệ đáng ngẫm nghĩ nếu muốn cạnh tranh với phim ngoại nhập để giành lại thị phần điện ảnh nội địa. Nhưng lại là con số hợp lý nếu suy xét vấn đề trong bối cảnh suy giảm kinh tế toàn cầu, ít nhiều ảnh hưởng đến các dự án sản xuất phim, nhất là các dự án phim xã hội hóa. Điều đáng nói là 16 phim ấy cũng đa dạng. Đa dạng về thể loại, về nội dung đề tài, phong cách thể hiện và xuất lộ những phim thể hiện đẳng cấp nghề nghiệp. Nhưng để tìm một “đỉnh” trong mặt bằng chung của phim Việt hiện tại, chắc chắn không đơn giản. Ai đó có thể thích phát mê Huyền thoại bất tử (đạo diễn Lưu Huỳnh), bộ phim đoạt khá nhiều giải Cánh diều năm 2008 vì tính nhân bản của bộ phim nhưng lại có người chê phim này tính nghề nghiệp không cao bằng bộ phim đồng giải Cánh diều Bạc năm ấy, Trăng nơi đáy giếng. Hay như bộ phim Đừng đốt (đạo diễn Đặng Nhật Minh) lấy không ít nước mắt của người xem, được chính đạo diễn khẳng định là bộ phim tâm huyết của mình lại có người hoài nghi về dấu ấn đạo diễn cũng như sức ám ảnh của hình ảnh phim nếu bị tách ra khỏi những dòng nhật ký có thật. Rồi bộ phim mới xuất xưởng của Hãng phim Truyện 1- Chơi vơi cũng nhiều ý kiến không đồng nhất. Ý kiến chê cho rằng bộ phim rời rạc, vụn vặt; diễn xuất của diễn viên có phần “tự nhiên chủ nghĩa”; tình huống kịch thiếu kịch tính, xử lý không tới... Còn phía khen lại khẳng định bộ phim có gu, thể hiện rõ nét tay nghề của đạo diễn; có sức ám ảnh khi thể hiện một cách có văn hóa về đề tài ẩn ức và tính dục. Trong số 3 phim dự thi của Hãng phim Truyện VN, Rừng đen (đạo diễn Vương Đức) là bộ phim được làm kỹ, dụng công, một số cảnh ấn tượng... nhưng lại bị “tụt hạng” trong giải Cánh diều Vàng. Trong khi Trái tim bé bỏng (đạo diễn Thanh Vân) tròn trịa về mọi mặt nhưng sức ám ảnh mờ nhạt lại vọt lên.

Đấu công bằng với các phim làm bằng tiền trợ giá và đặt hàng của Nhà nước, các phim do tư nhân sản xuất cũng đã chứng tỏ việc tham gia LHP của mình không phải là “đi cho vui”. Huyền thoại bất tử, ngoài 6 Cánh diều vàng đoạt được ở Giải Cánh diều vàng 2008, cũng đã "rinh" được giải "ngoại" cho nam diễn viên chính Dustin Nguyễn; Chuyện tình xa xứ (đạo diễn Vitor Vũ), Giải cứu thần chết (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng)... đều đã được thử lửa ở giải Cánh diều Vàng và đã giành được một số giải cá nhân.

Các thể loại khác: “xôm tụ”

Áp đảo về số lượng ở các thể loại phim tham dự LHP lần này là phim tài liệu (43 phim) và hoạt hình (20 phim). Những năm trước, trong việc “đem chuông đi đấm xứ người”, phim tài liệu vẫn được xem là thế mạnh của điện ảnh VN. Thế mạnh đó được thể hiện ở đề tài lạ, giàu tính nhân văn, có biên độ ảnh hưởng quốc tế và một phong cách dàn dựng táo bạo, có gu. Gần đây, tài liệu có phần lặng lẽ hơn. Điều này được lý giải là thế hệ “gạo cội” với những bộ phim đình đám đã nghỉ hưu. Thế hệ trẻ nhiều tiềm năng nhưng phải có thời gian để “chín”. Dẫu vậy không thể phủ nhận những cố gắng của thế hệ đạo diễn trẻ, mới trong lĩnh vực tài liệu trong việc chọn đề tài, hướng khai thác và ít nhiều đã có những bộ phim thể hiện được phong cách nghề nghiệp của đạo diễn. Điều này được thể hiện rõ trong một số bộ phim dự LH lần này.

Đứng thứ 2 về số lượng phim dự thi, phim hoạt hình được đánh giá là khá về chất lượng. Trong số 20 phim dự thi, có tới 14 phim của Hãng phim Hoạt hình VN. Tự tin về chất lượng phim dự giải, ông Đặng Vũ Thảo, Giám đốc Hãng phim Hoạt hình cho biết: “So với LHP trước, các phim dự thi của Hãng lần này thể hiện sự vượt lên về chất lượng hình ảnh, nội dung, hình thức thể hiện và thể loại cũng rất đa dạng. Bên cạnh những phim ngắn truyền thống là những phim dài như Đảo bà (phim 3D, dài 30 phút), Vào hang kiến (phim 2D-60 phút), Chú cá lạc loài (3D- 20 phút) và một bộ phim thể nghiệm làm bằng phần mềm cắt giấy "Có một chú cóc”.

Khác với phim truyện đã có được (hoặc sẽ có) phản ứng của người xem, thì tài liệu, hoạt hình, phim khoa học là những thể loại vẫn còn khá gian nan trong hành trình đến với khán giả. Vì thế, LHP là cơ hội tốt để các phim này được công bố, công chiếu. Yêu hay ghét, thích hay không thích... tất cả phải đợi đến LHP. Biết rằng, LHP năm nay việc chiếu phim và giao lưu nghệ sĩ với khán giả được các đơn vị xã hội hóa tham gia nhiệt tình. Nên, chiếc cầu nối giữa khán giả với phim chắc chắn sẽ không bị đứt nhịp. Và chỉ khi có được phản ứng của người xem, các nghệ sĩ mới biết mình đang đứng ở đâu để điều chỉnh về đến đích- khán giả, cho dù đó là khán giả thuộc số đông, hay khán giả là những người trong nghề.