Trước cổng lăng, một dãy dài hàng quán bán hàng lưu niệm, giải khát kiêm giữ xe máy, xe đạp chen chúc theo kiểu mạnh ai nấy làm, lô nhô lổn nhổn đủ màu sắc, hình hài. Mỗi khi có đoàn khách đi qua là tiếng mời chào, chèo kéo vang dậy. Bước vào cổng lăng, đập vào mắt du khách là hình ảnh hòn đảo Tịnh Khiêm nằm giữa hồ nước, do không được chăm sóc cẩn thận nên cây cối tiêu điều, xơ xác để lộ những phiến đá mốc meo trông đến não lòng. Hòn đảo này nằm phía trước Xung Khiêm Tạ và Dũ Khiêm Tạ, nơi nhà vua đến ngắm hoa, làm thơ, đọc sách. Trên đảo vốn trồng cây cảnh và những hang động nhỏ để nuôi các loài thú quý hiếm cho nhà vua lên đây săn bắn giải trí. Hồ Lưu Khiêm do lâu ngày không được nạo vét, chăm sóc nay đầy rong rêu và rác rưởi với làn nước đục ngầu.

Con đường gạch Bát Tràng mềm mại uốn lượn quanh hồ Lưu Khiêm dẫn du khách đến khu vực lăng mộ nhà vua, nhưng trước mắt du khách không phải bia mộ uy nghiêm mà là một dãy hàng quán nhếch nhác nằm án ngữ ngay trước bia mộ nhà vua. Đó là những hàng quán bán đồ lưu niệm, giải khát, ăn uống... xập xệ y hệt một góc chợ xép. Những tấm bạt nilông đủ các màu sắc sặc sỡ được căng kéo bừa bãi che hẳn một góc lăng, những chiếc dù rách rưới, chỏng gọng phơi bày cùng vài chiếc ghế nhựa, chen lẫn ghế gỗ lăn lóc bên lối đi. Không thể tưởng tượng được một khu di tích nổi tiếng mà lại luộm thuộm bừa bộn mất mỹ quan đến thế!

Chúng tôi đã đến nhiều di tích, thắng cảnh nổi tiếng trong nước và trên thế giới. Ở đấy người ta cũng bán rất nhiều hàng lưu niệm và giải khát trong các địa điểm tham quan, nhưng họ không làm một cách luộm thuộm như ở lăng Tự Đức. Ở mỗi địa điểm tham quan luôn có những hệ thống kiôt được thiết kế rất thẩm mỹ và bố trí ở một vị trí hợp lý, cho du khách thoải mái mua bán mà vẫn đảm bảo mỹ quan, không ảnh hưởng đến mỹ quan của di tích.

Những người bán hàng phải bỏ ra số tiền không nhỏ để có được một chỗ kinh doanh trong di tích. Do đó, đơn vị quản lý di tích cần phải sắp xếp cho các hàng quán này một vị trí hợp lý, không án ngữ ngay trước nhà bia của lăng mộ vua Tự Đức, và thiết kế lại các hàng quán theo một mẫu kiôt thật thẩm mỹ. Như vậy mới gọi là kinh doanh du lịch ở một nơi tôn nghiêm và thơ mộng.

Theo Tuổi trẻ online