Cải cách giáo dục Nhật Bản của tác giả Ozaki Mugen chỉ ra vai trò và cách thức cải cách giáo dục Nhật thông qua những lần cải tổ giáo dục của đất nước mặt trời mọc.

Cuốn sách chỉ ra giáo dục hiện đại của Nhật là thể chế được tổ chức một cách quy mô bởi quốc gia, và thông qua giáo dục mà xã hội được tái sản xuất; trong đó trẻ em được đảm bảo về nhân quyền về sinh tồn.

Tác giả chứng minh nhận định đó bằng tám chương sách, mỗi chương là một giai đoạn, thời kỳ cải cách trong lịch sử Nhật. Cả một tiến trình từ khi giáo dục hiện đại xuất hiện được khắc họa, từ chế độ thiên hoàng, thời Taisho, những nốt trầm như ở chương VII "Xã hội bằng cấp và giáo dục chạy theo điểm số", tới ngày nay là "Thời đại cải cách giáo dục". 

Dựa trên thể chế chính trị mỗi giai đoạn lịch sử, Ozaki Mugen đưa ra cái nhìn, phân tích về cải cách giáo dục ở mỗi thời kỳ khác nhau. Ông cho rằng dưới thể chế thiên hoàng thời trước chiến tranh hay thời chủ nghĩa quân phiệt, Nhật vẫn lấy giáo dục làm thước đo, căn nguyên để giải quyết hàng loạt yếu tố của xã hội.

Nhật Bản với thể chế thiên hoàng đã thúc đẩy công nghiệp hóa trong nước và mang trong mình cả nguyên lý không thể tránh khỏi là cá nhân hóa. Chủ nghĩa quân phiệt cũng thế, để phục vụ các cuộc chiến tranh với bên ngoài thì công nghiệp, kỹ thuật và năng lực trình độ cao của cá nhân trở thành thiết yếu. "Giáo dục sau chiến tranh" cũng lấy cải cách giáo dục làm nguyên lý, chính sách dẫn dắt các vấn đề khác.

Nói về tầm quan trọng của cải cách giáo dục, tác giả đưa ra nhận định: "Dẫu cho đánh giá thế nào thì cuộc cải cách giáo dục không thể chậm trễ vẫn đang đặt ra. Cải cách giáo dục một lần nữa sẽ được hiểu như là vấn đề thận trọng và mang tính toàn cầu chứ không phải là sự giải quyết cái khung quốc gia đơn thuần và chúng ta mong ước con đường đó sẽ sớm được triển khai".

Tác giả Ozaki Mugen sinh năm 1942 tại tỉnh Aichi, lấy bằng Tiến sĩ Giáo dục tại Đại học Kyoto. Ông từng là giáo sư Đại học nữ sinh Osaka, hiện là giáo sư tại Đại học Kansai. Ozaki từng biên soạn nhiều sách về giáo dục, như: Giáo dục hậu chiến sử luận (1991), Hình ảnh giáo dục của chủ nghĩa tư bản Nhật Bản (1991), Vấn đề và nguyên lý giáo dục (1994), Trường học là ngã tư đường (2000).

Sách Cải cách giáo dục Nhật Bản được Thái Hà Books và Nhà xuất bản Lao động phát hành tại Việt Nam, phần chuyển ngữ của Nguyễn Quốc Vương.

Theo Lam Thu - vnexpress