Nghệ thuật gây sốc

Các bức tượng nói trên làm từ thép và sợi thủy tinh, cao khoảng 1m8, với hình dáng giống hệt người bình thường. Trong vòng mấy ngày tới, 27 bức tượng như thế sẽ được đặt trên mái các tòa nhà quanh khu Madison Square Garden, bao gồm cả cao ốc Empire State nổi tiếng. Ngoài ra, có 4 bức khác sẽ được đặt ở dưới mặt đất.

 “Tôi muốn đùa giỡn một chút với năng lực tri giác của người dân và thành phố New York. Chủ đích của tôi là đặt các bức tượng ở những vị trí càng chon von càng tốt để gây ấn tượng” - nghệ sĩ Antony Gormley nói.

Cuộc trình diễn nghệ thuật sắp đặt của Gormley - hiện nay vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị và sẽ chính thức bắt đầu từ ngày 26/3 - đã nhận được những phản ứng thận trọng từ phía nhà chức trách. Ngay khi bức tượng đầu tiên được đặt trên nóc một tòa nhà 4 tầng nằm ở góc đường 25 và đại lộ số 5 vào đầu tuần này, Sở Cảnh sát New York (NYPD) đã phải ra thông báo trấn an cư dân tại đây rằng, đó chỉ là tác phẩm nghệ thuật chứ không phải một người đang chuẩn bị nhảy lầu tự sát.

Theo phát ngôn viên NYPD Paul J. Browne, cơ quan này không biết chút gì về cuộc trình diễn nói trên cho tới cách đây vài tuần. Dù không đưa ra lời bình luận nào, NYPD vẫn cho triển khai các biện pháp ngăn chặn việc người dân có thể bị sốc và ồ ạt gọi về số điện thoại khẩn cấp 911 nếu tình cờ thấy những bức tượng như thế. Tuy nhiên bà Sara Fitzmaurice, phát ngôn viên Cơ quan bảo tồn Madison Square Garden , đơn vị tài trợ hoạt động sắp đặt nghệ thuật của Gormley, tuyên bố: “Chúng tôi rất tự tin rằng người New York và cư dân vùng khác sẽ hiểu rằng đây chỉ là các bức tượng”. Tài năng khác người

Antony Gormley sinh ngày 30/8/1950, là một nhà điêu khắc người Anh. Là con út trong gia đình có 7 người con, Gormley đã theo học Trường Cao đẳng Ampleforth trước khi nghiên cứu về khảo cổ học, nhân chủng học và lịch sử nghệ thuật tại Trường Cao đẳng Trinity, Cambridge . Ông cũng đã tìm tới Ấn Độ và để nghiên cứu Phật giáo. Sau khi trở về Anh, ông tiếp tục nghiên cứu nghệ thuật tại thủ đô nước này và nhận bằng tốt nghiệp Trường nghệ thuật Slade thuộc Đại học London. Hầu như mọi tác phẩm của Gormley đều thể hiện cơ thể con người. Chính ông cũng đã nhiều lần sử dụng bản thân mình làm nguyên mẫu cho các tác phẩm. Gormley mô tả công việc của ông là “nỗ lực vật thể hóa mặt còn lại của hiện thực chúng ta đang sống”. Việc lấy nguyên mẫu từ chính bản thân mình được Gormley giải thích là để đưa tới những “trải nghiệm gần gũi về cơ thể - “vật thể” duy nhất mà bản thân sở hữu”. Gormley xem cơ thể mình là “phần duy nhất của thế giới mà tôi sống bên trong”.

Nghệ sĩ này từng được trao giải Turner hồi năm 1994 với tác phẩm Field For The British Isles. Các tác phẩm nổi tiếng nhất của Gormley bao gồm Angel Of The North, tượng thép cỡ lớn mô tả một thiên thần đặt trên ngọn đồi ở Gateshead; Another Place On Crosby Beach, một quần thể 100 bức tượng thép đặt tại bãi biển Crosby (Anh). Liên hoan Nghệ thuật hiện đại Sydney 2006 cũng đã trưng bày tác phẩm Asian Field của Gormley. Đây là một tác phẩm sắp đặt gồm 180.000 tượng gốm nhỏ, được tạo nên bởi 350 nông dân Trung Quốc trong 5 ngày làm việc với 100 tấn đất sét đỏ.

Từ năm 2007, Gormley là người được ủy thác của Trung tâm Nghệ thuật hiện đại Baltic. Cùng năm, ông đã tổ chức hoạt động sắp đặt mang tên Event Horizon, trong đó 31 bức tượng được đặt lên nhiều nóc các tòa nhà cao tầng ở London. Hoạt động nghệ thuật này từng khiến cư dân London hoảng sợ và hàng trăm người đã gọi điện vào số máy khẩn cấp 999 để báo về việc có người chuẩn bị nhảy lầu tự sát.

“Chỉ khiến dân New York nhớ lại vụ 11/9”

Hoạt động trình diễn nghệ thuật ở New York chỉ là sự tiếp nối tác phẩm Event Horizon của Gormley. Tuy nhiên, nó đã được thiết kế lại để phù hợp hơn với không gian của New York. “Ánh mắt nhìn là động lực chủ đạo của tác phẩm nghệ thuật. Ý tưởng của tác phẩm là việc nhìn và tìm thấy hoặc nhìn và tiếp tục tìm kiếm. Trong quá trình đó, một người có thể tự đánh giá lại vị trí của họ trong thế giới” - Gormley nói.

Sau khi các bước chuẩn bị được hoàn tất, một lễ khai mạc sẽ chính thức diễn ra tại Madison Square Garden vào ngày 26/3 và hoạt động trình diễn này kéo dài cho tới tháng 8/2010. Tuy nhiên, ngay từ lúc này đã có không ít người dân New York bày tỏ phản ứng về các bức tượng của Gormley. Có người cảm thấy không ấn tượng. “Các bức tượng đó trông không giống người thật nhưng tôi nghĩ rằng vẫn sẽ có những người dễ bị mắc lừa” - Andre Lawrence, 29 tuổi, làm việc cách địa điểm trưng bày tượng vài tòa nhà, nhận xét. Một số người khác thì cho rằng các bức tượng có thể mang tới rắc rối. “Nếu đó là nghệ thuật hiện đại, tôi nghĩ nó không phù hợp với thành phố New York” - Malcolm Sparrow, một cựu sĩ quan cảnh sát hiện đang giảng dạy tại Đại học Harvard, nói. Theo ông, việc trưng bày các bức tượng này sẽ chỉ khiến dân New York nhớ tới cảnh người ta tuyệt vọng nhảy khỏi tòa nhà Trung tâm Thương mại Thế giới trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001, chưa kể những rắc rối về trật tự xã hội.

Nhưng cũng có những chỗ đã vui vẻ đón nhận các bức tượng. Một trong những bức tượng đầu tiên đã được đặt trên tòa nhà nơi có văn phòng công ty thiết kế Pentagram Design. Công ty này liền nhắc tới sự kiện một cách hài hước trong thông báo nội bộ: “Chúng ta vừa tuyển một nhân viên mới tại văn phòng nằm ở địa chỉ 204, đại lộ số 5. Anh ta khá kiệm lời và thường dành phần lớn thời gian rảnh rỗi để suy tư trên nóc nhà, mắt dõi xa xăm về phía đường chân trời”.

                                                                                                          Theo TT&VH