Matthew Dennison đã tái hiện cuộc đời nhà văn Kenneth Grahame từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành, cho đến khi ông qua đời ở tuổi 73; những bất hạnh, mất mát, rối bời của Kenneth biến thành những suy tưởng, ước mong và hành động thoát khỏi thực tại khó khăn, nhớ về bờ sông yên ả thời ấu thơ và viết nên cuốn sách thiếu nhi được yêu mến trên toàn thế giới.

Thuở bé, Kenneth Grahame thường được cha đọc thơ khi hai cha con dạo bên bờ biển Loch Fyne. Kenneth yêu bãi biển này và cảm thấy hạnh phúc với quãng thời gian tại đây. Khi cậu lên năm, mẹ đột ngột qua đời, cha vì quá đau buồn sinh nghiện rượu đã gửi cả bốn đứa con của mình cho bà của lũ trẻ ở Berkshire.

Mất mẹ, thiếu vắng tình cảm của cha, ở Berkshire, Kenneth và anh chị em của mình sống với bà trong căn nhà rộng nhưng đổ nát, nằm sát cánh rừng lớn và sông Thames êm đềm.

Kenneth dần lớn lên, là một học sinh xuất sắc, nhưng lại không thể theo học tại Oxford như mong muốn bởi không đủ kinh phí. Sau này, ông làm thư kí Ngân hàng Anh gần 30 năm và ba lần bị bắn khi làm việc ở đây. Ngày ngày làm việc, cuối tuần Kenneth cùng vợ con nghỉ ngơi và dạo chơi dọc sông Thames, nơi ông “bị cám dỗ bởi những hàng rào và mương nước; ngạc nhiên thú vị trước những động vật nhỏ thống trị đồng quê, tiếng sột soạt của một con chuột đồng hay tiếng văng vẳng của một con ếch”. Đây chính là bối cảnh tác phẩm nổi tiếng nhất của ông - Wind in the Willows (Gió đùa trong liễu).

Mới đầu, những lãng đãng, mơ màng đó chỉ là chất liệu cho trí tưởng tượng để Kenneth Grahamekể các câu chuyện thú vị cho con trai Alastair, hay còn được gọi là Mouse (chú chuột) trước khi đi ngủ. Khi con trai đủ tuổi gửi trẻ, mỗi ngày Grahame đều viết thư kể cho con diễn biến tiếp theo của câu chuyện.

Những câu chuyện được góp nhặt lại, bổ sung, chỉnh sửa để tạo thành cuốn sách với bối cảnh vùng nông thôn nước Anh xoay quanh cuộc phiêu lưu kì thú của các con vật sống bên bờ sông: Cóc, Chuột chũi, Chuột sông, Lửng... Cuốn sách còn chứa đựng những bất an, nỗi lo âu của một người con yêu xứ sở trước những biến thiên to lớn của xã hội sau Thế chiến I. Ngôn ngữ giản đơn, dễ hiểu cùng trí tưởng tượng phong phú của Kenneth Grahame đã khiến cho cuốn sách trở thành một món ăn tinh thần hấp dẫn cho cả người lớn và trẻ em.

Song đáng tiếc, thành công trong sự nghiệp lại không mang lại hạnh phúc cho nhà văn, khi con trai ông - nguyên mẫu Chuột, người được ông gửi gắm tình cảm bằng những câu chuyện hấp dẫn mỗi đêm trước khi ngủ lại qua đời trước sinh nhật lần thứ 20 của mình, để lại niềm tiếc thương vô hạn đối với Kenneth Grahame. Dù vậy, những điều ông từng kể cho đứa con của mình mãi là câu chuyện diệu kì đối với trẻ em toàn thế giới sau này.

Qua Eternal Boy: The Life of Kenneth Grahame của Matthew Dennison, độc giả hiểu hơn về cuộc đời của nhà văn Kenneth Grahame và hoàn cảnh ra đời cuốn sách Gió đùa trong liễu giống như nhà phê bình Simon Callow từng nói về tác phẩm này: “Một bi kịch gia đình và bi kịch thân phận đằng sau tác phẩm kinh điển thời đại”.

Theo Bình Nguyên - VNQĐ