Từng lọt vào danh sách bán chạy của New York Times và được đánh giá là một trong những cuốn sách hay nhất năm trên các tạp chí danh tiếng như: The New York Times, The Washington Post, The Wall Street Journal, San Francisco, The Economist, BookReporter… Mới đây, cuốn sách Cuộc đời Van Gogh (Omega Plus và NXB Dân Trí) cũng vừa được giới thiệu đến độc giả trong nước. 

Vincent Van Gogh - một thiên tài hội họa có sự nghiệp nghệ thuật ngắn ngủi nhưng để lại ảnh hưởng lớn đến công chúng và giới hoạt động nghệ thuật. Gây ấn tượng sâu sắc bởi sự chân thực và thấu hiểu toát lên từ tác phẩm, cuốn sách Cuộc đời Van Gogh (tên gốc: Van Gogh The Life) của cặp tiểu sử gia Steven Naifeh, Gregory White Smith sẽ vén màn những bí ẩn về cuộc đời cũng như những giai đoạn thăng trầm khác nhau trong cuộc đời vị danh họa.

Cuốn sách đã được hai tác giả hoàn thiện trong suốt 10 năm. Quá trình nghiên cứu của họ dựa vào rất nhiều tư liệu đã có cũng như chưa từng được khai thác một cách rộng rãi về cuộc đời và tiểu sử Van Gogh. Song song với đó là dự án Tập hợp các lá thư của Bảo tàng Van Gogh, từ đó giúp cho hai tác giả có cái nhìn toàn diện hơn, những kiến giải đa màu sắc hơn về “huyền thoại Van Gogh” vốn đã được lan truyền từ trước đến nay. Ngoài nội dung chính về cuộc đời ông với những bức tranh trắng đen minh họa, trong sách còn đính kèm 32 trang phụ lục in màu cùng hơn 60 bức tranh nổi tiếng của Van Gogh.

Cuộc đời Van Gogh không miêu tả quá rõ hay cụ thể chỉ một hay một vài bức tranh của Vincent như những ấn phẩm Basic Art hay bất kỳ cuốn sách tranh nào khác thường nói về sự nghiệp hội họa của Van Gogh, mà mạch kể của nó đi theo hướng dành nhiều thời gian phân tích những biến chuyển tâm lý và suy nghĩ nội tâm của ông qua những bằng chứng còn sót lại là những lá thư và những lời kể, cùng những phân tích và nghiên cứu của hai tác giả. Vì vậy, khiến cho độc giả như vừa tham gia vào câu chuyện của Vincent lại vừa là người chứng kiến dưới góc nhìn khách quan để tự soi chiếu vào nội tâm của bản thân, với những thăng trầm, mặc tưởng, những cú ngoặt và sự chuyển mình của chính mình.

Theo dòng cuộc đời của Van Gogh, nội dung cuốn sách được chia làm 3 phần:

Phần 1: Những ngày khi cậu bé Vincent còn thơ ấu mải mê ở bãi hoang, ngắm nhìn chim muông cây cỏ rồi cô đơn nơi lớp học khi phải xa gia đình.

Phần 2: Thời thanh thiếu niên với những khủng hoảng tuổi mới lớn về công việc, sự nghiệp, tình yêu, câu hỏi cho mục đích của cuộc sống và lẽ sống được tìm kiếm qua con đường tôn giáo và những trang văn thơ, cũng như những tiếp xúc thuở ban đầu với hội họa.

Phần 3: Giai đoạn trưởng thành trong những năm ở Pháp cùng những giằng xé không được giải quyết, những câu hỏi không có câu trả lời và cũng không còn ai kiên trì để trả lời khi mốc trưởng thành đã đến và người ta hành động nhiều hơn thay vì ngồi hỏi những ngẩn ngơ ngày nào. Cơm áo gạo tiền và địa vị xã hội đã khiến tâm can người họa sĩ trở nên hoảng loạn và bất ổn nhất - nghịch lý là khi đó Vincent đã tạo ra những tác phẩm định hình rõ phong cách của mình cho tới khi rời bỏ cuộc đời.

Đặc biệt là những chương cuối, khi hai tác giả tập trung nói về khía cạnh nghệ thuật và giai đoạn Vincent tạo ra được nhiều tác phẩm nhất trong sự nghiệp hội họa của mình, "thì lòng ta cũng đã nguôi ngoai (hay là đã quen dần với?!) những biến động, để như hòa tan vào những nét bút, vào những khung cảnh phóng chiếu từ đôi mắt ông, qua bàn tay chuyển mình lên toan vẽ".

Vincent, và tranh của ông, cho ta thấy thiên nhiên thực sự có sức mạnh to lớn đến thế nào trong việc chữa lành những vết thương lòng cũng như đem lại cho ta sự khuây khỏa, đón ta vào lòng như một người mẹ. Dù cho cái chết của ông đến một cách đột ngột và đầy ẩn khuất, sẽ chẳng bao giờ được giải đáp hết, nhưng cuối cùng Vincent cũng được yên nghỉ trong lòng người mẹ vĩ đại. 

Đây không phải là một cuốn sách dễ đọc! Không phải vì nó quá dài, vì chẳng có cuốn sách nào đủ dài cho một đời người, mà có lẽ bởi những thăng trầm của cảm xúc, những cuồng mê đan xen lòng phẫn nộ, những ham muốn ích kỷ đi với trách nhiệm chung của cái gọi là gia đình, hay sự tử tế bề ngoài bao bọc lòng ích kỷ thuần túy bên trong. Nói cách khác, là sự đa tầng lớp lang của một con người, một đời người (không chỉ Vincent, mà còn cả những người trong gia đình và những người lạ đã đi qua cuộc đời ông).

Theo Viên Thi - SGGP