Mỹ thuật hiện đại Việt Nam vận hành như thế nào trong suốt chiều dài lịch sử? Những tên tuổi nào còn đọng lại và gợi hứng cho những người thực hành nghệ thuật đến sau? Đâu là những nỗ lực khai mở? Đâu là những vướng mắc chưa rõ lối thoát? Đâu là những hứa hẹn cho những mùa màng về sau?

Những câu hỏi đó sẽ phần nào được trả lời trong các bài nghiên cứu bàn về mỹ thuật Việt Nam hiện đại trong Chuyên đề này. Bài viết “Mỹ thuật Việt Nam tròng trành mà/và tiến tới” của Đỗ Lai Thúy đi tới lý giải những nguyên nhân và phân tích những nỗ lực vượt thoát của mỹ thuật Việt Nam so với các loại hình nghệ thuật khác. Bài viết cũng đi đến chỉ ra những giới hạn của mỹ thuật Việt Nam hiện nay như: thiếu một căn nền mỹ học, triết học mang tính chiều sâu, sự bất cập từ các cơ chế, khoảng cách thẩm mỹ giữa nghệ sĩ và công chúng… Bài viết “Hợp lưu của những dòng chảy” của Trương Việt Tiến là một bức tranh toàn cảnh, đem tới những góc nhìn sơ lược về quá trình vận hành, sự thay đổi về đặc điểm bút pháp cũng như những quan niệm nghệ thuật qua các thời kỳ của mỹ thuật Việt Nam kể từ giai đoạn chống Pháp đến nay. Bài viết của Vũ Hiệp, Lý Đợi, Vĩnh Thông, Trần Trịnh Nam, Ngô Kim-Khôi đưa đến nhiều lý giải liên quan đến diện mạo, thành tựu, những bất cập trong nền mỹ thuật của chúng ta.

Họa sĩ viết văn, làm thơ, hay nhà văn, nhà thơ vẽ tranh xưa nay không hiếm, nhưng không phải ai khi song hành cả hai lĩnh vực này cũng để lại được thành tựu. Về mảng sáng tác, Sông Hương kỳ này là cuộc gặp gỡ của những nhà văn, nhà thơ đã và đang thực hành hội họa, đó là những tên tuổi đã để lại nhiều dấu ấn về cả văn chương và hội họa như: Nguyễn Quang Thiều, Đặng Hiền, Lê Anh Hoài, Phan Bá Thọ, Pháp Hoan, Trung Dũng Kqd, Đinh Trường Chinh, Trịnh Sơn.

Với Chuyên đề Mỹ thuật hiện đại - Một góc nhìn, Sông Hương hy vọng từ đây sẽ có được những trang viết mang tính liên ngành trong xu hướng chung của nghệ thuật hiện tại. Bởi nghệ thuật hiện đại cũng như mọi lĩnh vực khác trong cuộc sống, không hề biệt lập mà ngược lại, luôn liên đới lẫn nhau, tạo nên một không gian đa chiều đòi hỏi những cách nhìn biết chấp nhận sự dị biệt.

Dưới đây là mục lục Chuyên đề:

- Mỹ thuật Việt Nam tròng trành và/mà tiến tới - ĐỖ LAI THÚY

- Hợp lưu của những dòng chảy - TRƯƠNG VIỆT TIẾN

- Thử nhận diện hội họa Việt Nam thời kỳ đổi mới - VŨ HIỆP

- Sức sống của hội họa hiện thực - TRẦN TRỊNH NAM

- Vài suy nghĩ ngắn về tương lai của nghệ thuật - TRẦN HOÀNG ANH

- Xem tranh - VÕ CÔNG LIÊM

- Hệ hình hậu đương đại (The Post Contemporary Paradigm) - BRANDON KRALIK - PHẠM TẤN XUÂN CAO dịch

- 30 năm nghệ thuật đương đại Việt Nam: Ngộ nhận và cơ hội - LÝ ĐỢI

- Mỹ thuật Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa - VĨNH THÔNG

- Hàm Nghi: Hồi ức con đường El Biar - TRẦN TRUNG SÁNG phỏng vấn nhà sưu tập GÉRARD CHAPUIS

- Nguyễn Nam Sơn - Thôn nữ Bắc Kỳ - NGÔ KIM-KHÔI

- Từ một dòng sông (Bìa 2 & Bìa 3) - ĐẶNG KIỀU LINH

THƠ:

- NGUYỄN QUANG THIỀU

+ Bầy trẻ di cư

+ Đổi mùa

- TRỊNH SƠN

+ Hành trang

- ĐẶNG HIỀN

+ Thành phố nắng

+ Tháng năm xanh

- ĐINH TRƯỜNG CHINH

+ Tín hiệu

- PHÁP HOAN

+ Chữ

+ Thế giới mới

- PHAN BÁ THỌ

+ Tuyết ca

- TRUNG DŨNG KQĐ

+ Xin cảm ơn những bữa buồn ghê gớm

VĂN

- Hóa thơ dâng thánh - LÊ ANH HOÀI

+ Minh họa: Họa sĩ Nguyễn Duy Linh

- Dị mộng - TRẦN BĂNG KHUÊ

+ Minh họa: Họa sĩ Nguyễn Thiện Đức

NHẠC:

- MÙA ĐÔNG NHỚ BẠN - Nhạc và lời: Dương Anh Đằng (Bìa 4)

NGHIÊN CỨU VÀ BÌNH LUẬN

- VŨ ĐIỆU KHÔNG VẦN VÀ NHỮNG SUY NIỆM VỀ THƠ TÂN HÌNH THỨC - Trần Hoài Anh

- NGỌ PHẠN ĐIẾM - Bùi Kim Chi

* Bìa 1: Tranh HOÀNG ĐĂNG NHUẬN - 1973 (Sưu tập của ông bà Trịnh Như Thùy - Nguyễn Văn Đoàn).

+ Trình bày bìa: Họa sĩ Phan Ngọc Minh

- Thư đi tin lại - NGƯỜI SÔNG HƯƠNG

- Vi nhét: + Họa sĩ Nguyễn Thiện Đức; Họa sĩ Tô Trần Bích Thúy

BAN BIÊN TẬP