Bản đồ Murillo Velarde được xuất bản lần đầu vào năm 1734 tại Manila bởi linh mục dòng Tên Fr. Pedro Murillo Velarde, CNN hôm qua đưa tin. Tài liệu này được mô tả là "Mẹ của tất cả bản đồ Philippines" và "Chén Thánh của bản đồ học Philippines".

Theo Phil Star, bản đồ có kích thước 1.120 mm x 1.200 mm, ghi rõ tên hai người Philippines phụ trách là Francisco Suarez, vẽ, và Nicolas de la Cruz Bagay, khắc bản in.

Trên bản đồ cổ, khu vực bãi cạn Scarborough mang tên "Panacot", còn được nguời Philippines gọi là "Panatag", nằm ở ngoài khơi Luzon, khi đó là "Nueva Castilla". Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền với khu vực này và gọi bãi cạn là Hoàng Nham.

Philippines đệ đơn lên Tòa Trọng tài Thường trực vào tháng 1/2013 nhằm tìm cách vô hiệu hóa tuyên bố chủ quyền dựa trên "đường 9 đoạn" phi lý của Trung Quốc. Tháng 3/2014, Manila trình tập hồ sơ pháp lý dày 4.000 trang và trình tiếp 3.000 trang một năm sau đó để củng cố thêm cho vụ kiện.

Một bản sao có chứng thực của bản đồ sẽ được doanh nhân Philippines Mel Velarde trình lên Tổng thống Benigno Aquino vào ngày 12/6, trùng với quốc khánh nước này. Ông Velarde là người mua lại tấm bản đồ cổ trong một phiên đấu giá của Sotheby ở London, Anh, với giá 12 triệu peso (hơn 266.000 USD).

"Bản đồ Murillo Velarde về Philippines là bước ngoặt trong cách miêu tả các đảo, là bản đồ có tính khoa học đầu tiên của Philippines. Bản đồ có 12 hình ở hai bên, gồm 8 hình vẽ người mặc trang phục bản địa, một bản đồ Guajam (Guam) và ba bản đồ nhỏ thành phố hoặc cảng, trong đó có Manila", Sotheby dẫn lại lời nhà sử học và viết tiểu sử người Philippines Carlos Quirino khi mô tả bản đồ trong catalog.

Nhà sử học Amberth Ocampo cho biết bản đồ Murillo Velarde năm 1734 khá hiếm, chỉ có chưa đầy 50 bản sao còn đang tồn tại.

Theo Edwin Lacierda, người phát ngôn tổng thống Philippines, bản đồ sẽ giúp củng cố vị thế của quốc đảo trong vụ kiện ở tòa quốc tế bởi nó bác bỏ cái gọi là "đường 9 đoạn" mà Trung Quốc đang dùng để tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông.

Bản đồ Murillo Velarde được Sotheby đưa ra đấu giá hai lần vào ngày 9/7/2014 và 4/11/2014 tại thủ đô London. Doanh nhân Velarde mô tả phiên đấu giá hôm 4/11, chỉ kéo dài chưa đầy 4 phút, là "gay cấn".

Velarde từng định dừng tham gia khi mức giá lên đến hơn 122.000 USD(hơn 5,5 triệu peso) bởi ông biết Bảo tàng Quốc gia chỉ chi tối đa 5 triệu peso (hơn 110.000 USD) để mua một vật phẩm hiếm. Tuy nhiên, ông nghĩ đến vụ kiện giữa Philippines với Trung Quốc và quyết định tiếp tục trả giá.

"Nó là một quyết định của cá nhân", Velarde nói. Ông thấy may mắn vì phiên đấu giá không diễn ra ở Thượng Hải hay Macau bởi tấm bản đồ sẽ thu hút nhiều người Trung Quốc tham gia, nâng mức giá lên cao hơn rất nhiều.

Doanh nhân Velarde quyết định tặng lại bản đồ cho Bảo tàng Quốc gia sau khi nơi này thông báo không có khả năng mua lại trong năm nay và chưa chắc chắn về tài chính năm 2016.

Doanh nhân Philippines Mel Velarde kiểm tra lại tấm bản đồ cổ. Ảnh: Phil Star.

Theo Như Tâm - vnexpress