Văn nghệ trong nước
Tìm thấy tấm mộc bản đặt tên Hà Nội
09:21 | 23/09/2010
Trung tuần tháng 9.2010, cán bộ, viên chức Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV (TTLTQG IV) đóng tại Đà Lạt (Lâm Đồng) lần đầu tiên tìm thấy mộc bản nêu sự kiện vua Minh Mạng đặt tên Hà Nội - thủ đô của đất nước.
Tìm thấy tấm mộc bản đặt tên Hà Nội
Ảnh: L.V
Như Thanh Niên (số ra ngày 5.8.2010) đã phản ánh việc các nhà nghiên cứu ở  TTLTQG IV lần đầu tìm thấy tấm mộc bản khắcChiếu dời đô nói về sự kiện Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư về Đại La và đổi tên thành Thăng Long cách đây đúng 1.000 năm. Việc tìm thấy mộc bản đặt tên có thể xem là sự kiện bất ngờ nữa trước thềm đại lễ.

Thạc sĩ Phạm Thị Huệ, Giám đốc TTLTQG IV cho rằng: “Việc đặt tên thủ đô Hà Nội thì từ trước đến nay chúng ta đã được nghe và được đọc nhiều trong sách sử và công trình của các nhà nghiên cứu, nhưng chắc chắn chưa từng được nhìn thấy tấm mộc bản khắc chữ Hán Nôm ngược nói về sự kiện này”. Thạc sĩ Huệ vui mừng thổ lộ: Tấm mộc bản này nằm trong khối tài liệu Mộc bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới, đang được bảo quản tại TTLTQG IV, tại hồ sơ số H22/77, Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ, quyển 76, mặt khắc 17, có kích thước 43 x 23,6 cm, dày 2 cm; khổ khuôn in 23 x 34,5 cm.

Sách Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ là bộ chính sử lớn của triều Nguyễn, gồm 220 quyển và 1 quyển thủ, tổng cộng 5.512 mặt khắc. Do Quốc Sử quán triều Nguyễn biên soạn, Trương Đăng Quế làm tổng tài. Nội dung: Ghi chép các sự kiện lịch sử diễn ra dưới triều vua Minh Mạng (1820 - 1840) theo lối biên niên. Bộ sách được vua Tự Đức cho phép khắc in vào năm Tự Đức thứ 14 (1861).

Nội dung trong mộc bản này ghi lại: Năm Minh Mạng thứ 12 (1831), phủ Hoài Đức thuộc Bắc Thành trước đây, hợp với trấn Sơn Nam, đổi và đặt tên là tỉnh Hà Nội(1). Và tại thời điểm này, tỉnh Hà Nội được chia định địa hạt gồm: 4 phủ là Hoài Đức, Thường Tín, Ứng Hòa, Lý Nhân; 15 huyện là Thọ Xương, Vĩnh Thuận, Từ Liêm, Thượng Phúc, Thanh Trì, Thanh Oai, Chương Đức, Sơn Minh, Hoài An, Nam Xương, Duy Tiên, Bình Lục, Phú Xuyên, Kim Bảng, Thanh Liêm(2).

Thạc sĩ Phạm Thị Huệ khẳng định: “Đây là bản khắc duy nhất trong khối Mộc bản triều Nguyễn và có thể nói là bản khắc cổ nhất được tìm thấy tính đến thời điểm hiện nay nói về sự kiện đổi và đặt tên Hà Nội, thủ đô của đất nước”. Đây là cái mốc rất quan trọng đối với thủ đô Hà Nội, đối với đất nước Việt Nam trong hành trình 1.000 năm qua.

Vua Minh Mạng, tên thật là Nguyễn Phúc Đảm, sinh ngày 25.5.1791 (23.4 năm Tân Hợi) tại Gia Định; là con thứ tư của vua Gia Long. Năm 1820, ông lên ngôi, đổi tên nước thành Đại Nam. Miếu hiệu là Thánh Tổ Nhân Hoàng đế. Ông trị vì đất nước trong 20 năm (1820 - 1840).

Theo Lâm Viên - TN

(1) Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ, quyển 76, mặt khắc 17.
(2) Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ, quyển 76, mặt khắc 16.




Các bài mới
Các bài đã đăng