"Mẹ mất hôm nay. Hoặc có thể là hôm qua, tôi không biết". Ðó là những câu mở đầu quyển tiểu thuyết đầu tay của nhà văn Camus 29 tuổi, quyển tiểu thuyết thành công ngay từ lần ra mắt năm 1942 và tiếp tục được khẳng định đến nay.

Ngoài việc được dịch ra khoảng 40 thứ tiếng trên thế giới, L’étranger còn được Luchino Visconti chuyển thể thành phim năm 1967, và là nguồn cảm hứng để Robert Smith sáng tác bài hát Killing an Arab năm 1980. Tác phẩm cũng được 17.000 độc giả Pháp xếp đứng đầu 100 quyển sách hay nhất thế kỷ 20 trong cuộc thăm dò ý kiến do Fnac và Le Monde tổ chức năm 1999.

Ðã có 360.000 bản L’étranger khổ lớn và 6,7 triệu bản khổ nhỏ được tiêu thụ. Theo thống kê của NXB Gallimard, hai tiểu thuyết khác của Camus cũng bán rất chạy. 400.000 bản La peste (Dịch hạch - 1947) khổ lớn và 3,65 triệu bản khổ bỏ túi được lưu hành trên thị trường. Con số tương ứng đối với tác phẩm khó đọc La chute (Sa đọa - 1956) lần lượt là 200.000 và 1,5 triệu.

Ở nước ta, bản tiếng Việt đầu tiên của L’étranger có tựa Người xa lạ do Trịnh Khắc Hồng dịch, in từng phần trên tạp chí Tháng Năm. Sau đó, NXB Giao điểm - Sài Gòn phát hành bản dịch của Dương Kiều và Bùi Ngọc Dung với tựa Kẻ xa lạ. Năm 1995, NXB Văn Học cho ra mắt bản dịch Người dưng của Dương Tường.

                                                                                                                    Theo TT