Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hạ viện Mỹ thông qua một nghị quyết liên quan tới vấn đề Biển Đông và Hoa Đông. Nghị quyết H.Res-714 cho thấy mối quan tâm ngày càng sâu sắc của các nhà lập pháp Mỹ đối với tình hình diễn biến ngày càng phức tạp trong khu vực, trong đó có Biển Đông.

Trước đó, nghị quyết H.Res-714 do hạ nghị sỹ đảng Dân chủ Eni Faleomavaega bảo trợ đã được Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ thông qua ngày 20/11.

Nghị quyết một lần nữa khẳng định sự ủng hộ của chính phủ Mỹ với tự do hàng hải và sử dụng các vùng biển, vùng trời ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương theo luật pháp quốc tế; nêu bật tầm quan trọng của các vùng biển khu vực với sự ổn định, thịnh vượng và an ninh khu vực cũng như thương mại toàn cầu.

Nghị quyết khẳng định, dù Mỹ không phải là một bên tuyên bố chủ quyền trong các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông hay Hoa Đông, Mỹ vẫn có một lợi ích trong việc các nước tranh chấp tìm kiếm giải pháp ngoại giao hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế; trong tự do hàng hải và hàng không ở các vùng biển này; trong dòng chảy thương mại tự do; không áp chế, đe dọa hay sử dụng vũ lực.

Nghị quyết lên án các hành động khiêu khích của TQ ở Hoa Đông và Biển Đông như: lập vùng nhận diện phòng không ở Hoa Đông; chặn tàu, đe dọa, làm hư hại tàu; cắt cáp tàu thăm dò ở Hoa Đông và Biển Đông; mời thầu thăm dò dầu khí trong khu vực 200 hải lý thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của VN; hạ đặt giàn khoan trái phép.

Về hành động hạ đặt giàn khoan trái phép, nghị quyết nêu rõ: "Ngày 1/5/2014, tập đoàn dầu khí nhà nước TQ - CNOOC - đã hạ đặt giàn khoan nước sâu Hai Yang Shi You 981 ở vùng biển VN và triển khai hơn 80 tàu, trong đó có 7 tàu quân sự để hỗ trợ cho các hành động khiêu khích này và nỗ lực thay đổi hiện trạng bằng cách sử dụng vũ lực".

Nghị quyết kêu gọi ASEAN, các đồng minh, bạn bè của Mỹ và các nước có tranh chấp cùng nhau nỗ lực tìm giải pháp hòa bình cho các tranh chấp, thông qua việc thiết lập một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC); khẳng định tầm quan trọng của luật pháp quốc tế trong đảm bảo các quyền và tự do của các quốc gia ở khu vực châu Á-TBD; nhấn mạnh TQ cần hành xử trách nhiệm; tôn trọng luật pháp, chuẩn mực và các thể chế quốc tế vì an ninh và hòa bình khu vực.

Theo Thái An  - Vietnamnet