Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến sinh ngày 21/7/1930 tại Nam Định, trong một gia đình truyền thống Nho học kết hợp với Tây học. Ông học ở Liên Xô và bảo vệ thành công Tiến sĩ Văn học chuyên ngành lý luận, phê bình tại Đại học Tổng hợp Moskva (1959).

Ông đã từng dạy ở các trường Đại học Sư phạm Vinh, Đại học Văn hóa, Trường Viết văn Nguyễn Du. Ông nhiều năm làm hiệu trưởng "Trường bồi dưỡng viết văn Nguyễn Du".

Từ năm 1983, với nền tảng văn hóa và nhãn quan triết mỹ của mình, ông đã nhiệt thành sổ súy cho sự đổi mới sáng tác văn học ở Việt Nam, phê phán những bất cập trong hệ thống lý luận quan của Zdanov. Ông là người phát hiện, nâng đỡ và bảo vệ các cây bút trẻ ngay từ khi họ mới xuất hiện trên văn đàn. Với tài năng và bản lĩnh khoa học, ông được dư luận đánh giá là một trong những nhà lý luận phê bình xuất sắc nhất của nền văn học Việt Nam đương đại. Ông là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam.

Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến là cộng tác viên hàng đầu của Tạp chí Sông Hương, ông đã gửi đến Tạp chí nhiều bài nghiên cứu như: Văn hóa là gì? Quan liêu là gì?; Maiakôvxki và Cách mạng tháng Mười Nga; Tiếp nhận những cách tân của chủ nghĩa hiện đại & chủ nghĩa hậu hiện đại; Đổi mới, Sự nhốn nháo vĩ đại; Tìm hiểu minh triết tam giáo trong văn hóa Việt Nam; Luận bàn về những vấn đề minh triết; Một phác thảo lịch sử hiện đại hóa ở Việt Nam; Minh triết phương Đông, triết học phương Tây; Về cảm hứng triết luận, cổ học nhân văn phương Đông và quan điểm lịch sử văn hoá trong nghiên cứu, phê bình văn học; Chủ nghĩa cổ điển mới, một trào lưu văn nghệ tiến bộ đương phát triển ở Mỹ; Đoàn kết là hình thức tối cao, là chân trời của tự do...

Tạp chí Sông Hương xin gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến.