Chiều 11/5 tại Hà Nội, Liên đoàn Luật sư VN (LĐLSVN) mở phiên họp bất thường để ra tuyên bố phản đối TQ hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng biển VN.

Luật sư Nguyễn Minh Tâm, Phó Tổng thư ký LĐLSVN nhấn mạnh: Việc TQ đặt giàn khoan xâm phạm chủ quyền lãnh thổ và quyền chủ quyền của VN tại Biển Đông, vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản của công pháp quốc tế và các quy định của Công ước LHQ về luật Biển 1982, đơn phương phủ nhận lập trường của chính phủ TQ đã thỏa thuận và ghi nhận tại Tuyên bố ứng xử của các bên về Biển Đông (DOC) với các nước ASEAN, vi phạm các thỏa thuận cấp cao giữa VN và TQ.

Phản đối cực lực hành động này của TQ, LĐLSVN kêu gọi toàn thể giới luật sư quốc tế, giới học giả và nghiên cứu về Biển Đông lên án hành vi vi phạm của Chính phủ TQ, kêu gọi nhân dân TQ và nhân dân yêu chuộng hòa bình, công lý quốc tế trên toàn thế giới ủng hộ VN bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của VN, bảo vệ luật pháp và công lý quốc tế, giữ gìn hòa bình, ổn định, tự do hàng hải trên Biển Đông và khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Chủ trì phiên họp của LĐ là các luật sư Lê Thúc Anh, Chủ tịch Liên đoàn, Nguyễn Văn Thảo, Phó chủ tịch thường trực, Đỗ Ngọc Thịnh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký, Trương Trọng Nghĩa, Phó Chủ tịch LĐ Luật sư TP.HCM.

LS Lê Thúc Anh khẳng định: "Đất nước ta khi đối mặt với hành vi xâm phạm lãnh thổ từ bên ngoài thì bất kể già trẻ, nam nữ đều có lòng yêu nước sục sôi, tạo nên một làn sóng phản đối trong các tầng lớp nhân dân".

Luật sư là những người bảo vệ công lý, đã hứa với nhà nước sẽ bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của VN bằng pháp lý - ông nói.

Ông Đỗ Ngọc Thịnh, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký LĐLSVN báo cáo về công tác chuẩn bị dự thảo tuyên bố của LĐ phản đối hành vi của TQ xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của VN ở Biển Đông:

Ngay sau khi được tin phía TQ hạ đặt giàn khoan nước sâu Haiyang Shiyou-981 tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN, LĐLSVN đã bám sát các thông tin trong nước và quốc tế phản ánh về hành vi vi phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của phía TQ.

Ban nghiên cứu Biển Đông của LĐ cùng một số chuyên gia Luật biển bắt tay vào xây dựng dự thảo “Tuyên bố của LĐLSVN phản đối hành vi của TQ xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của VN ở Biển Đông”.

Sau một thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng, trên cơ sở những quy định của Công ước Luật biển 1982 và các văn bản pháp lý có liên quan, đồng thời có tham khảo về các phản ứng và tuyên bố của Chính phủ Việt Nam, các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế về sự việc TQ xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông, nhóm nghiên cứu đã dự thảo bản Tuyên bố của LĐLSVN phản đối hành vi vi phạm của TQ.

Bản dự thảo này gồm 1 số nội dung:

1. Cần nêu đầy đủ sự kiện TQ vi phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của VN ở Biển Đông.

2. Nêu rõ được hành vi vi phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của TQ lần này mang tính hệ thống từ năm 1974 tới nay để cho công luận trong nước và quốc tế thấy được bản chất của hành vi vi phạm của TQ.

3. LĐLSVN cần phải khẳng định: Việc TQ đặt giàn khoan xâm phạm chủ quyền lãnh thổ và quyền chủ quyền của VN tại Biển Đông đã vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản của Công pháp quốc tế và các quy định của Công ước LHQ về Luật biển 1982, đơn phương phủ nhận lập trường của Chính phủ TQ đã thỏa thuận và ghi nhận tại DOC, vi phạm các thỏa thuận cấp cao giữa VN và TQ.

4. LĐLSVN tuyên bố:

- Cực lực phản đối Chính phủ TQ về hành vi xâm phạm chủ quyền lãnh thổ và quyền chủ quyền của VN tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và hành vi xâm phạm chủ quyền của VN tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN.

- Yêu cầu TQ chấm dứt ngay hành vi xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của VN tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, chấm dứt hoạt động và rút giàn khoan ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN, rút hết các tàu công vụ và quân sự đang hộ tống giàn khoan Hải Dương-981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN.

5. LĐLSVN sẵn sàng đóng góp với Chính phủ về những cơ sở pháp lý bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền của VN ở Biển Đông.

LĐLSVN kêu gọi toàn thể giới luật sư quốc tế, giới học giả và nghiên cứu quốc tế về Biển Đông lên án hành vi vi phạm của TQ, kêu gọi nhân dân TQ và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới ủng hộ VN bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của VN, bảo vệ luật pháp và công lý quốc tế, gìn giữ hòa bình ổn định, tự do hàng hải ở Biển Đông và khu vực châu Á- Thái Bình Dương.

Không thể nhún nhường

LS Hoàng Ngọc Giao, thuộc nhóm luật sư về luật Biển cho rằng: Tình hình rất nghiêm trọng ở chỗ khi họ đặt chân vào đây là án ngữ toàn bộ đường ra Biển Đông của ta, bà con ngư dân Lý Sơn đã bị ảnh hưởng rồi.

"Cuộc đấu tranh này phải tổng hợp ngoại giao, pháp lý, trên thực địa, qua kênh chính thức của nhà nước và qua kênh của nhân dân. Chúng ta không thể nhún nhường, không lẫn lộn giữa ngoại giao nhà nước và ngoại giao nhân dân, giữa ngoại giao và pháp lý. Pháp lý là việc sòng phẳng, không có chuyện nương nhẹ, anh đúng tôi công nhận anh đúng, anh sai tôi phải phản đối đến cùng", ông Giao nói.

Ông cũng cho biết hành vi đưa giàn khoan vào biển VN của TQ đã vi phạm cả hai nguyên tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế là dùng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực.

Ông Hoàng Ngọc Giao kiến nghị Chính phủ đứng đơn kiện, thực hiện các thủ tục pháp lý để kiện TQ ra tòa án quốc tế về các hành vi thôn tính lãnh thổ là các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.

"Chính phủ cứ chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, nếu TQ trước công luận quốc tế không công nhận tòa án luật Biển hoặc không chấp nhận vụ kiện thì sẽ là thách thức quốc tế đối với TQ về ngoại giao và pháp lý", luật sư chuyên về luật Biển nói. "Sự chuẩn bị này cũng là căn cứ để làm truyền thông trên mặt trận ngoại giao nhân dân".

Ông Nguyễn Minh Tâm, Phó Tổng thư ký LĐLSVN:

Ta cần xem lại xem báo chí TQ nói gì, chúng ta đang bị báo chí TQ lên án như thế nào rồi cần đối lại. 

Tôi đề cao ý kiến anh Giao: Chúng ta không ngại ngần đưa kiến nghị Chính phủ nên khởi kiện TQ vào bản dự thảo này. LĐLSVN đại diện cho cả giới LS VN và cả các LS VN làm việc ở nước ngoài… để họ đặt niềm tin vào LĐLSVN để cùng giúp đỡ Chính phủ. LĐLS sẽ xây dựng, củng cố chứng cứ để kiến nghị Chính phủ khởi kiện.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Đoàn LS Hà Nội, Phó Tổng thư ký LĐLSVN:

LĐLS sẽ có tiếng nói để phản đối hành vi này của TQ. Hôm nay chúng ta đã có phiên họp thường vụ bất thường để bàn và ra được tuyên bố của giới LSVN.

Tôi nhất trí chúng ta đóng góp sức lực về pháp lý và kiến nghị Chính phủ cần khởi kiện đối với TQ vì đã có hành động xâm phạm chủ quyền của VN, đe dọa toàn vẹn lãnh thổ chủ quyền VN. Kiến nghị này là phù hợp với tình hình hiện nay và những khả năng hiện tại của chúng ta.

LS Trương Trọng Nghĩa, Trưởng ban nghiên cứu Biển Đông nhận định chưa biết cụ thể sẽ kiện lên cơ quan nào nhưng "kiến nghị Chính phủ tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết để khởi kiện các hành vi vi phạm của TQ ra các tòa án và thể chế trọng tài quốc tế có thẩm quyền".

"Nhiều người không phải luật sư cũng yêu cầu các luật sư và chuyên gia về pháp lý phải thể hiện ý kiến của mình về hành vi vi phạm của TQ, phản ánh nguyện vọng của các tầng lớp đồng bào", ông Nghĩa nói.

Ủng hộ việc khởi kiện, ông nhắc lại ý kiến của ông Trần Công Trục, nguyên Trưởng Ban Biên giới chính phủ, nói tại buổi họp báo của Hội Luật gia VN hôm 10/5 rằng chúng ta có đủ căn cứ, lý lẽ để khởi kiện và thắng trong vụ kiện này. 

Theo C.Hoàng - C.Quyên - L.A.Dũng - Đ.Yên - V.Hùng - vietnamnet