Ngày 7/11, ấn bản tiếng Việt cuốn tiểu sử Leonardo da Vinci lần đầu ra mắt bạn đọc trong nước. Walter Isaacson - tác giả người Mỹ - đã dành ba năm khảo cứu 7.200 trang ghi chép các ý tưởng và phác thảo của chính Leonardo đồng thời trực tiếp tìm đến những nơi nghệ sĩ từng sống và làm việc, cũng như gặp gỡ các chuyên gia, thu thập các nguồn tài liệu về ông để hoàn thành cuốn tiểu sử.

Leonardo da Vinci - sinh tại Vinci, ngôi làng bé nhỏ yên tĩnh nằm bên sườn đồi giữa hai tỉnh Florence và Pistoia của Italy. Ông là đứa con ngoài giá thú, thuận tay trái, đồng tính, ăn chay, ưa phục trang rực rỡ với sở thích tím - hồng. Đến nay, gần năm thế kỷ sau khi qua đời, ông luôn là hiện thân cho một trí tuệ toàn năng, là sự tổng hòa độc nhất vô nhị các vai trò họa sĩ, nhà thơ, triết gia, nhà văn, nhà tổ chức biểu diễn và lễ hội, nhà khoa học, kỹ sư, nhà sáng chế, nhà giải phẫu học, nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhà quy hoạch đô thị, nhà thực vật học và nhạc sĩ. Leonardo là hình mẫu lý tưởng và biểu tượng tiêu biểu của con người thời Phục hưng, một thiên tài, triết gia nhân văn, người quan sát và thực nghiệm bằng trực giác thiên phú và trí tò mò đi đôi với năng lực sáng tạo vô hạn.

Danh tiếng của ông được công nhận trước hết trong vai trò họa sĩ. Hai kiệt tác Mona Lisa và Bữa tối cuối cùng nổi tiếng khắp thế giới, thường bị sao chép và "nhái" lại. Bức vẽ Người Vitruvius gợi cảm hứng cho vô số những tác phẩm phái sinh sau đó. Leonardo chỉ để lại khoảng mười lăm tác phẩm có thể được coi là hoàn thiện. Các tác phẩm này - cùng những cuốn sổ tay chứa đầy các hình vẽ, ghi chú, các sơ đồ khoa học và các chiêm nghiệm về bản chất hội họa - là di sản quý giá ông để lại cho nhiều thế hệ nghệ sĩ sau này. Trong vai trò là kỹ sư và nhà sáng chế, Leonardo phát triển các ý tưởng cấp tiến vượt xa thời đại của ông. Ở vai trò nhà khoa học, ông đúc kết nhiều kiến thức tiến bộ trong các lĩnh vực giải phẫu, kỹ thuật dân dụng, quang học và thủy - động lực học.

Ở nhiều góc độ, giai đoạn thời gian và bối cảnh, tác giả Isaacson đã phác họa bức tranh toàn cảnh, xuyên suốt về hành trình sống, lao động và diễn biến nội tâm của một nhân vật kiệt xuất. Điểm khác biệt của cuốn tiểu sử nằm ở cách Isaacson đưa ra thông tin và diễn giải gần gũi về chân dung một Leonardo như con người thuần túy, với nhiều tầng bậc đa dạng trong tâm hồn, cảm xúc, tính cách. Nó giúp giảm thiểu sự thần thánh hóa hoặc toàn hảo hóa hình tượng về Leonardo.

Sách cũng mang đến một chân dung Leonardo với những mâu thuẫn đa dạng trong nội tâm, tư duy, cảm xúc và tính cách. Ông nặng tình, nhưng cũng rành mạch quyết liệt, cầu toàn chi tiết nhưng vẫn phóng khoáng và không cố chấp, độc lập, tĩnh tại nhưng không tự cô lập mà thân thiện quảng giao, tự tôn có ngạo khí mà không hống hách độc đoán. Ông không ngại phủ định chính mình, dám chấp nhận sửa đổi, làm lại từ đầu nếu tự nhận thấy mình sai. Ông tò mò ham học hỏi, kiên trì, cầu thị nhưng cũng thất thường, đôi lúc thực dụng, tính toán, phù phiếm. Ông là một con người nghiêm túc nhưng không giấu được bản chất hóm hỉnh.

Isaacson cũng tổng hợp và cung cấp những dữ liệu về cách thức và tư duy "bếp núc" trong nghề nghiệp của Leonardo đồng thời chỉ ra phẩm chất và tinh thần của một nghệ sĩ đích thực nơi Leonardo. Sự vĩ đại và giá trị thực thụ nơi con người Leonardo da Vinci không phải là ở Mona Lisa hay Bữa tối cuối cùng, càng không phải là hàng nghìn trang sổ tay ghi chép cùng chú thích chi tiết hay những danh xưng cao quý hậu thế dành cho ông. Đơn giản, đó là cách ông sống và làm việc một cách chân chính và trọn vẹn với đam mê, lý tưởng của mình tới tận những phút giây cuối của cuộc đời.

Cuốn sách sẽ giúp cho cá nhân mỗi người đọc, chuyên hay không chuyên, tùy theo trình độ, tuổi tác và tâm thế khác nhau có thể mường tượng và cảm nghiệm về chân dung của Leonardo da Vinci. Người đọc đồng thời như thể dự phần cùng ông trong hành trình khám phá những điều kỳ diệu của vũ trụ, kiếm tìm chìa khóa của sự sáng tạo trong quá trình phát triển và nuôi dưỡng trí tưởng tượng phong phú.

Theo Phạm Diệu Hương - vnexpress