Thủ tướng Shinzo Abe sẽ trình dự luật lên quốc hội vào tháng tới, đề nghị cho phép Nhật Bản cung ứng nhiên liệu và đạn dược cho các đơn vị Mỹ ở mọi nơi nếu Tokyo nhận thấy an ninh quốc gia bị đe dọa, Reuters dẫn các nguồn tin chính phủ và trong đảng cầm quyền Nhật Bản cho biết.

Nhật Bản, cũng như Mỹ, không có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng tuyên bố có lợi ích ở khu vực này. Đây là nơi tồn tại tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc và các nước láng giềng, trong đó có Philippines. Biển Đông là khu vực chiến lược với lượng hàng hóa trị giá 5.000 tỷ USD được vận chuyển qua mỗi năm, phần lớn có điểm đến và xuất phát là các cảng của Nhật Bản.

Mỹ ký hiệp ước ràng buộc bảo vệ Philippines nếu quốc đảo này bị tấn công.

"Nếu Philippines đụng độ với Trung Quốc, họ sẽ phát đi tín hiệu cầu cứu đồng minh Mỹ", một chuyên gia chính sách thuộc đảng Dân chủ Tự do (LDP) nói. "Nếu quân đội Mỹ tìm đến Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF) nhờ giúp đỡ, câu hỏi đặt ra khi đó là Nhật Bản có thể làm gì".

Các đảng trong liên minh cầm quyền của ông Abe đã thống nhất dỡ bỏ hạn chế chỉ cho phép Nhật Bản hỗ trợ hậu cần Mỹ tại "những khu vực quanh Nhật Bản", với ý nhắc đến xung đột tiềm ẩn với Triều Tiên.

Giới hoạch định chính sách tránh nhắc đến phạm vi mở rộng. Tuy nhiên, ba quan chức chính phủ cùng một nhà lập pháp trong đảng cầm quyền nói dự luật nhắc đến những đảo mà Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền là khu vực SDF có thể hoạt động trong tương lai.

Khả năng Nhật Bản can thiệp phi chiến đấu tại Biển Đông, hỗ trợ hậu cần cho thỏa thuận phòng vệ của Mỹ với Philippines, được dự đoán sẽ làm dấy lên tranh luận trong những tháng tới, một quan chức nhận định.

Chuyên gia an ninh Takashi Kawakami thuộc Đại học Takushoku cho biết khả năng xảy ra đụng độ không thể dự đoán trước giữa Philippines và Trung Quốc trên Biển Đông đang gia tăng.

"Philippines sẽ quyết đoán hơn nếu họ nghĩ sự ngăn cản từ Mỹ có hiệu quả", ông Kawakami nhận định. Tổng thống Mỹ Barack Obama trước đó bày tỏ quan ngại Trung Quốc đang dùng sức mạnh bắt nạt các nước nhỏ hơn ở Biển Đông.

Dennis Blair, cựu tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, đánh giá thấp khả năng xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Philippines. Trong trường hợp có sự leo thang, một vùng trên biển và trên không riêng biệt sẽ được thiết lập và thực hiện đàm phán ngoại giao, ông cho biết.

Nhà Trắng hiện chưa có bình luận nào.

Một quan chức quân sự Philippines nói Manila hoan nghênh mọi nỗ lực của Tokyo trong việc mở rộng hoạt động trên biển tại khu vực có tranh chấp thuộc Biển Đông, đặc biệt là hỗ trợ Mỹ.

Trong hai năm là thủ tướng, ông Abe đã nới lỏng quy định xuất khẩu vũ khí, diễn giải lại hiến pháp cho phép Nhật Bản bảo vệ quốc gia bạn bè bị tấn công và có lập trường ngoại giao kiên quyết hơn.

Nhật Bản từng cung cấp hỗ trợ hậu cần ở nước ngoài trong quá khứ như tiếp nhiên liệu cho tàu đồng minh ở Ấn Độ Dương trên đường tới Afghanistan. Tuy nhiên, những trường hợp như vậy lại cần một đạo luật mới mỗi khi thực hiện. Dự luật của ông Abe sẽ xóa bỏ điều trên nhưng hoạt động quân sự của Tokyo vẫn phải được quốc hội thông qua.

Theo Như Tâm - VnExpress