Tuần trước, Tây Ban Nha đã kỷ niệm 79 năm ngày mất của Lorca. Là một người theo cánh tả và đồng tính sống ở đất nước Tây Ban Nha bảo thủ trong những năm 1930, Lorca là mục tiêu của các nhóm quân của tướng Franco.

Từ lâu người ta vẫn nói rằng Lorca bị bắn năm 38 tuổi, cùng với 3 người đàn ông khác ở Alfacar, cách thành phố quê hương Granada ông khoảng 16km.

Mặc dù đã tiến hành nghiên cứu ở diện rộng và khai quật tại nơi được cho là chôn cất Lorca, song các chuyên gia vẫn chưa tìm thấy di hài ông. Trong cuộc khai quật tháng 11/2009, tại Công viên Lorca, các chuyên gia đã tìm thấy hài cốt người.

Tuy nhiên, kết quả phân tích của trường Đại học Granada cho thấy đây không phải là hài cốt của Lorca. Thêm nữa, trong nhiều năm liền, gia đình Lorca từ chối ủng hộ các kế hoạch tìm kiếm di hài nhà thơ.

Giờ đây, cuốn sách mới xuất bản tuyên bố, có chứng cứ khẳng định di hài Lorca đã được chuyển đi nơi khác từ cách đây hàng chục năm.

Cuốn sách mang tựa đề The Mystery Of A Death: An Annotated Chronicle Of The Correspondence Between Agustin Penon And Emilia Llanos (tạm dịch: Bí ẩn của một cái chết: Biên niên có chú giải mối quan hệ thư từ giữa Agustin Penon và Emilia Llanos).

Tác giả Marta Osorio đã tập hợp nhiều bức thư và tư liệu khác được trao đổi giữa bà Emilia Llanos, một người bạn thân của Lorca, và sử gia Agustin Penon.

Penon là một trong những sử gia đầu tiên cố gắng ghi lại những ngày cuối cùng của nhà thơ và xác định nơi chôn cất của ông.

Cả Penon và Llanos đều đã qua đời từ lâu, tuy nhiên theo bà Osorio, cuộc trao đổi thư từ này cho thấy di hài của Lorca đã được chuyển tới Madrid, nhiều khả năng từ trước những năm 1950 và được chôn cùng các thành viên gia đình ông.

Theo một bài viết về cuốn sách mới đăng trên tờ El Pais, công việc của Penon bị chính quyền của Tướng Franco giám sát chặt chẽ. Tướng Franco nắm quyền và thống trị Tây Ban Nha như chế độ độc tài cho đến cuối những năm 1970.

Sử dụng những lá thư đã được chuyển tới cho mình, tác giả Osorio tranh luận rằng, ban đầu Penon tin thi hài của Lorca được chôn gần nơi ông bị bắn. Sau đó, vào năm 1957, Penon đã nỗ lực mua khu đất đó, nhưng theo lời khuyên của Llanos, ông đã từ bỏ kế hoạch này, có thể do áp lực từ giới quan chức của Franco.

Sau này, Llanos đã cố gắng làm sáng tỏ lời khuyên của mình, song cẩn trọng không sử dụng tên Lorca trong các bức thư đã bị chặn. “Người đàn ông từng được chôn ở đây không còn ở đây nữa. Bạn có hiểu tôi đang nói gì không? Cách đây lâu rồi, ông đã được đưa về Madrid, chôn cất cùng các thành viên gia đình mình. Có người biết rõ chuyện này đã kể với tôi như vậy” – nội dung trong một bức thư Llanos gửi cho nhà nghiên cứu Penon.

Mặc dù bị ép, song Llanos không tiết lộ tên người đã kể cho bà nghe câu chuyện đó, mà chỉ mô tả đây là một “quan chức cao cấp”.

Theo Việt Lâm - TT&VH