William Shakespeare sinh năm 1564 ở Stratford-upon-Avon. Người ta không biết ngày sinh chính xác của ông, song vẫn thường lấy mốc 23/4 để tổ chức mừng sinh nhật.

Từ "con quạ mới phất"

Cha Shakespeare là một thợ làm găng tay và buôn len còn mẹ ông là con gái của một chủ đất giàu có ở Nam Warwickshire.

Mặc dù không còn những ghi chép về quãng đời đầu tiên của Shakespeare, các nhà nghiên cứu đồng ý rằng ông được giáo dục tại trường Ngữ pháp Vua Edward VI ở Stratford, một trường học miễn phí thành lập năm 1553.

Năm 18 tuổi, Shakespeare kết hôn với cô gái Anne Hathaway, 26 tuổi. Shakespeare tới London để theo đuổi sự nghiệp trong giai đoạn 1585 - 1592. Thời gian này, Shakespeare là một diễn viên, nhà soạn kịch đồng thời góp vốn vào công ty kịch Lord Chamberlain's Men, sau đổi tên thành King’s Men.

Trên con đường đi tới thành công, Shakespeare không tránh khỏi sự chỉ trích. Ví dụ trong cuốn sách Groats-Worth Of Witte xuất bản năm 1592, nhà viết kịch Anh Robert Greene đã chỉ trích hoạt động biên kịch thời kỳ đầu của Shakespeare, gọi ông là một “con quạ mới phất”.

Mặc dù rất bực mình khi bị chỉ trích, Shakespeare vẫn sáng tác đều tay. Theo tư liệu lịch sử, các vở kịch đầu tiên của ông được ra đời vào khoảng năm 1594. Từ đó đến năm 1611, ông tung ra trung bình 2 vở kịch/năm. Trong năm 1593, ông xuất bản các bài thơ đầu tiên, gồm Venus And Adonis và The Rape Of Lucrece. Các nhà nghiên cứu cho rằng, thời kỳ này ông còn viết rất nhiều bài thơ trữ tình ngắn (sonnet).

...Thành thương hiệu hút khách

Đây cũng là thời điểm sự lao động miệt mài của Shakespeare bắt đầu được đền đáp. Ông đã phát đạt hơn khi các vở kịch đầu tiên trở nên ăn khách. Tới năm 1598, Shakespeare đã thành một thương hiệu lớn, tên ông thường đồng hành với nhiều vở kịch cháy vé.

Các tác phẩm được ông sáng tác trong thời kỳ đầu chủ yếu mang đề tài lịch sử và hài kịch như Henry VI, Titus Andronicus, A Midsummer Night's Dream, The Merchant Of Venus và Richard II. Một trong những tác phẩm bi kịch nổi tiếng nhất của ông là Romeo And Juliet đã ra mắt trong thời kỳ này.

Giai đoạn những năm cuối cùng của triều đại Elizabeth I, Shakespeare đã là một nhà thơ, nhà soạn kịch thành danh. Sau khi được mời vào trình diễn trong triều đình của Nữ hoàng, Shakespeare liên tiếp gặt hái thành công và năm 1602 ông đã chuyển tới sống ở khu thượng lưu Silver Street, gần Barbican ngày nay. Đây là nơi ông đã viết các tác phẩm bi kịch trứ danh Othello, Hamlet, King Lear và Macbeth.

Nicholas Rowe, nhà viết tiểu sử đầu tiên của Shakespeare, ghi lại rằng  vài năm trước khi qua đời, ông đã rời kinh đô London và trở về Stratford. Thực tế năm 1608, ông vẫn hoạt động ở London với vai trò là một diễn viên. Trong một tư liệu được Cuthbert Burbage, ông chủ rạp Blackfriars, viết ngày 7/6/1609, Shakespeare là “người đàn ông cao sang, quyền quý, trình diễn tại triều đình Vua James”.

Tác phẩm có sức lôi cuốn toàn cầu

Năm 1609, bệnh dịch hạch bùng phát khiến nhiều nhà hát khắp London phải đóng cửa, gây ảnh hưởng nặng nề tới giới soạn kịch. Từ năm 1610 trở về sau, Shakespeare viết kịch ít hơn và sau năm 1613, ông không cho ra thêm tác phẩm nào.

3 vở kịch cuối cùng của Shakespeare đều được ông viết cùng nhà soạn kịch khác, có lẽ là John Fletcher, người kế nhiệm ông trong vai trò nhà soạn kịch của King's Men. Shakespeare qua đời ngày 23/4/1616, ở tuổi 52. Ông được chôn cất trong thánh đường Nhà thờ Holy Trinity ở Stratford-upon-Avon.

Tới nay các nhà phân tích vẫn coi William Shakespear là nhà văn, nhà viết kịch vĩ đại nhất của Anh và cuộc thăm dò mới nhất của Hội đồng Anh cho thấy nhận định này chưa cần phải được đánh giá lại. Sức ảnh hưởng lớn của Shakespear hình thành một phần từ việc ông là nhà viết kịch đi trước thời đại. Kể từ cuối thế kỷ 16 đến nay, tác phẩm của ông chưa bao giờ lỗi thời và vẫn có sức hấp dẫn toàn cầu.

Với những cốt truyện đầy lôi cuốn về các vụ án mạng, sự phản bội hòa trộn với những câu chuyện tình yêu, sự đam mê đan xen với ghen tuông, báo thù, yếu tố bí ẩn, chiến tranh, mâu thuẫn chủng tộc... có thể nói tính thời sự trong các vở kịch của ông vẫn rất phù hợp với thế giới hiện đại.

Theo Việt Lâm - TT&VH