Trước khi có chợ Ðông Ba, bên ngoài cửa Chánh Ðông (phường Thuận Thành ngày nay), dưới thời Gia Long có một chợ lớn mang tên “Qui Giả thị”. Năm 1885, kinh đô thất thủ, chợ bị quân Pháp đốt sạch. Ðến năm 1887, vua Ðồng Khánh cho xây lại chợ và đổi tên là Ðông Hoa do gần cửa Chánh Đông, tuy nhiên do kiêng húy bà Hồ Thị Hoa - mẹ vua Thiệu Trị nên Đông Hoa đổi tên thành một âm có cùng chữ viết là “Đông Ba”. Năm 1899, vua Thành Thái cho dời chợ Đông Ba về vị trí hiện nay - nằm dọc theo bờ Bắc sông Hương, phía trước là đường Trần Hưng Ðạo - một trong những trục đường chính của thành phố Huế.

Kể từ khi thành lập cho đến nay, Đông Ba là ngôi chợ lớn của tỉnh Thừa Thiên Huế và khu vực miền Trung gắn liền tên tuổi với các ngôi chợ nổi tiếng trên toàn quốc như: chợ Đồng Xuân - Hà Nội, chợ Bến Thành - Thành phố Hồ Chí Minh và có bề dày lịch sử với thành tích đáng tự hào. Trong 120 năm qua kể từ khi “đem ra ngoài giại” được nằm ở vị trí thuận lợi “trên bến dưới thuyền”, chợ Đông Ba là một trung tâm thương mại, nơi giao lưu trao đổi hàng hóa của tỉnh, góp phần tích cực và quan trọng cho việc phát triển kinh tế xã hội của địa phương nhất là từ sau năm 1975 cho đến nay.

Hiện nay chợ có trên 2.700 hộ kinh doanh, có từ 500 - 700 hộ buôn bán rong bạ. Bình quân mỗi ngày có 5.000 đến 7.000 lượt khách đến chợ; vào những ngày lễ, tết chợ thu hút đông từ 10.000 đến 12.000 người đến tham quan, mua sắm. Bình quân mỗi năm trên địa bàn chợ thu ngân sách cho Nhà nước từ 30 tỷ đến 35 tỷ đồng.

Ban quản lý Chợ còn thường xuyên phối hợp với các cấp –ngành chức năng kiểm tra, ngăn chặn gian lận thương mại, tăng cường công tác quản lý thị trường. Bên cạnh đó, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng cháy chữa cháy, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ Quốc luôn được chú trọng… Công tác xây dựng Đảng, chính quyền được BQL Chợ Đông Ba đẩy mạnh, nhiều năm được công nhận là Chi bộ trong sạch, vững mạnh; nhiều năm liền đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc cấp tỉnh và thành phố. Tập thể cán bộ, viên chức, tiểu thương Chợ Đông Ba còn vinh dự đón nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đàng và Nhà nước.

Lãnh đạo TP Huế trao Giấy khen cho các tập thể, cá nhân xuất sắc của Chợ Đông Ba

Trong thời gian tới,  chợ Đông Ba sớm trở thành chợ văn minh thương mại. Ban quản lý chợ Đông Ba tiếp tục kêu gọi mọi người thực hiện tốt đề án “Ngày Chủ nhật xanh”, vận động cán bộ viên chức và chị em tiểu thương nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh đô thị. Hạn chế sử dụng túi ni lông khi gói hàng, đựng thực phẩm. Chú trọng, duy trì và phát huy những ngành hàng truyền thông của xứ Huế như ngành hàng kim hoàn, mỹ nghệ,… hàng lưu niệm: mè xửng tôm chua, nón lá, trà,... Đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng gian hàng văn minh thương mại, vận động tiểu thương nâng cao kỹ năng mua bán, theo hướng văn minh, lịch sự và thân thiện. Đồng thời, tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy, phòng chống tội phạm, giữ vững tình hình an ninh trên địa bàn Chợ. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể, đẩy mạnh các phong trào, tiếp tục làm tốt công tác từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ người nghèo…

Phát biểu tại lễ kỉ niệm, ông Trần Song – Phó Chủ tịch UBND TP Huế cho biết: “Qua hơn một thế kỷ xây dựng và phát triển, chợ Đông Ba đã đạt được những thành tựu đáng tự hào song cũng đứng trước những khó khăn, thách thức trên bước đường tiến lên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trên cơ sở phát huy truyền thống tốt đẹp của ngôi chợ có bề dày lịch sử và văn hóa, với tinh thần đoàn kết, lao động sáng tạo và phẩm chất thanh lịch của chị em tiểu thương, sự giúp đỡ, phối hợp có hiệu quả của các cấp, các ngành, nhất định chợ Đông Ba sẽ được xây dựng ngày càng văn minh hiện đại và phát triển bền vững nhằm đáp ứng tích cực yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của thành phố trong giai đoạn mới.”

Trong khuôn khổ lễ kỉ niệm, đại diện lãnh đạo tỉnh đã trao tặng bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh cho 07 tập thể, 08 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2018.
 

Phương Anh