Tập thơ “Đời thơ tôi” do Nxb Hội Nhà văn ấn hành, dày hơn 200 trang gồm 3 tập:  Tập 1 “Đường phố này là trận địa” gồm 30 bài thơ, tập 2 “Đi chân đất” gồm 20 bài thơ, tập 3 “Màu xanh con đường” gồm 22 bài thơ và phần “Nhật ký thơ”. Cuối cùng là phần Phụ lục “Thơ trong đời tôi” kể lại những kỷ niệm, tâm trạng và hoàn cảnh xuất xứ các bài thơ.

Nhà thơ Lê Vĩnh Thái - Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế - Tổng Biên tập Tạp chí Sông Hương tặng hoa chúc mừng tác giả

Tập 1 trong tập thơ này, tác giả đã nói lên chặng đường mở đầu của một thanh niên yêu cuộc sống, yêu đất nước bằng thơ ca, bằng đấu tranh chính nghĩa. Tập 2 là bắt đầu một chặng đường mới của ông và cũng là chặng đường mới của thơ ông. Đó là lúc ông trở thành một chiến sĩ trực tiếp cầm súng trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Và từ giai đoạn này, ngôn ngữ, cảm xúc, hình ảnh trong thơ ông đã có nhiều thay đổi, nhưng tinh thần trong thơ ông vẫn đi trên một con đường. Đấy là con đường dẫn tới “Tình yêu và Tự do”. Tập 3 bắt đầu một thời đại mới. Cái tên “Màu xanh con đường” chứa đựng niềm vui đất nước được hòa bình, chứa đựng hy vọng. 

Nhà văn Mai Văn Hoan - Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam tại Huế phát biểu cảm nhận về tập thơ

Nhà thơ lấy tên tập thơ của mình là "Đời thơ tôi". Đấy cũng chính là cuộc đời Nguyễn Đắc Xuân được viết bằng thơ. Mở đầu trong tập thơ này là bài thơ ông viết khi 24 tuổi. Theo nhà văn Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam: “Tập thơ thể hiện tình yêu của tác giả, đau đớn và khát vọng, sự dấn thân của tác giả trong cuộc tranh đấu đòi hòa bình. Những suy tưởng của ông về dân tộc và cả những riêng tư của ông hiện lên trung thực và ấn tượng trên từng cột mốc ấy”.

Nhà văn Nguyễn Khắc Phê phát biểu tại buổi ra mắt tác phẩm

Nhà lý luận phê bình Hồ Thế Hà đánh giá: “Thơ Nguyễn Đắc Xuân đa chủ đề, đa cung bậc nhưng tựu trung chủ yếu là chủ đề chiến đấu, chủ đề quê hương đất nuớc và chủ đề tình bạn tình yêu. Nhà thơ đã trực tiếp nói lên tình cảm, tình yêu và khát vọng của mình bằng diễn ngôn nghiêng về tự thoại, tự vấn, có lúc đối thoại và điều trần của một tâm hồn không bao giờ tĩnh mà luôn hướng ngoại, nghi vấn và phản biện để tìm ra lẽ phải và chân lý cuộc đời. Chủ đề đời tư và nhân sinh - thế sự hòa quyện trong nhau để thông điệp đến mọi người những vui buồn, ân nghĩa quanh đời bằng tiếng nói tin yêu và hy vọng”.

PGS. TS Hồ Thế Hà phát biểu tại buổi ra mắt sách

Trong buổi ra mắt, tác giả Nguyễn Đắc Xuân chia sẻ tập thơ nói về tình yêu, đau đớn và khát vọng của ông, sự dấn thân của ông trong cuộc đấu tranh đòi hòa bình của đất nước, những suy tưởng của ông về dân tộc và cả những riêng tư của ông. Nhà thơ cũng bày tỏ sự trân quý của mình về những “nàng thơ” đã cho ông nguồn cảm hứng trên con đường làm thơ.

Tác giả Nguyễn Đắc Xuân được mọi người biết đến với tư cách là nhà nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn với nhiều thành tựu xuất sắc. Ông nổi tiếng với các công trình về lịch sử và văn hóa, đặc biệt là những công trình có liên quan đến các sự kiện, các vua chúa, danh nhân văn hóa Huế và triều Nguyễn. Ít ai biết rằng bên cạnh đó, ông còn là một nhà thơ.

Nhà thơ Nguyễn Đắc Xuân yêu thơ và làm thơ từ lúc còn là học sinh, sinh viên, cho đến những năm xuống đường đấu tranh trong phong trào trí thức yêu nước, chống xâm lược ở các đô thị miền Nam. Một số sáng tác thơ của ông được in trên các báo, tập san và tạp chí công khai và bán công khai của Phong trào yêu nước lúc bấy giờ như Đất mới, Sinh viên, Đối diện, Tổng hội sinh viên Huế.

THANH NHÀN, DIỄM QUỲNH